Τα θεσμικά της οικονομίας: Οι τρεις διεθνείς ιστορίες της εβδομάδας και γιατί μας ενδιαφέρουν

του Κώστα Μποτόπουλου

Ενώ η υγειονομική κρίση αλλάζει τις βάσεις της συζήτησης και τα δεδομένα της παγκόσμιας οικονομίας –οι τρεις διαπιστώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ για τον αυξημένο ρόλο οικολογίας, ψηφιοποίησης και νέων μορφών απασχόλησης θα μπορούσαν να συμπληρωθούν από κρίσιμες μετακινήσεις και στο γεωπολιτικό πεδίο, εφόσον χάσει το Νοέμβριο ο Τραμπ-, η πολιτική διάσταση παίρνει όλο και πιο πολύ το πάνω χέρι. Το αποδεικνύουν οι τρεις μεγάλες διεθνείς ιστορίες αυτής της εβδομάδας.

Η Ευρώπη που αντιστέκεται. Η νίκη του Ιρλανδού Πάσκαλ Ντόναχιου, ή μάλλον η ήττα της Ισπανίδας Νάντια Καλβίνιο, στη μάχη για την προεδρία του Eurogroup συνιστά ένα γεγονός με μεγάλη σημασία και πολλαπλές συνέπειες. Το Eurogroup βρίσκεται, ήδη από την εποχή της ελληνικής κρίσης, στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών οικονομικών εξελίξεων και δεν είναι, όπως συχνά λέγεται, ένα «άτυπο όργανο» -είναι ένα θεσμικά, και μάλιστα σε «συνταγματικό» επίπεδο, αποδεκτό άτυπο όργανο (η ύπαρξή του και η λειτουργία του προβλέπονται το Πρωτόκολλο 14 της Συνθήκης της Λισαβόνας), κάτι που είναι εντελώς διαφορετικό.

Η παραίτηση του σοσιαλιστή απερχόμενου πρόεδρου Μάριο Σεντένο, η στήριξη, εκτός της Ισπανίας και της Ιταλίας, και των διόλου σοσιαλιστικών αλλά με ιδιαίτερο βάρος Γερμανίας και Γαλλίας στην υποψηφιότητα της Καλβίνιο, καθώς και η αρχική «επικράτηση» μιας πιο «ομοσπονδιακής» λογικής ως προς την απάντηση της Ένωσης στην τελευταία κρίση, έδειχναν να ευνοούν σημαντικά την Ισπανίδα.

Η ήττα της, με 10-9, απέναντι σε έναν, είναι η αλήθεια, πολύ καλό δεξιό υποψήφιο, δείχνει τέσσερα ενδιαφέροντα και αρκούντως ανατρεπτικά πράγματα:

• α) το σιωπηλό αλλά κρίσιμο βάρος των «μικρών» -για την εκλογή στο Eurogroup ισχύει  ο κανόνας, που θα έπρεπε να αρέσει πολύ στον κύριο Βαρουφάκη, «μία χώρα-μία ψήφος»,
• β) την όλο και πιο βαθιά (με ρίζες και στις βαλτικές και στις σκανδιναβικές και στις ανατολικές χώρες) επιρροή της «χανσεατικής λίγκας», δηλαδή των χωρών οι οποίες, με επικεφαλής την Ολλανδία και μέλος και την Ιρλανδία, αντιτίθενται σε μεγάλα ανοίγματα, δαπάνες και κοινά σχέδια,
• γ) τη διαρκή ενίσχυση, και στα ευρωπαϊκά πράγματα, του κομματικού παράγοντα: το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ήταν αυτό που, αφού πρώτα είχε ανατρέψει τη συμφωνία Μέρκελ-Μακρόν για την ηγεσία της Επιτροπής, έριξε όλο το βάρος του στην επιλογή μη σοσιαλιστή υποψηφίου και στο Eurogroup και
• δ) την πάντα ακμαία δυναμική των «μικρών βημάτων» -για κάποιους, όχι λίγους όπως αποδεικνύεται, η πρόταση Μέρκελ-Μακρόν-Επιτροπής για το «Ταμείο Ανασυγκρότησης», φαίνεται να αποτελεί ένα δύσκολα αποδεκτό άλμα.

Όλα αυτά καταλήγουν σε ένα βασικό συμπέρασμα: τίποτα δεν έχει κριθεί για την πορεία της Ένωσης αλλά και για τις τελικές αποφάσεις σε σχέση με τα προσεχή μέτρα –αν και εκεί, δηλαδή σε επίπεδο Συμβουλίου, οι «μεγάλοι» έχουν άλλο βάρος και άλλες δυνατότητες επιβολής.

