Εξαήμερη εργασία σε επιχειρήσεις 24ωρης λειτουργίας και ψηφιακή κάρτα σε βιομηχανίες και λιανεμπόριο μπήκαν σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου.
Eιδικότερα, η δυνατότητα δήλωσης και εφαρμογής εξαήμερης εργασίας σε επιχειρήσεις που από τη φύση τους είναι συνεχούς λειτουργίας, καθώς και σε όσες ήδη λειτουργούν επί 24ωρης βάσης, 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα, ισχύει από Δευτέρα, 1η Ιουλίου.
Δεν θα επηρεαστεί η εργασία των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα, σε τράπεζες και άλλα.
Ο σύμβουλος εργασιακών θεμάτων Βασίλης Πρασσάς μίλησε στην «Κοινωνία Ώρα MEGA» και έδωσε απαραίτητες διευκρινίσεις.
«Ο τουρισμός και ο επισιτισμός καταρχήν εξαιρούνται γιατί εκεί υπάρχει ειδική διάταξη στις συλλογικές συμβάσεις τους, που επιτρέπει σε περιόδους υψηλής έντασης και φόρτου εργασίας, να υπάρχει 6η μέρα απασχόλησης με μία λεπτομέρεια: ότι η 6η μέρα πληρώνεται επιπλέον και δεν έχει καμία προσαύξηση. Η συγκεκριμένη διάταξη που έχει ξεσηκώσει κύμα αντιδράσεων, αφορά κυρίως βιομηχανίες που λειτουργούν συνεχόμενα ή 24/7, είτε 24 επί 5 και επιτρέπεται στον εργοδότη να ορίσει 6η μέρα εργασίας η οποία έχει δυο διαιρετότητες: η πρώτη είναι ότι είναι υποχρεωτική με τον εργαζόμενο να μην μπορεί να αρνηθεί. Να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτή η 6η μέρα είναι πρόσθετη εργασία, η οποία ορίζει επιπλέον αμοιβή 40%. Δεν είναι υποχρέωση του εργοδότη να το γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο προγενέστερα, έχει δικαίωμα να το ορίσει, εάν υπάρχει φόρτο εργασίας», είπε ο κ. Πρασσάς.
Τι γίνεται σε περίπτωση που αρνηθεί ο εργαζόμενος;
Σύμφωνα με τον κ. Πρασσά, κανείς δεν αγγίζει αυτή την «καυτή πατάτα». Ο νόμος δεν δίνει το δικαίωμα στον εργαζόμενο να αρνηθεί και το βάρος της αιτιολόγησης της άρνησης θα πέφτει στον εργαζόμενο».
Η εξαήμερη εργασία
Εργοδότες σε κλάδους από τους λεγόμενους συνεχούς ροής έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν μονομερώς από τους υπαλλήλους τους να εργαστούν και την 6η ημέρα της εβδομάδας, με επιπλέον ημερομίσθιο αλλά χάνοντας το ένα από τα δύο ρεπό τους.
Η δυνατότητα εξαήμερης εργασίας θεσπίστηκε με τα άρθρα 25 και 26 του Ν. 5053/2023 με στόχο να καλυφθούν οι μεγάλες ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας, που μοιραία οδηγούν σε αξιοποίηση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού, σε εργασία επιπλέον του ωραρίου τους προκειμένου να βγουν οι βάρδιες.
Με τον τρόπο αυτόν καταπολεμούνται αδήλωτες υπερωρίες που ενδεχομένως γίνονταν σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, ενώ αυξάνεται το εισόδημα των εργαζομένων που θα δουλεύουν την 6η ημέρα, αφού το ημερομίσθιό τους για την ημέρα αυτή θα είναι προσαυξημένο κατά 40%.
Σε περίπτωση που η 6η ημέρα συμπίπτει με Κυριακή ή επίσημη αργία, ο εργαζόμενος δικαιούται το ημερομίσθιό του προσαυξημένο κατά 115% (40% από την προσαύξηση της 6ης ημέρας συν 75% για την απασχόλησή του την Κυριακή/αργία), προσαύξηση η οποία δυνητικά μπορεί να ξεπεράσει και το 115% σε περίπτωση εργασίας σε νυχτερινές ώρες για τις οποίες ισχύει επιπρόσθετη προσαύξηση 25%.
Ποιους αφορά
Τονίζεται ότι η δυνατότητα εξαήμερης εργασίας αφορά αποκλειστικά:
Επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας από τη φύση τους, που λειτουργούν όλες τις ημέρες της εβδομάδας επί 24ωρου βάσεως με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών και εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για τους εργαζομένους τους, καθώς και
Επιχειρήσεις μη συνεχούς λειτουργίας που λειτουργούν 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα επί 24ωρου βάσεως με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών και εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για τους εργαζομένους τους, σε περίπτωση αυξημένου φόρτου εργασίας, με υποχρέωση σχετικής δήλωσης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Δεν θα εφαρμοστεί σε ΔΕΚΟ, δημόσιο τομέα και τράπεζες, ενώ εξαιρούνται της ρύθμισης ο τουρισμός και ο επισιτισμός.
