Επτά παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας επιχειρεί η κυβέρνηση με το εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα σήμερα, εκτός απροοπτου.
Πρόκειται για δέσμη διατάξεων που θα συμπληρώνουν την κύρωση της Κοινοτικής Οδηγίας (2019/1152), η οποία εκκρεμεί από τον περασμένο Αύγουστο και αφορά «διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας», με εργατολόγους να μην κρύβουν τις επιφυλάξεις τους και τα συνδικάτα να αντιδρούν.
Ειδικότερα, η νομοθετική παρέμβαση, περιλαμβάνει:
1) Την δυνατότητα απασχόλησης σε δύο εργοδότες. Ο εργοδότης δεν θα μπορεί να απαγορεύσει στον εργαζόμενο να απασχολείται και σε άλλους εργοδότες, εκτός του προκαθορισμένου ωραρίου εργασίας του.
Ωστόσο, υπάρχει το δεδομένο των υποχρεωτικών 11 συνεχόμενων ωρών ανάπαυσης ημερησίως.
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν με την ρύθμιση, αυτή “σπάει” η ημερήσια οκτάωρη απασχόληση και οδηγούμαστε σε 13ωρο και φυσικά πως ο εργοδότης θα δεχθεί την παράλληλη απασχόληση του εργαζόμενου στην περίπτωση που θα ήθελε να τον απασχολήσει υπερωριακά.
2) Την θεσμοθέτηση δύο νέων ευέλικτων μορφών απασχόλησης. Πρόκειται για τις συμβάσεις κατά παραγγελία (on demand), καθώς και οι συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης (zero hours contracts).
Ο εργοδότης θα μπορεί να καλεί τον εργαζόμενο όποτε τον χρειάζεται, να τον αξιοποιεί για τις ώρες που επιθυμεί και στη συνέχεια να τον πληρώνει ανάλογα με βάση το χρόνο που τον αξιοποίησε. Με την κύρωση της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας, πρόκειται να θεσμοθετηθεί στο απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο εφαρμογής των συγκεκριμένων συμβάσεων, ώστε να μην υπάρξουν φαινόμενα κατάχρησης.
Το ζήτημα που τίθεται είναι ότι στην ουσία με την ρύθμιση του πλαισίου εισάγονται και επισήμως στην χώρα μας αυτές οι δύο εξαιρετικά ευέλικτες μορφές απασχόλησης, με αμοιβή μικρότερη των κατώτατων ορίων.
3) Ποινικές ευθύνες για απεργούς που παρεμποδίζουν από την εργασία τους, άλλους εργαζόμενους.
Σύμφωνα με τη διάταξη, όποιος εμποδίζει την ελεύθερη προσέλευση ή αποχώρηση από την εργασία ή ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία, θα τιμωρείται. Οι ποινές που προβλέπονται θα είναι τουλάχιστον έξι μήνες φυλάκιση και 5.000 ευρώ πρόστιμο. Αν μάλιστα, διαπιστωθεί υποτροπή οι ποινές ενδέχεται να διπλασιάζονται.
Κατά τους συνδικαλιστές, πρόκειται για ένα ακόμη αποφασιστικό βήμα μετατροπής της απεργίας σε εθιμοτυπικού χαρακτήρα διαδικασία, καθώς παρά την κινητοποίηση η επιχείρηση θα λειτουργεί ακόμη και με ενοικιαζόμενο προσωπικό.
4) Την αύξηση των προστίμων στα 10.500 ευρώ για παραβάσεις που αφορούν την υποδηλωμένη εργασία, από έως 2.000 ευρώ που είναι σήμερα.
5) Την μείωση στους έξι μήνες, από ένα έτος, της δοκιμαστικής περιοδου εργασίας.
Σε περίπτωση πρόσληψης, ο εργαζόμενος αντλεί όλα τα δικαιώματα του από την έναρξη της δοκιμαστικής περιόδου, η οποία λογίζεται ως ημερομηνία πρόσληψης.
Ωστόσο, σύμφωνα με εργατολόγους, αν απολυθεί πριν από την πάροδο του εξαμήνου τότε ο εργαζόμενος δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης, ενώ αν απολυθεί με την συμπλήρωση ενός έτους και αφού έχει προσληφθεί κανονικά τότε δικαιούται αποζημίωση έξι μηνών, καθώς δεν συνυπολογίζεται η δοκιμαστική περίοδος.
6) Ενημέρωση για τους όρους εργασίας. Οι εργοδότες υποχρεούνται να ενημερώνουν τους εργαζόμενους εγκαίρως για τυχόν μεταβολή στους εργασιακούς όρους (πχ αλλαγή ωραρίου, αλλαγή χώρου εργασίας, είδος εργασίας, απόλυση).
Ωστόσο, όπως εκτιμάται, η ενημέρωση δεν παράγει σε πρώτο χρόνο κανένα νομικό δεσμευτικό αποτέλεσμα υπέρ του εργαζόμενου. Ακόμη και η περίπτωση της έγγραφης αιτιολόγησης της απόλυσης, δεν έχει τη νομική βαρύτητα της ρύθμισης σχετικά με τον βάσιμο λόγο απόλυσης, ο οποίος έχει καταργηθεί και μετακύλυε στον εργοδότη το βάρος της απόδειξης ότι η απόλυση δεν είναι καταχρηστική.
7) Την απαλλαγή διοικητικού χαρακτήρα υποχρεώσεων για επιχειρήσεις που θα εφαρμόσουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας.
Οι επιχειρήσεις αυτές, δεν θα υποβάλλουν το έντυπο προαναγγελίας των υπερωριών ή την τροποποίηση του ωραρίου.
Το ζητούμενο είναι αν με την χρήση της ψηφιακής κάρτας, χωρίς την δήλωση των μεταβολών, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να ελεγχθούν ως προς τις μεταβολές αυτές ή η τελική ηλεκτρονική απεικόνιση θα απέχει από την εργασιακή πραγματικότητα.