Ενόψει του όλο και πιο ρεαλιστικού κινδύνου να μείνει τον επόμενο χειμώνα χωρίς το ρωσικό αέριο, η Ευρώπη ετοιμάζεται πυρετωδώς αφενός αυξάνοντας τις προμήθειες από άλλες πηγές και αφετέρου αξιολογώντας τις προτεραιότητες για όταν θα μπορεί να καλύψει λιγότερες ανάγκες.
Μεταξύ άλλων προβλέπει έναν μηχανισμό ανάλογο εκείνου που έχει ήδη ενεργοποιήσει η Γερμανία, στο πλαίσιο του οποίου θα περιορίζεται η προσφορά ενέργειας στις βιομηχανίες προκειμένου να προστατευθούν κρίσιμης σημασίας εφοδιαστικές αλυσίδες των τροφίμων, καθώς και οι τομείς της υγείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της ασφάλειας.
Ο ρωσικός κολοσσός του φυσικού αερίου, Gazprom, έχει ήδη διακόψει την προσφορά αερίου σε Πολωνία, Φινλανδία και Βουλγαρία, και όπως επισήμανε η επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, «αυτή τη στιγμή μπορεί οποιοδήποτε κράτος-μέλος να είναι το επόμενο που θα υποστεί το ίδιο». Σύμφωνα με την επίτροπο, η Ε.Ε. έχει ήδη κατορθώσει να εξασφαλίσει σημαντική προσφορά ενέργειας «χάρη στην αλληλεγγύη των γειτονικών μας χωρών» και είναι «εφικτό» να υποκαταστήσει από το τρέχον έτος κιόλας τα 2/3 του ρωσικού αερίου. Πράγματι, η Ε.Ε. έχει ήδη λάβει φέτος ρεκόρ ποσότητας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), που της έχει δώσει τη δυνατότητα να γεμίσει τους ταμιευτήρες της. Προ τριών ημερών οι ταμιευτήρες της Ε.Ε. σε φυσικό αέριο είχαν πληρότητα 44%, όταν την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους η πληρότητα ήταν 36%.
Την περασμένη εβδομάδα, άλλωστε, η Κομισιόν παρουσίασε σχέδιο αξίας 210 δισ. ευρώ για την απεξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες μέχρι το 2027, που προβλέπει μεταξύ άλλων τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και τη στροφή στις ανανεώσιμες πηγές. Ηδη έχει περιορίσει σημαντικά το ποσοστό των εισαγωγών φυσικού αερίου που αγόραζε από τη Ρωσία.
Προ του πολέμου το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 40% του συνόλου των εισαγωγών αερίου και τώρα έχει περιοριστεί ήδη στο 26%. Στα σχέδια της Ε.Ε. είναι μεταξύ άλλων η περαιτέρω μείωση του ποσοστού αυτού στο 13% μέχρι τα τέλη του έτους.
Οπως υπογραμμίζει η κ. Σίμπσον, η Κομισιόν ευελπιστεί πως έως τότε πολλές χώρες-μέλη θα έχουν κατορθώσει να θέσουν σε λειτουργία τερματικούς σταθμούς για εισαγωγές LNG ή θα έχουν αποκαταστήσει όποια προβλήματα είχαν παρουσιαστεί στους υπάρχοντες τερματικούς σταθμούς. Στόχος έως το τέλος του έτους είναι να μπορούν να διαχειριστούν 19 δισ. κυβικά μέτρα LNG ετησίως.
Οπως τόνισε η κ. Σίμπσον, η Ε.Ε. αναμένει περαιτέρω προμήθειες φυσικού αερίου τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Νορβηγία, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε συνομιλίες με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, και ευελπιστεί ότι θα έχει καταλήξει σε σχετικές διμερείς συμφωνίες πολύ σύντομα.
Εχει παγώσει πάντως το σχέδιο για επιβολή γενικού πετρελαϊκού εμπάργκο κατά της Ρωσίας, καθώς εναντιώνεται σε αυτό η Ουγγαρία που έχει πλήρη εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο. Μιλώντας στους Financial Times, η Εσθονή επίτροπος αναγνώρισε ότι η Ουγγαρία και κάποιες άλλες χώρες αποτελούν ειδικό πρόβλημα, καθώς δεν μπορούν να απεξαρτηθούν από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και δεν έχουν εναλλακτικές.
Κάλεσε, ωστόσο, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να διατηρήσουν την ενότητά τους και την ομοφωνία σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Σημειωτέον, πάντως, πως το ρωσικό πετρέλαιο αντιπροσωπεύει το 25% της κατανάλωσης αργού στην Ε.Ε.