Η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές βίας λόγω φύλου. Στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, τα ποσοστά των γυναικών που έχουν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση, ήδη από την ηλικία των 15 ετών, κυμαίνονται περίπου στο 50% κατά μέσον όρο.
Πανευρωπαϊκή μελέτη που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2014 εκτιμά ότι το 75% των εργαζόμενων γυναικών σε διοικητική θέση στην Ευρώπη, έχουν βιώσει την δυσάρεστη εμπειρία της σεξουαλικής παρενόχλησης. Λίγο προγενέστερες έρευνες υποδείκνυαν ότι ένα 60% των Ελληνίδων είχαν εμπειρία σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας. Στη χώρα μας πιστεύω είναι ακόμη υψηλότερα τα πραγματικά ποσοστά. Είναι αποδεδειγμένο ότι οι γυναίκες πολύ δύσκολα καταγγέλλουν τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, κυρίως λόγω αισθημάτων ντροπής ή φόβου.
Στο έντονο πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας συμβάλει και ο συνεχιζόμενος διαχωρισμός των επαγγελμάτων σε «γυναικεία» και «αντρικά», με τις γυναίκες να καταλαμβάνουν κυρίως χαμηλής αμοιβής και κύρους δουλειές σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό το «φυσικό» αίσθημα ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα. Οι ίδιες οι εργαζόμενες συχνά δεν έχουν συνείδηση ή γνώση των δικαιωμάτων τους. Πολλές φορές αισθάνονται οι ίδιες ένοχες! Πόσες φορές άλλωστε δεν έχουμε ακούσει ότι, για τα φαινόμενα βίας κατά γυναικών, ακόμη και για τα πιο ειδεχθή, οι «γυναίκες φταίνε, γιατί προκαλούν»!
Όμως, πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι η σεξουαλική παρενόχληση δεν είναι ένα «φλερτ» που κάνει πιο ενδιαφέρουσα την καθημερινότητα της δουλειάς. Αντιθέτως, αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη, που με το νόμο 3488/2006 για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, αναγνωρίζεται ως διάκριση λόγω φύλου. Κι αυτό, γιατί η σεξουαλική παρενόχληση συνδέεται με την άνιση και άδικη εκμετάλλευση της θέσης εξουσίας που κατέχει ο προϊστάμενος ή εργοδότης με την εργαζόμενη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι, όπως δείχνουν τα στοιχεία, το 70-86% των Ελληνίδων που παρενοχλούνται στον ιδιωτικό τομέα είτε παραιτούνται είτε απολύονται!
Τα τελευταία χρόνια οι κοινωνίες μας έχουν ευαισθητοποιηθεί αρκετά γύρω από το φαινόμενο. Στην Ελλάδα, έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα. Και θα ήθελα, εδώ, να τονίσω κάτι που δεν γνωρίζουν πολλές εργαζόμενες που υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Ο νομοθέτης έχει δώσει στις γυναίκες σημαντικά «όπλα» για να προστατεύσουν τον εαυτό τους και τα δικαιώματά τους.
Ήδη από το 2003, με σχετικό προεδρικό διάταγμα (Π.Δ.105/2003), εάν ένα πρόσωπο ισχυρίζεται ότι υφίσταται σεξουαλική ή άλλη παρενόχληση και επικαλείται γεγονότα ή στοιχεία που υποστηρίζουν τον ισχυρισμό, τότε το βάρος της απόδειξης ότι δεν υπήρξε παραβίαση φέρει ο εγκαλούμενος και όχι η εργαζόμενη. Η νομοθεσία προβλέπει ποινές φυλάκισης, αλλά και αξιώσεις αποζημίωσης του θύματος. Ακόμη, απαγορεύεται να απολυθεί εργαζόμενος που υφίσταται σεξουαλική παρενόχληση, όταν αυτό συνιστά εκδικητική συμπεριφορά εργοδότη ή στελεχών της επιχείρησης, απέναντι στον καταγγέλλοντα. Και τέλος, διά νόμου ορίζεται ότι αποτελεί υποχρέωση των εργοδοτών να εξασφαλίζουν ότι κανένας εργαζόμενος δεν θα δέχεται ανεπιθύμητη, προσβλητική σεξουαλική συμπεριφορά (Άρθρο 26, 3896/2010).
Οι γυναίκες θα πρέπει να αισθάνονται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση ώστε να υποστηρίξουν τα δικαιώματά τους, να αξιώσουν το σεβασμό και την ίση μεταχείριση και στον επαγγελματικό χώρο. Μόνον με το θάρρος της καταγγελίας που θα δείξουν, σταδιακά θα αλλάξουν κάποια στιγμή και οι νοοτροπίες.
