Ελλάδα-Σκωτία-Μεξικό. Το ταξίδι του Έλληνα ερευνητή που μας μυεί στη μαγεία των Τεχνολογικών Πάρκων

Το όνομά του… Παναγιώτης Κυριακόπουλος. Παρά το νεαρό της ηλικίας του (μόλις 27 χρονών) δεν πτοείται από την κούραση των συχνών “υπερπόντιων” ταξιδιών, κι αυτό διότι η ανταμοιβή που λαμβάνει είναι μη μετρήσιμη.

Ο νεαρός Έλληνας οικονομολόγος, που ξεκίνησε τα βήματά του από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καταλαμβάνει αυτή τη στιγμή μία θέση στην αφρόκρεμα της ακαδημαϊκής οικογένειας με αντικείμενο την μελέτη των τεχνολογικών πάρκων και την μεταφορά τεχνογνωσίας από τις ανεπτυγμένες χώρες στις αναδυόμενες, με σκοπό την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών των τελευταίων. Η έρευνά του πραγματοποιείται στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, ενώ παράλληλα αποτελεί μέρος του ερευνητικού προσωπικού του Πανεπιστημίου.

Στη συνέντευξη που μας παραχωρεί στο PolitisOnline, και η οποία πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια μίας στάσης του στα πάτρια εδάφη από το μακρινό Μεξικό στο οποίο και μεταβαίνει σε τακτά χρονικά διαστήματα για την υλοποίηση των ερευνητικών στόχων της ομάδας του, ο Παναγιώτης Κυριακόπουλος μας εξηγεί με σθένος και με μία αξιοζήλευτη αγάπη για το αντικείμενό του, όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τα Τεχνολογικά Πάρκα.

Είτε ο όρος μας είναι οικείος, είτε όχι, η συνέντευξη που ακολουθεί λειτουργεί ως κινητήριος μοχλός για την ένταξή του στο καθημερινό λεξιλόγιό μας και στην αναζήτηση των δυνατοτήτων και των ευκαιριών που προσφέρουν αυτές οι “τεχνοπόλεις”. Άλλωστε, τα τεχνολογικά πάρκα καταφθάνουν και στη χώρα μας, δεδομένης της δρομολόγησης δύο μεγάλων “πολιτειών καινοτομίας”, μίας στην Αττική και μίας μεγαλύτερης στη Θεσσαλονίκη.

Και μπορεί η συνάντησή μας με τον ερευνητή που ζει μεταξύ Ελλάδας-Σκωτίας και Μεξικού να είχε ως βασικό της θέμα όλα όσα αναφέρθηκαν μέχρι τώρα, η συνομιλία μαζί του ξεπερνάει τα αυστηρά όρια της ακαδημαϊκής του πορείας και μεταβαίνει και σε άλλα μονοπάτια συλλογιστικής. Οι διακρίσεις που έχει λάβει πολλές. Πολλαπλές, σημαντικές και από μικρή ηλικία. Βραβεία και υποτροφίες που τον βοήθησαν όπως μας λέει, στην επίτευξη των στόχων και ονείρων του, γι΄αυτό και μας αιτιολογεί τη βαθιά πίστη του στην αναγνώριση της αριστείας. “Να υποστηρίζεται η αριστεία από το πρώτο έως το τελευταίο στάδιο των σπουδών” θα μας πει παρακάτω, θέλοντας να μεταφέρει μηνύματα προς την πολιτική ζωή της χώρας μας, τόσο για την καθιέρωση υποτροφιών και βραβείων, όσο για την υποστήριξη του επιχειρείν από τα πρώτα στάδια της εκπαίδευσης.“Πρέπει να σκεφτούμε ότι δεν έχουν όλα τα παιδιά στόχο την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο πανεπιστήμιο, αλλά ίσως την ενασχόληση με την επιχειρηματικότητα“, επισημαίνει στη συνέχεια με τα λόγια του αυτά να αντηχούν κρυφές καθημερινές αλήθειες.

