Θα τα έχανε κι ο Όργουελ με το σύστημα «κοινωνικής πίστωσης» που εφαρμόζει η Κίνα για τους πολίτες

«Χωρίς αμφιβολία η νέα πολιτική θα είναι αποτελεσματική» σχολίασε ο Τσιεν Τσου του Πανεπιστημίου Τσιάο Τουνγκ της Ταϊβάν για τον αυταρχικό δρόμο που πήρε η Κίνα στην προσπάθειά της για μια πιο ηθική, σταθερή, παραγωγική και λειτουργική κοινωνία.

Το σύστημα της «κοινωνικής πίστωσης» που εφαρμόζεται σταδιακά από το 2014, με τους Κινέζους να «βαθμολογούνται» συνεχώς για την συμπεριφορά τους ως πολίτες παραπέμπει κατευθείαν στο οργουελιανό κράτος του «Μεγάλου Αδελφού».

Για την κινεζική κυβέρνηση αυτός είναι ένας κοινωνικά δίκαιος τρόπος, ώστε η κινεζική κοινωνία να γίνει πιο δίκαιη και πιο σταθερή, απομονώνοντας τους απατεώνες, τους λουφαδόρους και εν γένει τα αντικοινωνικά στοιχεία.

Πώς λειτουργεί

Κάθε Κινέζος πολίτης βαθμολογείται πια ολοένα συχνότερα αν είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του απέναντι στην κοινωνία, π.χ. πληρώνει έγκαιρα τους λογαριασμούς του, δεν ρυπαίνει, εξοικονομεί ενέργεια, κάνει εθελοντικό και φιλανθρωπικό έργο, δεν πουλάει σάπια προϊόντα, οδηγεί προσεκτικά στο δρόμο και βέβαια ψηφίζει το Κομμουνιστικό κόμμα. Αν τα κάνει όλα αυτά, κερδίζει «πόντους» (πίστωση) και το «σκορ» του ανεβαίνει. Αν όχι, τότε χάνει «πόντους».

Κοινωνικό «ξεφωνητό»

Αν, για παράδειγμα, κάποιος δεν πληρώσει τα δάνειά του στην τράπεζα, στην εφορία ή όπου αλλού, ή αν δεν πληρώσει την κλήση της τροχαίας ή όποιο άλλο πρόστιμο του έχει επιβληθεί για κάποια παράβαση, τότε το όνομά του αναρτάται σε μια ειδική ιστοσελίδα όπου όλοι μπορούν να το δουν (κάτι σαν κοινωνικό «ξεφωνητό», που παραπέμπει σε σχετικά συμβάντα στην Πολιτιστική επανάσταση κατά των «εχθρών του λαού»).

Το ακόμη χειρότερο όμως είναι ότι θα έχει πολύ πρακτικές και οδυνηρές επιπτώσεις στη ζωή του, καθώς είναι δυνατό να του αρνηθούν πλέον όχι μόνο την έκδοση πιστωτικής κάρτας (κάτι που μπορεί να συμβεί και στη Δύση), αλλά επίσης του εισιτηρίου για το αεροπλάνο ή το τρένο υψηλής ταχύτητας. Πάνω από 11 εκατομμύρια είναι οι περιπτώσεις άρνησης έκδοσης αεροπορικού εισιτηρίου και 4,2 εκατομμύρια οι περιπτώσεις άρνησης για εισιτήριο τρένου σε Κινέζους που έχουν κακή βαθμολογία στο σύστημα κοινωνικής πίστωσης.

«Περιορισμοί παντού»

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος Σι σε συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος, «αν χάσεις την εμπιστοσύνη σε μια περιοχή, θα αντιμετωπίσεις περιορισμούς παντού». Και οι περιορισμοί μπορούν να κάνουν δύσκολη τη ζωή ενός πολίτη.

Το σύστημα «πιάνει» ασφαλώς. Περισσότεροι από δύο εκατομμύρια πολίτες, ευρισκόμενοι αντιμέτωποι με τέτοιους περιορισμούς, έσπευσαν να πληρώσουν τα χρέη ή τα πρόστιμα τους. Τα χωριά και οι πόλεις όπου έχει εφαρμοστεί το σύστημα κοινωνικής πίστωσης/τιμωρίας, είναι πια πολύ πιο καθαρά και πολιτισμένα (αλλά επίσης με λιγότερους αντιφρονούντες).

Παίρνουν ιδέες

Άλλες χώρες, ιδίως της Ασίας, έχουν αρχίσει να παίρνουν ιδέες και φαίνονται πρόθυμες να δοκιμάσουν και αυτές συστήματα κοινωνικών τιμωριών, ώστε να ενισχύσουν την υπευθυνότητα μεταξύ των επιστημόνων και γενικότερα των πολιτών.

Έχοντας ήδη κάνει δοκιμές σε χωριά, πόλεις και επαγγελματικούς τομείς, η Κίνα φιλοδοξεί να διασυνδέσει τις έως τώρα επιμέρους προσπάθειες και να θέσει σε ισχύ ένα ενοποιημένο εθνικό σύστημα κοινωνικής πίστωσης/τιμωρίας έως το 2020, συλλέγοντας και αξιοποιώντας δεδομένα -με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και των περίπου 176 εκατομμυρίων καμερών- για όλο τον πληθυσμό των 1,4 δισεκατομμυρίων, καθώς επίσης για τις περίπου 30 εκατομμύρια επιχειρήσεις και τους κάθε είδους κοινωνικούς φορείς και ομάδες (ιδίως των αντιφρονούντων), σύμφωνα με τους «Τάιμς του Λονδίνου».

Ο δηλωμένος  στόχος της κινεζικής κυβέρνησης είναι ασφαλώς θεμιτός, Αλλά είναι γνωστό από την ιστορία ότι συχνά ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις.

Με πληροφορίες από το lifo.gr