Η αλήθεια για το «μαξιλάρι»: Τα 37 δις είναι … 21,3. Και αυτά δεν είναι όλα «διαθέσιμα», χωρίς συνέπειες
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύ συζήτηση για τα «διαθέσιμα» κεφάλαια του δημοσίου, με την αξιωματική αντιπολίτευση να ζητά λίγο πολύ να χρησιμοποιηθούν «εδώ και τώρα» και άλλους «παράγοντες» να συζητούν τη χρησιμοποίησή τους για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Στην παρακάτω ανάλυση της Δάφνης Γρηγοριάδη γίνεται σαφές σε πόσα «διαθέσιμα» κεφάλαια μπορεί να προσφύγει το δημόσιο, με ποιες προϋποθέσεις και τι συνέπειες.
***
Πόσα χρήματα έχουν τα κρατικά ταμεία στην άκρη; Εδώ και καιρό γίνεται λόγος από την προηγούμενη κυβέρνηση για διαθέσιμα κεφάλαια ύψους 37 δις ευρώ. Από αυτά τα χρήματα μόνο τα 15,7 δις ευρώ αποτελούν το λεγόμενο “μαξιλάρι” ασφαλείας, κάτι το οποίο δήλωσε ανοιχτά πρόσφατα και ο ΥΠΟΙΚ Χ. Σταϊκούρας. Πόση πρόσβαση υπάρχει στο “μαξιλάρι” και τι συμβαίνει με τα υπόλοιπα κεφάλαια;
To “μαξιλάρι” ασφαλείας: Πρόκειται για κεφάλαια τα οποία δεν επιτρέπεται να διαχειριστεί το κράτος και αποτελούν εγγύηση προς στις αγορές. Είναι χρήματα τα οποία -σύμφωνα με την διαπραγμάτευση χρέους του 2018 – είναι δεσμευμένα από τον ESM και προκειμένου να εκταμιευθούν μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις, χρειάζεται η έγκρισή του.
Το μεγάλο στοίχημα: Aποτελεί αν αυτή την κρίσιμη εποχή του κορωνοϊού οι θεσμοί θα μας επιτρέψουν να χρησιμοποιήσουμε μέρος του “μαξιλαριού” σε περίπτωση που χρειαστεί , ή αν θα βρεθεί κάποια άλλη σανίδα σωτηρίας για τις έκτακτες ανάγκες της οικονομίας.
Γιατί δεν χρησιμοποιούμε τα υπόλοιπα κεφάλαια; Tο υπόλοιπο ποσό 21,3 δις ευρώ μπορεί να μην είναι δεσμευμένο από τους δανειστές, όμως οτιδήποτε πέρα από το “μαξιλάρι” των 15,7 δις ευρώ, αποτελεί έσχατη ανάγκη. Αυτό το ποσό σε αντίθεση με τα 15,7 δις ευρώ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα από το Ελληνικό Δημόσιο.
Το κράτος “ζει” από αυτά τα διαθέσιμα: Στο ταμείο υπάρχει μια συνεχής ροή εισροών και εκροών εφόσον εισέρχονται φόροι και άλλα κρατικά έσοδα , είτε εκταμιεύονται χρήματα από εξωτερικό δανεισμό και από αποκρατικοποιήσεις, ενώ παράλληλα από εκεί πραγματοποιούνται οι κρατικές δαπάνες και η εξόφληση χρεολυσίων .
Όμως…..δεν είναι όλα προσβάσιμα δίχως συνέπειες. Και αυτό γιατί:
Πρώτον, μεγάλο μέρος των ταμειακών κεφαλαίων είναι αποθεματικά οργανισμών δημοσίου (ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, Δήμοι κτλ.) των οποίων οι καταθέσεις βρίσκονται στις τράπεζες και η ενδεχόμενη απόσυρση τους θα προκαλέσει όχι μόνο προβλήματα ρευστότητας στους οργανισμούς αυτούς και στο ίδιο το ασφαλιστικό σύστημα , αλλά θα είναι πλήγμα και για την καταθετική βάση των τραπεζών.
Δεύτερον, το δημόσιο αποκτά πρόσβαση στα διαθέσιμα αυτά μέσω εσωτερικού βραχυπρόθεσμου δανεισμού – repos και υπάρχει όριο στο πόσα από αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν χωρίς να επηρεάσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες τους.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Λογοθέτη, διαχειριστή κεφαλαίων στο City, “ Πολλοί θεωρούν τα repos ως μία συνετή ταμειακή διαχείριση αχρησιμοποίητης ρευστότητας. Παρόλα αυτά παραμένει ένα είδος εσωτερικού δανεισμού που χωρίς προσεκτική και συντηρητική διαχείριση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στους δημόσιους οργανισμούς και εν συνεχεία στην ίδια την οικονομία, αλλά και να επηρεάσει αρνητικά την βιωσιμότητα του κρατικού χρέους. Τα κρατικά repos πριν από το 2015 βρίσκονταν σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο από το τωρινό αλλά η αλλοπρόσαλλη οικονομική πολιτική τους πρώτους μήνες του 2015, ο αποκλεισμός από το πρόγραμμα στήριξης του ESM και τα capital controls, εκτόξευσαν τον εσωτερικό βραχυπρόθεσμο δανεισμό με αποτέλεσμα τα τελευταία έτη να υπάρχει συνεχής άνοδος.”
Γιατί τα repos δυσκολεύουν την εξίσωση: Τα repos δυσκολεύουν την εξίσωση καθώς από την μια πρέπει να μειωθεί ο εσωτερικός δανεισμός και από την άλλη μέρος του “μαξιλαριού” βασίζεται σε αυτά – δηλαδή στην χρηματοδότηση από κρατικούς φορείς – αφού δεν μπορούσαν να εξασφαλιστούν από την ανάπτυξη, τις αποκρατικοποιήσεις και τα υπερ-πλεονάσματα.
πηγή: economico.gr