Ένα από τα ζητήματα των ημερών, που απασχολούν και τον ίδιο τον Παναγιώτη Κυριακόπουλο, είναι και οι εξελίξεις γύρω από το Βrexit από το οποίο μας χωρίζουν παρά ελάχιστες μέρες. Πέραν της Βρετανίας, μας μιλάει για τη ζωή στο Μεξικό, ενώ η συζήτησή μας επεκτείνεται σε ζητήματα όπως η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού αλλά και σε εκείνο των ιδιωτικών πανεπιστημίων που βρίσκεται και στην επικαιρότητα μετά και την υπερψήφιση του άρθρου για την ισοδυναμία των πτυχίων κολεγίων. “Τα πανεπιστήμιά μας δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα τα πανεπιστήμια του εξωτερικού” θα τονίσει με νόημα Παναγιώτης.

Οι πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις και αναλύσεις του Παναγιώτη Κυριακόπουλου ξεδιπλώνονται ευθύς αμέσως, με την συζήτησή μας να λαμβάνει χώρα στην Εθνική Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Σε μία θερμοκοιτίδα γνώσης με τις χαρούμενες παιδικές φωνές να ξεπηδούν από τους διαδρόμους της. Διαβεβαιώνοντας όλους εμάς τους μεγαλύτερους ότι η νέα γενιά επιφυλάσσει πολλά παραδείγματα σαν και εκείνο του διακεκριμένου και πολυβραβευμένου νεαρού οικονομολόγου που κάθεται αντίκρυ μας.

Αθηνά Κοροβέση: Από την ΑΣΟΕΕ στη Γλασκώβη, μετέπειτα στην Αθήνα, για να επιστρέψεις και πάλι στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και να περάσεις πλέον στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Περίγραψέ μας αυτό το ταξίδι από τα χρόνια των σπουδών σου μέχρι σήμερα.

Παναγιώτης Κυριακόπουλος: Το ταξίδι μου στο εξωτερικό άρχισε όταν πήγα στη Γλασκώβη για μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο του Strathclyde το 2016. Στη συνέχεια επέστρεψα στην Ελλάδα όπου και εργάστηκα σε μία από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας. Μετέπειτα, το 2019, πήρα την απόφαση να φοιτήσω για διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης στο Ηνωμένο Βασίλειο, και παράλληλα να κάνω τη διδακτορική μου έρευνα και να είμαι μέλος της ερευνητικής ομάδας η οποία μελετά τα τεχνολογικά πάρκα στο Μεξικό.

Α.K.: Ας ξεκινήσουμε με την ανάλυση του όρου τεχνολογικό πάρκο. Τί ακριβώς σημαίνει και ποιες οι προδιαγραφές του;

Π.K.: Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Τεχνολογικών Πάρκων είναι οι ισχυροί δεσμοί με τα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Ιδρύματα, η ενθάρρυνση της δημιουργίας επιχειρήσεων έντασης γνώσης που στεγάζονται στις εγκαταστάσεις τους, η υποστήριξη της μεταφοράς τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας, καθώς και η τοπική ανάπτυξη.

Στα Τεχνολογικά Πάρκα εγκαθίστανται φορείς όπως Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα και Ινστιτούτα, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και φορείς υποστήριξης και μεταφοράς τεχνολογίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Τεχνολογικά Πάρκα παρέχουν υψηλού επιπέδου εξειδικευμένες υπηρεσίες όπως για παράδειγμα υποδομές και υπηρεσίες θερμοκοιτίδας (χώροι γραφείων και εργαστηρίων), κοινόχρηστες υπηρεσίες όπως τηλεπικοινωνιακή υποδομή, δίκτυα, συνεδριακοί χώροι, βιβλιοθήκη, εστιατόριο, δικτύωση με ερευνητικά εργαστήρια και πρόσβαση σε μεγάλες υποδομές, διεθνή δικτύωση με επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα, φορείς, συμβουλευτικές υπηρεσίες (πρόσβαση σε χρηματοδότηση, κατάρτιση, επιχειρηματικός σχεδιασμός και ανάπτυξη, μάρκετινγκ, διεθνή δικτύωση).

“Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή τα Τεχνολογικά Πάρκα πρέπει να παίζουν το ρόλο που έπαιξαν οι Βιομηχανικές Περιοχές στη βιομηχανική εποχή.”

