Τα χειρότερα έρχονται για τον Ερντογάν: Τι περιμένει την Άγκυρα σε 30 ημέρες - Γιατί ο Τραμπ υπέγραψε τις κυρώσεις - Όλο το παρασκήνιο

του Θοδωρή Καλούδη

Τα χειρότερα έρχονται για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από τις ΗΠΑ. Σε 30 ημέρες ο Ντόναλντ Τραμπ ή το πιθανότερο ο διάδοχός του Τζο Μπάιντεν υποχρεούνται βάσει νόμου να επιβάλουν ακόμα πιο σκληρά μέτρα στην Άγκυρα. Για να φτάσουμε σε αυτή την εξέλιξη υπήρξε έντονο παρασκήνιο και σχέδιο Πομπέο για μέτρα σε δόσεις.

Όσοι γνωρίζουν τα τεκταινόμενα στην Ουάσιγκτον υποστηρίζουν:

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ήθελε (είχε σοβαρούς λόγους) να στεναχωρήσει τον φίλο του Ερντογάν με κυρώσεις, λίγο πριν φύγει από την προεδρία. Κι όμως αναγκάστηκε να υπογράψει τη σχετική απόφαση που ανοίγει το δρόμο της σκληρής τιμωρίας της Άγκυρας.

Πως έγινε αυτό;

Το κλειδί στην όλη υπόθεση ήταν το γεγονός ότι αυτές οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας συνδέθηκαν (με τη δύναμη που δίνουν στο Κογκρέσο οι ρυθμίσεις του National Defense Authorization Act – NDAA) με τον Προϋπολογισμό του υπουργείου Άμυνας.

Μία ομάδα βουλευτών και γερουσιαστών και από τα δύο κόμματα πέτυχαν να συμπεριληφθούν στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ και οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας για τους S 400. [ Πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπόθεση είχε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος πέραν του γεγονότος ότι παρακολουθεί και στιγματίζει συστηματικά τη διεθνή τουρκική προκλητικότητα, υποστηρίζει διαχρονικά τις ελληνικές και κυπριακές θέσεις ].

• Στη ρύθμιση αυτή (που πέρασε με συντριπτική διακομματική πλειοψηφία μεγαλύτερη των 2/3 από Βουλή και Γερουσία και αποτελεί πλέον νόμο που δεν μπορεί να ανατρέψει με βέτο ο πρόεδρος), προβλέπεται ότι εντός 30 ημερών από την ψήφιση του νόμου ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποχρεούται να επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα. Οι κυρώσεις εντάσσονται στα τιμωρητικά μέτρα (κυρώσεις CAATSA) που προβλέπονται ενάντια στην απόκτηση από την Τουρκία των ρωσικών συστημάτων αεροπορικής άμυνας S-400.

Ο πρόεδρος Τραμπ βρέθηκε στη δύσκολη κατάσταση να πρέπει (δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς) να υπογράψει τον Αμυντικό Προϋπολογισμό των ΗΠΑ, με τον οποίο όμως είχαν συνδεθεί και οι κυρώσεις για τον φίλο του Ερντογάν.

Η λύση του Μάικ Πομπέο

Τη “λύση προσωπικού και πολιτικού διεξόδου” του έδωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο οποίος έπεισε τον Τραμπ να αποδεχτεί σχέδιο  σταδιακής εφαρμογής των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, με πρώτη δόση πέντε light μέτρων. ( Σ.Σ.: Ο νόμος CAATSA περιλαμβάνει λίστα 12 κυρώσεων, εκ των οποίων πρέπει υποχρεωτικά αλλά όχι περιοριστικά να επιλεγούν και να επιβληθούν τουλάχιστον πέντε).

Προσφέρθηκε μάλιστα να ανακοινώσει αυτός, ως καθ’ ύλην αρμόδιος στη εφαρμογή του νόμου, τα πρώτα 5 μέτρα (κυρίως κυρώσεις κατά προσώπων και απαγόρευση παροχής αδειών συνεργασίας στην τουρκική πολεμική βιομηχανία). Σκοπός ήταν να αποσυμφορηθεί η εκκρεμής κατάσταση με το Κογκρέσο και να υπογράψει ο πρόεδρος τον Αμυντικό Προϋπολογισμό.

• Ο ελιγμός Πομπέο προβλέπει να δοθεί με τον τρόπο αυτό και μία “έσχατη ευκαιρία” στην Τουρκία να συμμορφωθεί εντός 30 ημερών. Στην ανακοίνωσή του τονίζεται: “Προτρέπω την Τουρκία να επιλύσει άμεσα το ζήτημα σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες”

Ο Πομπέο ενθάρρυνε έτσι τον Ντόναλντ Τραμπ να αφήσει τα δύσκολα για αργότερα, εξαντλώντας την περίοδο των 30 ημερών στη διάρκεια των οποίων ο πρόεδρος υποχρεούται (εφόσον η Τουρκία δεν συμμορφωθεί) να ανακοινώσει τις τελικές κυρώσεις , που προκύπτουν από το νόμο CAATSA. Αυτές  αφορούν, μεταξύ άλλων, σε οικονομικές και τραπεζικές κυρώσεις, απαγόρευση εξαγωγών κρίσιμων ανταλλακτικών και άλλου πολεμικού υλικού στην Άγκυρα, αποκλεισμό της από στρατιωτική βοήθεια και βεβαίως από τη συμμετοχή της στην παραγωγή τoυ μαχητικού F35.

Η προθεσμία των “30 ημερών”

Η προθεσμία των “30 ημερών” λήγει οριακά πριν την ορκωμοσία του νέου προέδρου Τζο Μπάιντεν, στις 21 Ιανουαρίου του 2021. Θα είναι το κύκνειο άσμα του Ντόναλντ Τραμπ οι οριστικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας του Ερντογάν;

Το πιθανότερο, λένε αξιόπιστες πηγές στην Ουάσιγκτον, είναι να αφήσει το θέμα σε εκκρεμότητα ο Τραμπ για τη νέα Αμερικανική διοίκηση και η ολοκλήρωση των κυρώσεων  στην Τουρκία να αποτελέσουν διαχείριση και ενδεχομένως μία από τις πρώτες πράξεις του νέου προέδρου Μπάιντεν.

Ήδη, υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, στο υπουργείο Εξωτερικών συνεργάτες του επόμενου ΥΠΕΞ  Άντονι Μπλίνκεν συνεργάζονται με τη σημερινή διοίκηση για τη μεταβίβαση της εξουσίας. Δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο όλος “σχεδιασμός” του Μάικ Πομπέο για την εφαρμογή του νόμου που επιβάλλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας να τελεί σε γνώση  του Άντονι Μπλίνκεν και του Τζο Μπάιντεν.

——-

Σημείωση του συντάκτη: Το economico, δεν αναπαράγει “φήμες”. Ωστόσο σημειώνουμε την εκδοχή ότι η κυβέρνηση Ομπάμα (αντιπρόεδρος Τζο Μπάϊντεν) “κάτι είχε ακούσει” το 2016 για το πραξικόπημα κατά του Ερντογάν. Όσοι υποστηρίζουν αυτή την εκδοχή, επισημαίνουν και το γεγονός ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κρύψει την άποψή του για το “πρόβλημα Ερντογάν” και την ανάγκη πολιτικής αλλαγής στην Τουρκία.

Θ.Κ.