Η απασχόληση σε αυτή την περίπτωση δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 8 ώρες ημερησίως, ενώ διατηρούνται στο ακέραιο τα όρια προστασίας των εργαζομένων που αφορούν την 11ωρη υποχρεωτική ημερήσια ανάπαυση, την υποχρεωτική 24ωρη εβδομαδιαία ανάπαυση (1 ρεπό) και τη διατήρηση του μέσου όρου εβδομαδιαίας εργασίας των 48 ωρών (συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών) σε περίοδο αναφοράς 4 μηνών.
Οι εργοδότες που κάνουν χρήση της 6ήμερης εργασίας υποχρεούνται να καταχωρίζουν τα στοιχεία των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων τους που θα απασχοληθούν κατά την 6η ημέρα στη δήλωση οργάνωσης του χρόνου εργασίας, στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζομένους. Ηδη τέθηκε σε εφαρμογή η δυνατότητα προδήλωσης του συγκεκριμένου μέτρου.
Ψηφιακή κάρτα εργασίας
Οπως επισημαίνει το υπουργείο Εργασίας, η εισαγωγή των συγκεκριμένων διατάξεων δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση την κατάργηση του θεσμοθετημένου και εφαρμοζόμενου στην εκάστοτε επιχείρηση πενθήμερου συστήματος εργασίας. Αποτελεί μια εξαιρετική συνθήκη που έρχεται να καλύψει μια έκτακτη ανάγκη η οποία πρέπει οπωσδήποτε να καλυφθεί από εξειδικευμένο προσωπικό και δεν υπάρχει αντίστοιχη προσφορά για τη συγκεκριμένη περίοδο.
Ταυτόχρονα, με εγκύκλιο που εξέδωσε η Γενική Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων, εφαρμόζεται υποχρεωτικά το μέτρο της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας από 1ης Ιουλίου και στον κλάδο της Βιομηχανίας και του Λιανεμπορίου.
Η Κάρτα εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στους εργαζομένους που απασχολούνται σε τράπεζες, σε μεγάλα σουπερμάρκετ, σε ασφαλιστικές εταιρείες, εταιρείες security και ΔΕΚΟ.
Η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στοχεύει στην πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ενώ στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ θα είναι δυνατή η καταχώριση τυχόν τροποποιήσεων ωραρίου και υπερωριών.
Πλέον ο Ν. 5053/2023 δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις/εργοδότες που το επιθυμούν, να κάνουν χρήση της δυνατότητας υιοθέτησης απολογιστικού συστήματος καταχώρισης αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών για τους εργαζομένους τους.
Όροι και προϋποθέσεις για την εξαήμερη εργασία
Την εξαήμερη εργασία – υπό προϋποθέσεις – μπορούν να εφαρμόσουν κι οι εργοδότες επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί 24 ώρες µε σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών και στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία. Κι αυτό έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτα ιδιαιτέρως αυξημένο φόρτο εργασίας.
Για την εφαρμογή του εξαήμερου θα πρέπει να τηρήσουν τις εξής προϋποθέσεις:
· Να έχουν δηλώσει αρχικά και υπευθύνως στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων. Να δηλώνουν, κάθε φορά που επιθυμούν να κάνουν χρήση της 6ης ημέρας, εκ των προτέρων και σε κάθε περίπτωση πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους, στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι η επιχείρηση ή εκμετάλλευση παρουσιάζει ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας κατά μια συγκεκριμένη περίοδο. Η ειδική συνθήκη του απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένου φόρτου εργασίας υπόκειται σε έλεγχο της αρμόδιας υπηρεσίας της Επιθεώρησης Εργασίας.
· Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν δύναται να υπερβαίνει τις οκτώ ώρες. Κατά την ημέρα αυτή δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενό.
Στην περίπτωση που η απασχόληση συμπίπτει µε Κυριακή ή αργία, ο εργαζόμενος θα λάβει επιπλέον του 40% και την προσαύξηση 75%, δηλαδή συνολικά επιπλέον 115%. Η απασχόληση την 6η µέρα εντός της ίδιας εβδομάδας δεν χορηγεί ημέρα εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ρεπό), εκτός εάν αυτή συµπέσει µε εξαιρέσιμη ημέρα.
Σε περιπτώσεις που επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις έχουν νυχτερινές βάρδιες πενθημέρου (00.00-06.00), για κανένα λόγο δεν επιτρέπεται η απασχόλησή τους έκτη ημέρα κατά τη νυχτερινή βάρδια.
6ημερη εργασία: Που εφαρμόζεται
- Σε επιχειρήσεις που λειτουργούν 24/7
- Σε επιχειρήσεις που λειτουργούν συνεχόμενα αλλά όχι επί 7ημέρου
- Κυρίως βιομηχανίες
- Εξαιρείται ο τουρισμός και ο επισιτισμός
6ημερη εργασία: Είναι κατάργηση του 5ημερου;
- Τυπικά είναι καθώς δεν μπορεί ο εργαζόμενος να την αρνηθεί
- Βέβαια αυτή η μέρα είναι επιπλέον έκτακτη απασχόληση με πρόσθετη αμοιβή
6ημερη εργασία: Είναι υποχρεωτική; Πως αμείβεται;
- Μέχρι 30/6 ήταν παράνομη, αμειβόταν με 30% προσαύξηση και δεν ήταν υποχρεωτική
- Από 1/7 είναι νόμιμη και υποχρεωτική και αμείβεται με 40% προσαύξηση
Σημείωση: Σε επισιτισμό και τουρισμό δεν υπάρχει καμία προσαύξηση