ΒΒC για τις γαλλικές εκλογές: «Η Γαλλία ζει τη δική της στιγμή λαϊκισμού» - Βρετανία και ΗΠΑ το πέρασαν πριν 10 χρόνια
To ΒΒC εξηγεί γιατί οποιαδήποτε σύγκριση μεταξύ των επικείμενων βρετανικών και γαλλικών εκλογών είναι άστοχη, εξηγώντας ότι στη Γαλλία διακυβεύονται πολλά περισσότερα, αλλά διαπιστώνει έναν σημαντικό παραλληλισμό.
Οι δύο γειτονικές χώρες πλησιάζουν σε εκλογές, μετά την πρόωρη προκήρυξή τους από τους ηγέτες τους, το Βρετανό πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ από τη μία και τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, από την άλλη.
Τόσο στη Βρετανία όσο και στη Γαλλία, τα κυβερνώντα κόμματα αναμένεται να ηττηθούν. Και στις δύο χώρες η πολιτική αντιπαράθεση είναι στα ύψη. Ωστόσο, σύμφωνα με το βρετανικό μέσο, πρέπει να σταματήσουν όλες οι προσπάθειες παραλληλισμού των βρετανικών και των γαλλικών εκλογών. Διότι όσα κι αν είναι τα επίδικα των βρετανικών εκλογών – και είναι πολλά – ωχριούν μπροστά στα διακυβεύματα που έχουν τεθεί στην άλλη πλευρά της Μάγχης, επισημαίνεται.
«Η Γαλλία κάνει άλμα στο άγνωστο»
Στη Γαλλία, δεν είναι μόνο η μοίρα μιας κυβέρνησης ή ενός ηγέτη που βρίσκεται στον αέρα, αλλά ενός ολόκληρου πολιτικού συστήματος. Και οι κίνδυνοι δεν είναι οι διαψευσμένες ελπίδες και οι κατεστραμμένες πολιτικές καριέρες, όπως σε μια ειρηνικά λειτουργούσα δημοκρατία, αλλά η πραγματική βία.
«Οι καταστάσεις είναι πολύ διαφορετικές», λέει ο βετεράνος Γάλλος σχολιαστής Nicolas Baverez. «Στο Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεστε στο τέλος ενός πολιτικού κύκλου. Ήταν απολύτως λογικό για τον Ρίσι Σούνακ να προκηρύξει πρόωρες εκλογές και όλα γίνονται σύμφωνα με το κοινοβουλευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Στη Γαλλία κάνουμε άλμα στο άγνωστο», προειδοποίησε.
Ο Μακρόν πίστευε ότι μια εκστρατεία αστραπή, με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, θα σόκαρε και θα απωθούσε τους ψηφοφόρους από το φλερτ τους με τα «άκρα» και θα επέστρεφε μια κεντρώα πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Μια εβδομάδα πριν από τον πρώτο γύρο, τίποτα δεν δείχνει ότι οι υπολογισμοί του ήταν σωστοί. Η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση εξακολουθεί να προηγείται κατά πολύ στις δημοσκοπήσεις, και τώρα υπάρχει μια αριστερή συμμαχία – της οποίας η κύρια συνιστώσα είναι η ακροαριστερή «Ανυπότακτη Γαλλία»-που είναι έτοιμη να έρθει δεύτερη, τονίζεται.
Τα πιο πιθανά αποτελέσματα είναι είτε μια απόλυτη πλειοψηφία της Εθνικής Συσπείρωσης- και άρα μια ακροδεξιά κυβέρνηση – είτε ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία που σημαίνει παράλυση.
Οι 3 κίνδυνοι που τρομάζουν
Σε κάθε περίπτωση, λέει ο Baverez, οι κίνδυνοι είναι τρεις: πρώτον, μια κρίση του δημόσιου χρέους της Γαλλίας, καθώς οι αγορές αψηφούν τη γαλλική κυβέρνηση, όπως έκαναν και με την πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Λιζ Τρας. Δεύτερον, η βία στους δρόμους. Και τρίτον, θεσμική κατάρρευση.