Α.K.: Τεχνολογικά πάρκα και Ελλάδα. Ήδη δρομολογείται η δημιουργία δύο πολιτειών καινοτομίας όπως λέγονται, στη Θεσσαλονίκη και την Αττική. Τί θα αλλάξει με την έλευσή τους;

Π.K.: Στην Ελλάδα, τα Τεχνολογικά Πάρκα συνίστανται στο να δημιουργούν προστιθέμενη αξία στα μέλη τους μέσα από συνέργειες, την παρουσία σε ένα καινοτόμο περιβάλλον, την συνεργασία με ερευνητικά εργαστήρια που διαθέτουν υψηλού επιπέδου υποδομές και την παρουσία εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή δηλαδή, τα Τεχνολογικά Πάρκα πρέπει να παίζουν το ρόλο που έπαιξαν οι Βιομηχανικές Περιοχές στη βιομηχανική εποχή. Ο ρόλος της δικτύωσης και της συνεργασίας αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχία τους στον ελλαδικό χώρο.

Τα Τεχνολογικά Πάρκα στη χώρα μας πρέπει να αποτελέσουν μηχανισμούς μεταφοράς τεχνολογίας και εργαλεία περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς υποκινούν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, πρεσβεύουν την επιχειρηματικότητα και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.  Επίσης, αναγκαίο είναι ένα σύγχρονο φορολογικό πλαίσιο ώστε να παρέχει κίνητρα, υποδομές υψηλής ποιότητας, όπως για παράδειγμα μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και ενέργεια, εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, ένα αρκετά υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής στην τοπική κοινωνία, καθώς και τον ενεργό ρόλο των τοπικών παραγόντων όπως των επιχειρήσεων, και των φορέων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Τεχνολογικό Πάρκο του Cambridge που κατάφερε να αξιοποιήσει τη διασύνδεση του με τις πανεπιστήμια της περιοχής, ενώ με την υποστήριξη τοπικών φορέων, κατάφερε να προσελκύσει αρκετές επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, δημιουργώντας νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας.  Επίσης, τα Τεχνολογικά Πάρκα  Mjardevi και Berzelius στην πόλη Linkoping της Σουηδίας συνέβαλαν στην τοπική ανάπτυξη  της πόλης καθώς έχουν ιδρυθεί περισσότερες από 200 νέες επιχειρήσεις με περίπου 5000 εργαζόμενους. Πολλές σημαντικές εταιρίες όπως η Ericsson, η Volvo και η Saab συνέβαλαν με την παρουσία τους στην ανάπτυξη των Τεχνολογικών Πάρκων.

Η δημιουργία των τεχνολογικών πάρκων στη Θεσσαλονίκη θα ενισχύσει σημαντικά την επιχειρηματική κουλτούρα αλλά και θα προσελκύσει επενδύσεις στην οικονομία της γνώσης και σύμφωνα με τον ΣΕΒ τονίζει ότι τα αποτελέσματα αυτά θα δημιουργήσουν .. προσφέροντας 11 δις στην εθνική οικονομία θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα προσελκύσουν νέους επιστήμονες, οπότε θα ενισχυθεί η παραγωγικότητα…, θα επιτευχθεί η ανάπτυξη

Ειδικότερα, για το τη δημιουργία του «ThessINTEC», του τεχνολογικού πάρκου 4ης γενιάς στη Θεσσαλονίκη θα ήθελα να τονίσω τα εξής: το γεγονός ότι θα συμβάλει στην ενίσχυση της επιχειρηματικής κουλτούρας, αλλά και θα προσελκύσει επενδύσεις στην οικονομία της γνώσης. Όπως αναφέρει ο ΣΕΒ, τα αποτελέσματα της δημιουργίας του «ThessINTEC» σε ορίζοντα εικοσαετίας, σύμφωνα με πλήρη και τεκμηριωμένη μελέτη βιωσιμότητας θα είναι: συνολική συνεισφορά 11 δισ. ευρώ στην εθνική οικονομία και 7.000 θέσεις εργασίας, με παραμονή και προσέλκυση Ελλήνων επιστημόνων.

