Σε δημοσίευμά της η βρετανική Guardian αποκαλύπτει ότι Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι ολιγάρχες και μέλη της ουκρανικής ελίτ που κατηγορούνται για διαφθορά, συγκαταλέγονται μεταξύ εκατοντάδων ανθρώπων που έχουν αποκτήσει διαβατήρια της ΕΕ με αμφιλεγόμενες «χρυσές βίζες» από την Κύπρο.
«Η κυβέρνηση της Κύπρου έχει κερδίσει περισσότερα από 4 δισ. ευρώ από το 2013, παρέχοντας την υπηκοότητα στους σούπερ-πλούσιους και μαζί το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται σε όλη την Ευρώπη σε αντάλλαγμα επενδύσεις σε μετρητά. Περισσότερα από 400 διαβατήρια θεωρείται ότι έχουν εκδοθεί μέσω αυτού του προγράμματος μόνο πέρυσι», αναφέρει στο ρεπορτάζ η βρετανική Guardian.
Σημειώνει ότι πριν από το 2013, η κυπριακή υπηκοότητα χορηγούνταν σε διακριτική βάση από τους υπουργούς, σε μια λιγότερο επίσημη εκδοχή της τρέχουσας ρύθμισης. Μια λίστα που διέρρευσε με τα ονόματα όσων επωφελήθηκαν από αυτά τα συστήματα, και την οποία έχει ο Guardian περιλαμβάνει εξέχοντες επιχειρηματίες και άτομα με σημαντική πολιτική επιρροή που απέκτησαν την κυπριακή υπηκοότητα.
Στη λίστα αυτή βρίσκονται μεταξύ άλλων ένα πρώην μέλος του κοινοβουλίου της Ρωσίας, οι ιδρυτές της μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας της Ουκρανίας και ένας δισεκατομμυριούχος τυχερών παιχνιδιών.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι αυτές του δισεκατομμυριούχου συλλέκτη έργων τέχνης Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ και του Ραμί Μακλούφ.
Ο Ριμπολόβλεφ είχε ερευνηθεί πέρυσι για επαφές με τον πρόεδρο Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας. Το 2005, ο Τραμπ πλήρωσε 41 εκατομμύρια δολάρια για το 515 N County Road, ένα αρχοντικό στο Palm Beach της Φλόριντα. Μετά την ανακαίνισή του, τρία χρόνια μετά, το πούλησε στον Ρώσο μεγιστάνα έναντι 95 εκ. δολάρια. Ένας εκπρόσωπος του Ριμπολόβλεφ ο οποίος απέκτησε την κυπριακή υπηκοότητα το 2012 δήλωσε ότι ήταν «φυσικό [για αυτόν] να πάρει την υπηκοότητα όταν έγινε επενδυτής στην Τράπεζα Κύπρου».
Ενώ ο Ραμί Μακλούφ, ξάδελφος του προέδρου Μπασάρ αλ-Ασαντ της Συρίας, υπέστη για πρώτη φορά αμερικανικές κυρώσεις το 2008, για διαφθορά. Η Κύπρος του έδωσε την υπηκοότητα το 2010, χωρίς να είναι σαφής ο τρόπος και το αν ο έλεγχος ήταν πλήρης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέταξε πρόσφατα έρευνά για το κατά πόσον οι έλεγχοι διενεργήθηκαν σωστά.Το 2013 η σημερινή κυβέρνηση της Κύπρου άρχισε να εφαρμόζει την πρακτική η οποία απαιτεί από τους αιτούντες να επενδύσουν 2 εκατ. ευρώ σε ακίνητα ή 2,5 εκατ. ευρώ σε εταιρείες ή κρατικά ομόλογα. Μόνη απαίτηση, μια επίσκεψη στη χώρα μία φορά κάθε επτά χρόνια – χωρίς να υπάρχει καμία απαίτηση γλώσσας ή κατοικίας.