***

Ένας επόπτης που ταλανίζεται. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ), ο ένας από τους τρεις παν-ευρωπαϊκούς «επόπτες» της οικονομίας που δημιουργήθηκαν μετά τη μεγάλη κρίση του 2008, περνάει δύσκολες μέρες. Πρώτα έχασε, με τη δημιουργία του SSM και την ανάληψη της εποπτείας των συστημικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ένα μεγάλο μέρος του λόγου ύπαρξής της. Μετά αναγκάστηκε, λόγω Brexit, να μετακινηθεί από το Λονδίνο των τραπεζών-που-κάνουν-παιχνίδι στο Παρίσι των τραπεζών-που-στα-διαλείμματά-τους-συμμετέχουν-στο παιχνίδι. Ύστερα έχασε τον πρόεδρο της, τον Ιταλό Αντρέα Ενρία, που προτίμησε την πολύ σημαντικότερη θέση του επικεφαλής του SSM, αλλά και τον Ούγγρο Γενικό Διευθυντή της, όταν αυτός, αφού πρώτα είχε διεκδικήσει τη θέση του προέδρου, προτίμησε να πάρει μεταγραφή για μια μεγάλη οργάνωση λομπιστών στο χώρο (και) των τραπεζών.

Το σκάνδαλο σύγκρουσης συμφερόντων δημιούργησε αλγεινή εντύπωση στα ευρωπαϊκά όργανα, που φρόντισαν να το καταστήσουν σαφές στην ΕΒΑ, μη αποδεχόμενα δυο φορές τους υποψηφίους που προτάθηκαν για αντικατάσταση του Ούγγρου –την πρώτη φορά (άδικα) λόγω προτέρου επαγγελματικού βίου, τη δεύτερη φορά (ακόμα πιο άδικα) λόγω φύλου: «όχι άλλους άντρες», είπε η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, πριν τη «διορθώσει» η Ολομέλεια. Ζητείται –σύντομα- αξιοπιστία, γιατί και στο τραπεζικό πεδίο συντελούνται την Ευρώπη βαθιές αλλαγές και γιατί ο ρόλος των παν-ευρωπαϊκών εποπτών είναι, και πρέπει να παραμείνει, πολύ σημαντικός.

***

Ο δάσκαλος που διαρκώς τιμωρείται. Μετά το «σκάνδαλο Wirecard» που εξέθεσε τις αδυναμίες των γερμανικών εποπτικών Αρχών στο χώρο των ιδρυμάτων πληρωμών (τρύπα 2 τρις στις οικονομικές καταστάσεις της κατά τα άλλα state-of-the-art εταιρίας), έσκασαν αυτή τη βδομάδα άλλες δύο βόμβες σε βάρος γερμανικών κολοσσών.

Η Διεύθυνση Οικονομικών Υποθέσεων της Πολιτείας της Νέας Υόρκης ήρθε σε «συμβιβασμό», που αποτιμήθηκε στα 150 εκατομμύρια δολάρια, με τη Deutsche Bank, λόγω των «σχέσεων» της τελευταίας με τον γνωστό επενδυτή και ακόμα γνωστότερο δράστη σεξουαλικών εγκλημάτων Jeffey Epstein: η γερμανική τράπεζα όχι μόνο είχε πελάτη τον Epstein από το 2013 ως το 2018, ενώ, το 2007, το πρόσωπο αυτό είχε παραδεχθεί την ενοχή του για πράξεις πορνείας, αλλά και διεξήγαγε εκατοντάδες συναλλαγές για λογαριασμό του, πολλές από τις οποίες συνίσταντο, σύμφωνα με το πόρισμα των αμερικανικών αρχών, σε «πληρωμές μοντέλων από τη Ρωσία, πληρωμές ξενοδοχείων και ενοικίων σε γυναίκες, πληρωμές απευθείας σε γυναίκες με ανατολικοευρωπαϊκά ονόματα».

Πολύ νοτιότερα, στην ωραία Κύπρο, η οικεία Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ολοκλήρωσε, μετά από 6 χρόνια, την έρευνά της για αυτό που αποδείχθηκε το μεγαλύτερο σκάνδαλο χειραγώγησης στην ιστορία του νησιού και επέβαλε πρόστιμο 650.000 ευρώ στην Commerzbank για συνειδητό «παιχνίδι» με τη μετοχή της Λαϊκής Τράπεζας και με την προώθηση δομημένων προϊόντων της. Αναρωτιέμαι τι θα λέει για όλα αυτά τα τυχαία γεγονότα η προτεσταντική συνείδηση του πάντα φιλευρωπαίου και μονίμως φλεγματικού κυρίου Σόιμπλε από την κορυφή του γερμανικού Κοινοβουλίου.

• Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρ. Ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Σύμβουλος Διοίκησης στην Τράπεζα της Ελλάδας και εταίρος στη δικηγορική εταιρία «Λαμπαδάριος και Συνεργάτες». Τα σχόλιά του στο economico.gr δημοσιεύονται κάθε Σάββατο

Πηγή: economico.gr