Α.K.: Είσαι μέρος μιας ελίτ αναλυτών για την μεταφορά τεχνογνωσίας. Ποιες είναι οι δράσεις και οι πρωτοβουλίες σας, αλλά και τα μελλοντικά σχέδιά σου μέσα στην ομάδα;

Π.K.: Είναι ιδιαίτερα τιμητικό το γεγονός πως αποτελώ μέλος μίας ερευνητικής ομάδας καταξιωμένων ακαδημαϊκών του Ηνωμένου Βασιλείου. Με την εν λόγω ομάδα του University of Glasgow – Adam Smith School, έχουμε αναλάβει να χαρτογραφήσουμε όλες τις ομάδες ενδιαφέροντος (stakeholders) στο οικοσύστημα των τεχνολογικών πάρκων του Μεξικό και να καταγράψουμε όλους εκείνους του μηχανισμούς που βοηθούν μια μικρομεσαία επιχείρηση να διεθνοποιηθεί εκτός συνόρων του Μεξικό. Θα ήθελα βεβαίως να επισημάνω, πως η παρούσα μελέτη χρηματοδοτείται από το British Council και στοχεύει στην δημιουργία ενός δομημένου επιχειρηματικού πλαισίου για τις Μεξικάνικες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (SMEs).

Για να το συγκεκριμενοποιήσω, στόχος του πρότζεκτ είναι η μεταφορά γνώσης από την ανεπτυγμένη οικονομία (τα αναπτυγμένα τεχνολογικά πάρκα) του Ηνωμένου Βασιλείου στην αναδυόμενη οικονομία του Μεξικού, και τα σχέδιά μας αφορούν στην ανάπτυξη ικανοτήτων στα τεχνολογικά πάρκα της συγκεκριμένης χώρας, κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Τόσο εγώ όσο και οι αξιόλογοι ακαδημαϊκοί συμμετέχοντες σε Ευρώπη και Μεξικό, φιλοδοξούμε με την παρούσα έρευνα να μεταφέρουμε αυτό το “know-how”, me απώτερο σκοπό -φυσικά- την ανάπτυξη τoυ Μεξικού μέσω των Τεχνολογικών Πάρκων.

Προσωπικός μου στόχος είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της διδακτορικής μου έρευνας, ώστε να αποτελέσω μέλος και άλλων δυναμικών ερευνητικών έργων.

Α.K.: Η έρευνά σας έχει απτά αποτελέσματα αυτή τη στιγμή; Υπάρχει επίσης κάποιο «ταβάνι» σε επίπεδο αποτελεσμάτων αλλά και προσδοκιών;

Π.K.: Αυτή τη στιγμή έχουν γίνει ήδη δύο Feedback Workshops στο Μεξικό, ένα στο Μοντερέι (Νοέμβριος 2019) και άλλο ένα στo Τσιουάουα, όπου παρουσιάσαμε τα ευρήματά μας, τους είπαμε ποια είναι τα αδύνατα σημεία τους και σε ποια σημεία επιδέχονται βελτίωση. Στόχος είναι να επεκταθεί η έρευνα και σε άλλα τεχνολογικά πάρκα του Μεξικού, σε άλλες πόλεις. Γιατί υπάρχουν 36 campus κι εμείς τώρα βρισκόμαστε στις δύο πόλεις που ανέφερα. Οπότε μελλοντικά μπορεί να μεταφερθούμε και σε άλλα.

Α.K.: Πώς είναι η ζωή στο Μεξικό; Προσφέρεται για μετανάστευση; Και κάνε μου μία σύγκριση τόσο με την Ελλάδα όσο και με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Π.K.: Η ζωή στο Μεξικό είναι ιδιαίτερα δύσκολη καθώς αποτελεί μία αναδυόμενη χώρα με μισθούς που δεν είναι ιδιαίτερα υψηλοί. Επίσης δε βοηθάει η γλώσσα, καθότι ισπανόφωνη χώρα, με τα αγγλικά να ομιλούνται λίγο στα πανεπιστήμια, ενώ οι πολίτες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ομιλία τους στα αγγλικά. Εμείς μπορεί να μιλάμε αγγλικά στο πανεπιστήμιο, αλλά στο Μεξικό παρατηρείται το εξής φαινόμενο: καθώς η έκτασή του είναι τεράστια, η πλειοψηφία των φοιτητών προέρχονται από την ίδια την χώρα. Ο πανεπιστημιακός χώρος επομένως δεν είναι πολυπολιτισμικός, το ίδιο συμβαίνει και με τα τεχνολογικά πάρκα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρεται για σπουδές, για εργασία, (λόγω της) πολυπολιτισμικότητας, και λόγω της γλώσσας των αγγλικών αλλά και λόγω ότι μέχρι στιγμής υπάρχει αυτή η ελεύθερη διακίνηση ανθρώπινου δυναμικού, κάτι που αλλάξει με την έξοδο από την ΕΕ. Οπότε οι δύο χώρες στο επίπεδο της προσέλκυσης (ανθρώπινου δυναμικού) δεν συγκρίνονται. Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν επίσης (πολλοί) Έλληνες.