«Η Πέμπτη Δημοκρατία μας σχεδιάστηκε για να μας βγάζει από τις κρίσεις. Αλλά βρισκόμαστε σε μια πολύ ασταθή κατάσταση. Οι πολίτες είναι χαμένοι, επειδή ο ίδιος ο πρόεδρος είναι χαμένος, οπότε μπορεί να έχουμε μια βίαιη διάλυση των θεσμών». Σε όλη τη Γαλλία οι πολίτες γνωρίζουν ότι η χώρα βρίσκεται σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι.
«Όταν ο Μακρόν προκήρυξε τις εκλογές το βράδυ των ευρωεκλογών, τηλεφώνησα στα παιδιά μου και τους είπα – αντιλαμβάνεστε ότι ζούμε μια ιστορική στιγμή», λέει η Juliette Vilgrain, υποψήφια με τους Ορίζοντες – ένα κόμμα που πρόσκειται στον Μακρόν. «Οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η βία είναι μια πιθανότητα. Οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι και απογοητευμένοι – και υπάρχουν πολιτικοί που θα καλέσουν σε βία. Πρόκειται για χειραγώγηση, αλλά έτσι έχουν τα πράγματα», είπε.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Μακρόν αναφέρθηκε ακόμη σε «εμφύλιο πόλεμο», λέγοντας ότι αυτό είναι το λογικό συμπέρασμα των προγραμμάτων της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς. Τα λόγια του – σε ένα podcast τη Δευτέρα – ερμηνεύτηκαν ως μια προσπάθεια να τρομάξει τους ψηφοφόρους και να τους επαναφέρει στο κέντρο, αλλά σύμφωνα με τον Baverez αυτό είναι βαθιά λανθασμένη στρατηγική.
«Είναι πολύ επικίνδυνο γι’ αυτόν να χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη (σ.σ. εμφύλιος) και να προσπαθεί να σώσει την εξουσία του χρησιμοποιώντας τον φόβο. Σε μια δημοκρατία, όταν παίζεις με τον φόβο, δημιουργείς μίσος και βία», λέει.
Πιθανό ξέσπασμα βίας τις μέρες των εκλογών
Ο υπουργός Εσωτερικών του Μακρόν, Ζεράρ Νταρμανέν δήλωσε ότι οι αρχές εργάζονται με την υπόθεση ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν βίαιες διαδηλώσεις τα βράδια του πρώτου και του δεύτερου γύρου (30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου). Το εφιαλτικό σενάριο θα ήταν μια νίκη της ακροδεξιάς που θα οδηγούσε σε εκκλήσεις από την άκρα αριστερά για διαδηλώσεις, οι οποίες στη συνέχεια θα γίνονταν βίαιες και θα συμμετείχαν άνθρωποι αλλοδαπής καταγωγής από τα προάστια
Η αριστερή συμμαχία, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, έχει μεγάλη βάση υποστήριξης στα προάστια και έχει καταστήσει την υποστήριξη της Γάζας ένα από τα κύρια θέματα της προεκλογικής της εκστρατείας.
Το πώς η πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να επηρεάσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οποίοι ξεκινούν σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες μετά τις εκλογές, είναι ένα άλλο από τα ερωτήματα που φαίνεται ότι δεν έληφθησαν υπόψη από τον Μακρόν.
«Η Γαλλία ζει τη δική της στιγμή λαϊκισμού»
Για τον Baverez, όσο μεγάλες κι αν είναι οι διαφορές, υπάρχει ένας παραλληλισμός που μπορεί να γίνει μεταξύ των γαλλικών και των βρετανικών εκλογών. «Η Γαλλία ζει τη δική της στιγμή λαϊκισμού», λέει.
«Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν τη δική τους πριν από δέκα χρόνια, με τον Τραμπ και το Brexit. Η Γαλλία γλίτωσε τότε λόγω της δύναμης των θεσμών μας, αλλά και λόγω της ομπρέλας του ευρώ».
«Η συμμετοχή στο ευρώ σήμαινε ότι οι κυβερνήσεις εδώ μπορούσαν να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που κάνουν πάντα: να εξαγοράζουν την κοινωνική ειρήνη αυξάνοντας το δημόσιο χρέος. Λοιπόν, τώρα αυτό τελείωσε», υπογράμμισε, μιλώντας στο BBC.