Η ρεαλιστική στάση του ατόμου απέναντι στους στόχους του και τις ικανότητές του, τα συναισθήματα αγάπης και αποδοχής που εισέπραξε του επιτρέπει να έχει μια θετική εικόνα του εαυτού του, μια εικόνα που περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία, θετικά και αρνητικά. Κάποιοι από μας εστιάζονται σε εκείνα και μόνο τα αδύναμα στοιχεία και τα σφάλματα ενώ προσπερνούν τα δυνατά και επιτυχημένα, χαρακτηρίζοντάς τα ασήμαντα ή ευκαιριακά. Η αυτοπεποίθηση είναι ασφαλώς μια εσωτερική, διανοητική εικόνα του εαυτού, μια εσωτερική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην διάρκεια του χρόνου από τότε που ήμασταν πολύ μικρά παιδιά, εξαιτίας της αλληλεπίδρασης με τους σημαντικού άλλους και συντηρείται στην ενήλικη ζωή. Οι άνθρωποι με αυτοπεποίθηση έμαθαν να αναγνωρίζουν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του εαυτού τους από το περιβάλλον ανατροφής τους, με αποτέλεσμα στην ενήλικη ζωή τους να παραδέχονται ότι δεν μπορούν να κάνουν τα πάντα! Είναι εξίσου ικανοποιημένοι τόσο με τις δυνατότητες όσο και με τις αδυναμίες τους! Ακόμα κι αν αποτύχουν σε μια προσπάθεια δεν θα αφήσουν τον εαυτό τους να γκρεμιστεί, δεν θα γενικεύσουν το αρνητικό αποτέλεσμα, απλώς θα μάθουν κάτι ακόμα για τις άγνωστες πτυχές του εαυτού τους στις διάφορες καταστάσεις της ζωής.
Εσωτερικός ή εξωτερικός έλεγχος;
Οι άνθρωποι με καλή εσωτερική εικόνα συνήθως συμπίπτουν με την κατηγορία εκείνων που έχουν εσωτερικό έλεγχο, ενώ αντίθετα οι άνθρωποι που παρουσιάζουν μειωμένη αυτοπεποίθηση έχουν εκπαιδευθεί από παιδιά να εξαρτώνται από τη γνώμη και τις επιθυμίες των άλλων, προσπαθούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες «καλής συμπεριφοράς» απέναντί τους, να τους ευχαριστήσουν με τον τρόπο που αυτοί θέλουν. Συχνά αυτές οι οδηγίες του περιβάλλοντος εξελίσσονται σε αυτονόητες απαιτήσεις και υπόκωφες εντολές! Συχνά , η έλλειψη αυτοεκτίμησης εκδηλώνεται με μια μοιρολατρική ανοχή των σκέψεων και συμπεριφορών του περιβάλλοντος, αν και όλοι οι άνθρωποι θάθελαν να έχουν την αίσθηση κάποιου κοντρόλ στη ζωή τους. Θέλουν να ελέγχουν τον χρόνο τους, το είδος και την ποιότητα των σχέσεών τους, τις προσδοκίες τους, τη δουλειά τους και τις συνθήκες της ζωής τους. Αλλοι το επιδιώκουν και άλλοι όχι. Σύμφωνα με την τυπολογία για την προσωπικότητα σε σχέση με τον έλεγχο, οι άνθρωποι κινούνται σε ένα συνεχές ενός άξονα που στο ένα άκρο του συγκεντρώνει τους ανθρώπους με αίσθηση εσωτερικού ελέγχου και στην άλλη συγκεντρώνονται οι άνθρωποι με αίσθηση εξωτερικού ελέγχου. Η πρώτη κατηγορία, αυτή του εσωτερικού ελέγχου, αποδίδουν τα αποτελέσματα των πράξεών τους στην προσωπικότητα και τα προσόντα τους, παίρνουν την ευθύνη για αυτά, είτε είναι καλά είτε όχι, και προσπαθούν στο μέλλον να βελτιωθούν από τα λάθη τους. Η άλλη κατηγορία ανθρώπων αυτή του εξωτερικού ελέγχου, αποδίδουν τα αποτελέσματα των πράξεών τους στους άλλους, στην τύχη, την θεϊκή επέμβαση, και στις συνθήκες που οι άλλοι διαμορφώνουν, με αποτέλεσμα να χάνουν κάθε αίσθηση προσωπικού ελέγχου, να εξαρτώνται από την κρίση και την κριτική του περιβάλλοντος. Είναι οι εθελοντές «δότες».
Ο εθελοντής «δότης»
Φίλοι συγγενείς, συνεργάτες επιβραβεύουν τον άνθρωπο που ανέχεται, υπομένει, δεν φέρνει αντιρρήσεις, προσφέρει χωρίς να περιμένει τίποτε και δεν διεκδικεί τίποτα από τα δίκια του. Φυσικά είναι πολύ βολικό για όσους έχουν στο περιβάλλον τους μια προσωπικότητα που δεν εγείρει αξιώσεις αλλά σε βάθος χρόνου ο εθελοντής δότης θα νιώσει τα δυσάρεστα συναισθήματα της δυσφορίας ακόμα και της αγανάκτησης. Θα νιώσει προδομένος και πιθανά αναγκασμένος να αναθεωρήσει τη συμπεριφορά του.
Μαρία Λασσιθιωτάκη
Ψυχολόγος
Διαβάστε όλο το άρθρο στο:
http://www.selftherapy.gr/?p=1214