Α.K.: Πριν συνεχίσουμε τη συζήτησή σας, θα ήθελα να βάλουμε την παρένθεση του Brexit στη συζήτησή μας. Από την παραμονή σου στην Σκωτία, βλέπεις να αλλάζει κάτι; Yπάρχουν φοβίες στην κοινωνία για την μετά την 31η Ιανουαρίου 2020 εποχή; Ή ακόμα και αντίθετα συναισθήματα; Ή όλα αυτά μετατοπίζονται για το επόμενο έτος, μετά δηλαδή από την μεταβατική περίοδο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020, την οποία προβλέπει η Συμφωνία Αποχώρησης;

Π.K.: Yπάρχει ανησυχία γενικά, διότι ο κόσμος δεν ξέρει τι μέλλει γενέσθαι, οπότε πλανάται αυτό το αίσθημα αβεβαιότητας, ωστόσο η Σκωτία και η πρωθυπουργός της είναι υπέρ του να μείνει η Σκωτία στην ΕΕ επιθυμώντας τη διενέργεια ενός δεύτερου δημοψηφίσματος, σε αντίθεση με το υπόλοιπο ΗΒ που έχει ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης. Σίγουρα γίνονται μελέτες ώστε αυτός ο χωρισμός να γίνει όσο το δυνατόν πιο βελούδινος και πιο ανώδυνος. Και σίγουρα θα υπάρξει αντίκρισμα στις μετακινήσεις καθότι μετά δεν θα μπορούμε απλά με μία ταυτότητα να ταξιδεύουμε. Έχουν ληφθεί κάποιες ενέργειες όπως το Settlement Scheme (Σχέδιο Διακανονισμού) για την διευκόλυνση της παραμονής των πολιτών στο ΗΒ. Αντίκτυπο θα υπάρξει και στις εξαγωγές και την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων μέσα στην ΕΕ, οπότε και θα επηρεαστούν πολλές πτυχές της οικονομίας. Αλλά όλα αυτά βρίσκονται υπό μελέτη.

Α.K.: Με την αλλαγή της δεκαετίας, η χρηματοπιστωτική κρίση ίσως φαντάζει λίγο μακρινή. Τουλάχιστον λίγο περισσότερο μακριά από ότι πέρυσι. Έχοντας απέναντί μου έναν διακεκριμένο οικονομολόγο, δεν θα μπορούσα να μην απευθύνω αυτό το τόσο γενικό έως και εκλαϊκευμένο αλλά ταυτοχρόνως καθοριστικό για την συνειδητοποίηση όποιων λαθών και την μετέπειτα πορεία μας. Τί πήγε τόσο λάθος κατά τη γνώμη σου, τί θα μπορούσαμε και τί θα έπρεπε να είχαμε αποφύγει;

Π.K.: Πιστεύω ότι έγιναν αρκετά λάθη στο παρελθόν. Η χρηματοπιστωτική κρίση ήταν αποτελέσματα  πνευματικής και ηθικής κρίσης. Αλλά πέρα από αυτό, δύο λόγοι συνετέλεσαν σημαντικά. Από τη μία ο υπερδανεισμός του κράτους, καθότι δανειζόμασταν πολύ περισσότερο από ότι μας αναλογούσε, πολύ περισσότερο από το μέγεθος και τη δυναμικής της χώρας. Και από την άλλη, η κουλτούρα των καταναλωτικών και άλλων δανείων, που οδήγησαν το φαινόμενο των κόκκινων δανείων, εφόσον παρέχονταν δάνεια χωρίς δυνατότητα αποπληρωμής. Σίγουρα όμως, πέρα από αυτά, υπήρξαν και κάποιες λάθος αποφάσεις που ελήφθησαν σε πολιτικό επίπεδο.

