Η αξιοπρέπεια ως θεμελιώδης παράμετρος της δημοκρατικής και ιστορικής ευθύνης του κάθε πολίτη - Ένα βιβλίο μας καλεί σε αφύπνιση

Ίσως αρκετοί αναγνώστες μας – κυρίως οι νεώτεροι σε ηλικία – θεωρήσουν «ανεπίκαιρο» αυτό το σημείωμα, που αναφέρεται σε μια «ιστορία» 46 χρόνια παλιά. Μια «ιστορία» που αναδεικνύεται κάθε χρόνο ως μία επέτειος «μηνυμάτων» και ευκαιρία αντιπαραθέσεων για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της δημοκρατίας μας – ως «μνημόσυνο» για κάποιους, ίσως και ως ευκαιρία αναστοχασμού για λίγους.

Πρόκειται για την ιστορία του αυθόρμητου, αυτόνομου και ακηδεμόνευτου αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος. Ενός κινήματος λίγων φοιτητών που επιχείρησε να αφυπνίσει και να κινητοποιήσει τους πολλούς, σώζοντας την τιμή της δημοκρατίας, σε ένα περιβάλλον βάναυσης καταπίεσης της ελευθερίας των πολιτών από ένα σιδηρόφρακτο, φασιστικό και γελοίο στρατωτικό καθεστώς (που επιβλήθηκε στη χώρα αξιοποιώντας το μετεμφυλιακό σύστημα εξουσίας, της παραεξουσίας και του παρακράτους, με την ανοχή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ).

Αφορμή για το σημείωμα αυτό είναι η έκδοση του βιβλίου του Γιάννη Σεργόπουλου «ΕΑΤ -ΕΣΑ, μια μαρτυρία για τα χρόνια της δικτατορίας» (εκδόσεις Πόλις).

Με τον Γιάννη Σεργόπουλο – όπως και με τους φίλους εκείνης της εποχής, ανεξάρτητα από τις μετέπειτα διαφορετικές ιδεολογικές ή πολιτικές διαδρομές μας – μας συνδέουν οι εμπειρίες και οι αναμνήσεις ενός όμορφου δημοκρατικού αγώνα, που ένωσε (και εξακολουθεί να ενώνει πολλούς)  σε ένα αόρατο «κύκλο χαμένων ποιητών» της φοιτητικής αντίστασης κατά της δικτατορίας των Συνταγματαρχών.

Η μεγάλη συνεισφορά του βιβλίου του Γιάννη Σεργόπουλου είναι η ανάδειξη της προσωπικής σχέσης όσων λίγων ξεκίνησαν το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα με την την Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την Ιστορία, την αξιοπρέπεια.

Ο Γιάννης, όπως και οι υπόλοιποι που σήκωσαν το ανάστημά τους σε ένα αυθόρμητο και περήφανο δημοκρατικό παρών, χτίζουν οργανωτικές σχέσεις συντροφικότητας, αλληλεγγύης και αντίστασης, ενώ στη χώρα κυριαρχεί κλίμα βάναυσης καταπίεσης και στρατιωτικού νόμου. Στέκονται θαρραλέα απέναντι στη χούντα. Δημόσια. Επιχειρούν να κινητοποιήσουν τη νεολαία σε μια ανοιχτή αμφισβήτηση του καθεστώτος. Ορισμένοι φυλακίζονται, βασανίζονται άθλια, εξουθενώνονται αυτοί και οι οικογένειές τους. Αλλά στέκονται όρθιοι. Με μια μοναδική , ανιδιοτελή , αίσθηση καθήκοντος, πατριωτισμού και αξιοπρέπειας.

Ο Σεργόπουλος είναι ένας από τους συντρόφους εκείνης της εποχής που ήρθε αντιμέτωπος με την ωμή βία της δικτατορίας. Γνώρισε τα απάνθρωπα βασανιστήρια στο ΕΑΤ – ΕΣΑ. Στο βιβλίο του δεν επιχειρεί την εξιστόρηση της περιπέτειάς του ως περιγραφή μιας προσωπικής ιστορίας ηρωισμού. Δεν επιζητά κάποιου είδους εκ των υστέρων αναγνώριση. Μας μιλάει για την απόφασή του να δράσει. Για την προσωπική του στάση απέναντι στο παράλογο, το φασιστικό, το βάρβαρο, το αντικανονικό, που θα τον οδηγήσει στα μπουντρούμια της ΕΣΑ. Για τον ανθρώπινο πόνο από τα μαρτύρια, τον φόβο του για το άγνωστο, τον πόνο ψυχής για τη μοναξιά του, που αντανακλά στην αφόρητη μοναξιά του φοιτητικού κινήματος εκείνης της σκοτεινής εποχής.

Κάποτε «σπάει». Όχι από τα βασανιστήρια. Στην μεταφορά του από το ένα στρατόπεδο στο άλλο, το τζιπ της ΕΣΑ περνά από το Κολωνάκι. Έξω ο κόσμος ζει ανέμελα, μεσ’ την καλή χαρά. Η πλατεία σφίζει από ζωή και διασκέδαση. Ο Γιάννης παρατηρεί τη ζωή: «Και εγω ισχνός, τρομοκρατημένος, υποτίθεται αγωνιστής της ελευθερίας. Όμως ποιάς ελευθερίας; Αυτών των ανυποψίαστων; Μα είναι ήδη ελεύθεροι και ευτυχισμένοι… είναι μια χαρά… Τι θέλω εγώ να παραστήσω; Γιατί καταδικάστηκα να βασανίζομαι εξ αιτίας των εμμονών μου;»

Το βιβλίο του Γιάννη Σεργόπουλου δεν είναι μια ακόμη μαρτυρία. Δεν παρουσιάζεται ως ιστορικό δοκίμιο για το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα. Είναι κάτι πιο βαθύ: «Τοποθετεί τον αναγνώστη μέσα στο κλίμα και τις συνθήκες της εποχής και αναδεικνύει την αξιοπρέπεια σε θεμελιώδη παράμετρο της δημοκρατικής και ιστορικής ευθύνης του κάθε πολίτη ατομικά πριν αυτός δράσει συλλογικά» (Βαγγέλης Βενιζέλος).

πηγή: economico.gr