Η Συνθήκη των Σεβρών που επικαλέστηκε ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν όριζε επί της ουσίας τον διαμελισμό της οθωμανικής αυτοκρατορίας από τις συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ μετά την ήττα της στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Ερντογάν υποστήριξε ουσιαστικά ότι η Τουρκία με το μνημόνιο συνεργασίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης για τις θαλάσσιες ζώνες κατάφερε να αποτρέψει μία Συνθήκη των Σεβρών, δηλαδή μία αρνητική συμφωνία για τα τουρκικά συμφέροντα, στην ανατολική Μεσόγειο.
Η διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
Η Συνθήκη των Σεβρών υπογράφηκε στην Γαλλία στις 10 Αυγούστου του 1920 ανάμεσα στις συμμαχικές χώρες νικήτριες του Α Παγκοσμίου Πολέμου και τον σουλτάνο Μεχμέτ Στ. Εκείνη την εποχή ο σουλτάνος έδινε μάχη για την πολιτική επιβίωση του κόντρα στο κίνημα των Νεότουρκων του Μουσταφά Κεμάλ. Η Συνθήκη πυροδότησε τον πόλεμο της ανεξαρτησίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ εναντίον των οπαδών του σουλτάνου, καθώς η οθωμανική αυτοκρατορία έχανε εδάφη, παραχωρούσε τον έλεγχο των οικονομικών της στους Συμμάχους και δεχόταν στρατιωτικούς περιορισμούς. Η νίκη των Νεότουρκων οδήγησε στην κατάργηση της Συνθήκης των Σεβρών και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923, η οποία σήμανε και τη δημιουργία της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Η συνθήκη επί της ουσίας περιελάμβανε την αποκήρυξη όλων των μη τουρκικών εδαφών και την παραχώρηση τους στη συμμαχική διοίκηση.
Συγκεκριμένα η Οθωμανική Αυτοκρατορία παράδιδε τα εδάφη της στην Μεσοποταμία (το σημερινό Ιράκ), την Παλαιστίνη, την Υπεριορδανία, τα οποία περνούσαν στον έλεγχο της Βρετανίας. Η Συρία και ο Λίβανος θα βρίσκονταν υπό την επιρροή της Γαλλίας. Η Ανατολία ερχόταν στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας. Επίσης και η Χατζάζη (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας), το Κουρδιστάν και η Αρμενία κηρύσσονταν ως ανεξάρτητα κράτη.
Τι πήρε η Ελλάδα
Για την Ελλάδα η Συνθήκη όριζε ότι περνούν στην κυριαρχία της τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Η Σμύρνη παρέμενε στην εδαφική κυριαρχικά της οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά υπό ελληνική διοίκηση. Μετά από 5 χρόνια οι κάτοικοι θα μπορούσαν να αποφασίσουν με δημοψήφισμα εάν θέλουν να προσαρτηθούν στην Ελλάδα. Στην περίπτωση που η οθωμανική αυτοκρατορία δεν συμμορφωνόταν με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος τότε η Συνθήκη όριζε ότι η οθωμανική αυτοκρατορία θα έχανε την κυριαρχία της στην Κωνσταντινούπολη, την οποία μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα. Η Ιταλία παραχωρούσε στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός από την Ρόδο, που θα μπορούσε να προσαρτηθεί στην Ελλάδα μόνο μετά από δημοψήφισμα.
Η συνθήκη της Λωζάνης
Στις 24 Ιουλίου του 1923, υπογράφηκε η συνθήκη της Λωζάνης, Κατήργησε την Συνθήκη των Σεβρών η οποία δεν είχε γίνει αποδεκτή από την νέα κυβέρνηση της Τουρκίας που διαδέχθηκε τον Σουλτάνο της Κωνσταντινούπολης.
Μετά την εκδίωξη από την Μικρά Ασία του Ελληνικού στρατού από τον Τουρκικό υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ, εμφανίστηκε η ανάγκη για αναπροσαρμογή της συνθήκης των Σεβρών. Στις 20 Οκτωβρίου 1922 ξεκίνησε το συνέδριο που διακόπηκε μετά από έντονες διαμάχες στις 4 Φεβρουαρίου 1923 για να ξαναρχίσει στις 23 Απριλίου. Το τελικό κείμενο υπογράφηκε στις 24 Ιουλίου μετά από 7,5 μήνες διαβουλεύσεων.
Με την υπογραφή της συνθήκης της ειρήνης, η Τουρκία παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκτός των συνόρων της.
Ανέκτησε την Ανατολική Θράκη και τη Σμύρνη, τα νησιά του Αιγαίου, Ίμβρο και Τένεδο και ένα κομμάτι γης κατά μήκος των συνόρων με τη Συρία.
Μέρος των τουρκικών εδαφών έγινε και η Διεθνοποιημένη Ζώνη των Στενών, η οποία όμως έμεινε αποστρατικοποιημένη.
Στο άρθρο 23, τέλος, η Τουρκία αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το δικαίωμα κυριαρχίας στα εδάφη της Κύπρου, που πέρασαν στη βρετανική διοίκηση.
Η ελληνική πλευρά, υποχρεώθηκε να πληρώσει διαφορετικά για τις πολεμικές επανορθώσεις, καθώς δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα.
Παραχώρησε την Ίμβρο και την Τένεδο, μόνο με τον όρο ότι η διοίκησή τους από τους Τούρκους θα ήταν ευνοϊκή προς του Έλληνες.
Επιπλέον, η επέκταση των τουρκικών εδαφών της Ανατολικής Θράκης έγινε πέρα από τα όρια της συμφωνίας.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχασε την ιδιότητα του Εθνάρχη και το Πατριαρχείο τέθηκε υπό ειδικό διεθνές νομικό καθεστώς….