Α.K.: Σε αναλύσεις σου έχεις τονίσει ότι η γραφειοκρατία αποτελεί μείζον εμπόδιο για την νεανική επιχειρηματικότητα. Πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, και ποια είναι η κατάσταση και σε Ηνωμένο Βασίλειο και Μεξικό;

Π.K.: Η γραφειοκρατία αλλά και η διαφθορά αποτελούν εμπόδια στην επιχειρηματικότητα. Εντοπίζονται πολλά προβλήματα εξαιτίας τους, κάτι που αποτυπώνεται και σε δείκτες. Για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, θα πρέπει να προχωρήσουμε στη μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις, στη δημιουργία δομών όπως επί παραδείγματι με τη μορφή ΣΔΙΤ, όπως τα τεχνολογικά πάρκα, όπως οι θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας που μπορούν να πάρουν μία ιδέα σε εμβρυακή μορφή και να την μεγεθύνουν.  Στο Ηνωμένο Βασίλειο συμβαίνουν αυτά, γι΄ αυτό και εμφανίζεται υψηλά στις σχετικές λίστες, όπως ο Δείκτης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Στο Μεξικό δεν ισχύουν αυτά σε τέτοιο βαθμό, καθότι μία αναδυόμενη οικονομία. Εκεί παρατηρείται και τεράστιο πρόβλημα διαφθοράς.

“Το Rebrain Greece είναι ένα από τα πολλά που πρέπει να γίνουν. Δεν πρέπει να εστιάζουμε μόνο σε αυτό. Να μην κοιτάμε μόνο το δέντρο, αλλά να είμαστε προσανατολισμένοι στο δάσος.”

Α.K.: O επαναπατρισμός των Ελλήνων μέσω του προγράμματος «Rebrain Greece» που δρομολογεί κυβέρνησης είναι κάτι που σε δελεάζει;

Π.K.: Σίγουρα το μέτρο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ούτως ώστε το brain drain να μετατραπεί σε brain gain. Ωστόσο, είναι ένα από τα πολλά που πρέπει να γίνουν. Ως προς εμένα, αν υπήρχαν και άλλοι Έλληνες οι οποίοι θα δρούσαν προς την ίδια κατεύθυνση, θα με ενδιέφερε. Αλλά θεωρώ ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την ύπαρξη σωστών μηχανισμών.

Α.K.: Εν συνεχεία θεωρείς επιτεύξιμη αυτή τη δράση; Και επιπρόσθετα μήπως εμπεριέχει και ίχνη «επικοινωνιακού σόου» όπως έκανε λόγο και ο Αλέξης Τσίπρας; Πώς τα βλέπετε οι Έλληνες του εξωτερικού όλα αυτά;

Π.K.: Σίγουρα αποτελεί μία σκέψη που θα μπορούσε να βοηθήσει και σίγουρα αποτελεί θέμα που «πουλάει» με όλους να προσπαθούν να το αγγίξουν, επειδή αφορά μεγάλη μερίδα του πληθυσμού το οποίο εργάζεται στο εξωτερικό. Όμως πρέπει να γίνουν και άλλες δράσεις, δεν πρέπει να εστιάζουμε μονάχα σε αυτό. Να μην κοιτάμε μόνο το δέντρο, αλλά να είμαστε προσανατολισμένοι στο δάσος. Στο να δημιουργηθούν και άλλα προγράμματα και όχι απλά να τονίζουμε μία μεμονωμένη δράση. Να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την επίτευξη των στόχων. Διότι οι δράσεις είναι επιτυχημένες μόνο σε ένα σωστό πλαίσιο συνθηκών.

Α.K.: Την άνοιξη ανοίγει η πλατφόρμα για τις αιτήσεις για την ψήφο των αποδήμων έπειτα από την υπερψήφιση του σχετικού σχεδίου νόμου. Κατά τη γνώμη σου καθυστέρησε να δοθεί το πράσινο φως; Οι Έλληνες του εξωτερικού ενδιαφέρονται για τα πολιτικά τεκταινόμενα;

Π.K.: Για μένα είναι το σημαντικότερο μέτρο το οποίο έχει έρθει στη Βουλή και έπρεπε να είχε δρομολογηθεί πολλά χρόνια νωρίτερα. Δίνει το βήμα στους Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν, και από τις συζητήσεις μου όλοι είναι υπέρ αυτού του μέτρου «οικουμενικής αποδοχής».

Α.K.: Μιας που το φέρνει η κουβέντα, στο εξωτερικό παρακολουθείτε με σθένος την πολιτική επικαιρότητα, τις αντιπαραθέσεις στο κοινοβούλιο κλπ., όπως εμείς στην Ελλάδα ειδικότερα την τελευταία πενταετία;

Π.K.: Προσωπικά παρακολουθώ διότι θέλω να γνωρίζω τα πολιτικά ζητήματα της χώρας μου. Ωστόσο μία μεγάλη μερίδα Ελλήνων γυρνάει την πλάτη στα φαινόμενα των κοκορομαχιών και πολιτικών διαφωνιών και τα οποία δεν τους αγγίζουν. Πιστεύω όμως σαφώς ότι υπάρχουν και πολλοί που θέλουν να μαθαίνουν το τι γίνεται. Είναι κάπως διαμοιρασμένοι θα έλεγα.

Α.K.: Έχεις ακολουθήσει την ακαδημαϊκή πορεία, με στάσεις όμως και στον ιδιωτικό τομέα. Με το πέρασμα των χρόνων, καταλήγεις ότι σε ενδιαφέρει ο ιδιωτικός, ο δημόσιος τομέας ή καθαρά η ακαδημαϊκή καριέρα;

Π.K.: Στόχος μου είναι η έρευνα, διότι θέλω να επιστρέφω μέσω αυτής στην κοινωνία το ότι μαθαίνω. Οπότε επιθυμώ να προχωρήσω στον ακαδημαϊκό χώρο. Αυτή είναι η κλίση μου. Σε κάθε περίπτωση, το πέρασμά μου από τον ιδιωτικό τομέα ήταν πολύ χρήσιμο και με δίδαξε πολλές εμπειρίες.

Α.K.: Η απάντηση αυτή θα διαφοροποιούταν ανάλογα με την εκάστοτε χώρα διαμονής σου;

Π.K.: Πιστεύω ότι η απάντηση θα ήταν ίδια. Σίγουρα οι συνθήκες εργασίας το εξωτερικό είναι καλύτερες, αλλά η κλίση μου θα ήταν ίδια, παρά τις δυσκολίες π.χ. στην Ελλάδα.

Α.K.: Με αφορμή την ανάγνωση των ερευνητικών σου ενδιαφερόντων, όπως η διεθνής στρατηγική επιχειρήσεων, υπάρχουν μαθήματα τα οποία θα έπρεπε οι μαθητές να διδάσκονται στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τα οποία δεν εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών; Και αν ναι, ποια θα ήταν αυτά;

Π.K.: Θα έπρεπε να διδάσκεται η επιχειρηματικότητα, η οποία δεν υπάρχει και στις δύο αυτές βαθμίδες εκπαίδευσης, παρά μόνο μέσω κάποιων επιπλέον προγραμμάτων τα οποία κρίνεται αναγκαίο να εμπλουτιστούν.  Θα πρέπει επομένως να εισαχθούν κανονικά στο πρόγραμμα σπουδών προγράμματα επιχειρηματικότητας, ημερίδες, εργαστήρια. Διότι ας σκεφτούμε ότι δεν έχουν όλα τα παιδιά στόχο το πανεπιστήμιο, αλλά ενδεχομένως να συνεχίσουν την ανάληψη κάποιας επιχείρησης των γονέων τους ή να προχωρήσουν με το άνοιγμα μιας νέας. Επιπρόσθετα πρέπει να υπάρξουν μαθήματα στρατηγικής που θα τονώσουν το επιχειρηματικό πνεύμα, καθώς διδάσκουν το πως να φτάσεις στο στόχο σου, και αυτό μπορεί να βοηθήσει είτε σε επαγγελματικό είτε σε προσωπικό επίπεδο.

Α.K.: Oι διακρίσεις σού έκαναν ευκολότερη την πρόσβαση στην αγορά εργασίας;

Π.K.: Σίγουρα οι διακρίσεις είναι ένα διαπιστευτήριο και ένα διαβατήριο στο να σου κάνει ευκολότερη την πρόσβαση στην εργασία, οπότε σίγουρα με διευκόλυναν ιδιαίτερα. Χωρίς αυτές, ναι, θα ήταν πιο δύσκολα.

“Το «αιέν αριστεύειν» πρέπει να υποστηρίζεται κατά τη διάρκεια όλης της εκπαίδευσης. Τα πρότυπα σχολεία δεν πρέπει να καταργηθούν.”

Α.K.: Θα ήθελα ένα  σχόλιό σου για την αριστεία. Πολλά έχουν ειπωθεί, πολλά έχουν γραφτεί. Εσύ ως άριστος, που το «αιέν αριστεύειν» είναι μέρος των αρχών σου όπως έχει δηλώσει, τί θα ήθελες να πεις σε κυβερνώντες, σε πολιτικούς, σε νέους της ηλικίας σου αλλά και σε όλους εμάς που τώρα σε διαβάζουμε;

Π.K.: Το «αιέν αριστεύειν» πρέπει να υποστηρίζεται κατά τη διάρκεια όλης της εκπαίδευσης. Τα πρότυπα σχολεία δεν πρέπει να καταργηθούν. Η αριστεία να επιβραβεύεται με επαίνους και κρατικές υποτροφίες από το ΙΚΥ και άλλα ιδρύματα, ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε παιδιά που δεν έχουν τους οικονομικούς πόρους να σπουδάζουν είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Να υποστηρίζεται η αριστεία από το πρώτο έως το τελευταίο στάδιο των σπουδών.

Α.K.: Μου δίνεις το έναυσμα για μία τελευταία ερώτηση σχετικά με την δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση. Ποια είναι η δική σου γνώμη για ένα από τα θέματα-προτεραιότητες της ατζέντας της ΝΔ;

Π.K.: Έχω φοιτήσει σε δημόσιο σχολείο και πιστεύω ότι υπάρχουν εξαιρετικοί δάσκαλοι. Περισσότερο πιστεύω στη θέληση του μαθητή να διαβάζει και να προσπαθεί για την επίτευξη των στόχων του, παρά στο σχολείο. Στη συνέχεια σπούδασα σε δημόσιο πανεπιστήμιο, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, που έχει καθηγητές-κορυφή στον οικονομικό κλάδο. Ως εκ τούτου, τα πανεπιστήμιά μας δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα τα πανεπιστήμια του εξωτερικού, και είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικά. Αυτό στο οποίο υπολείπονται είναι σε διάφορες υποδομές και στην ασφάλειά τους.

Α.K.: Σε ευχαριστώ πολύ.

Λίγα λόγια για τον Παναγιώτη Κυριακόπουλο

Ο Παναγιώτης Κυριακόπουλος είναι ερευνητής και υπ. Διδάκτορας στο University of Glasgow – Adam Smith Βusiness School του Ηνωμένου Βασιλείου. Aποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.) και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο International Management στο Strathclyde Business School του Ηνωμένου Βασιλείου. Συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη βαθμολογία στο σύνολο των αποφοίτων τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η διπλωματική του διατριβή χαρακτηρίστηκε «Outstanding» και βραβεύτηκε ως η καλύτερη διπλωματική διατριβή του μεταπτυχιακού προγράμματος. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη διεθνοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διεθνή επιχειρηματικότητα και τη διεθνή στρατηγική επιχειρήσεων. Του έχουν χορηγηθεί τιμητικά βραβεία ακαδημαϊκής επίδοσης από το Ίδρυμα Αλέξανδρου Ωνάση και άλλα ιδρύματα. Έχει εργασθεί στην αμερικάνικη πολυεθνική Marsh & McLennan Companies και στο Όμιλο Intrakat (Ιntracom Holdings).