Σύνδεση Βοσνίας - ΕΕ: Προσδοκίες και προβληματισμοί

Ώθηση στις μεταρρυθμίσεις προσδοκούν από τη Συμφωνία Σύνδεσης Βοσνίας – Ερζεγοβίνης/ΕΕ που τέθηκε σε ισχύ από χθες, 1η Ιουνίου, ανώτατοι Ευρωπαίοι και Βόσνιοι αξιωματούχοι

“Αρχίζει νέο κεφάλαιο. Η πολιτική σαφήνεια, οι αποφασιστικές κινήσεις και η σωστή συντονισμένη δράση των θεσμικών οργάνων σε όλα τα επίπεδα είναι τώρα αναγκαία για την ανάπτυξη και εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων” τόνισε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι σε δήλωση που δημοσιοποίησε η αντιπροσωπεία της ΕΕ στη Βοσνία.

Σύμφωνα με τον “Ελεύθερο Τύπο”, η Συμφωνία Σύνδεσης ήταν εδώ και χρόνια “σε αναμονή” λόγω της επιμονής των Βρυξελλών για αλλαγές, όπως η εφαρμογή απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία υποχρεώνει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να εξαλείψει τις διακρίσεις σε βάρος των εθνικών μειονοτήτων από το Σύνταγμα και την εκλογική νομοθεσία.

Αυτό δεν συνέβη και η ΕΕ, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη τον Φεβρουάριο του 2014, άλλαξε την προσέγγισή της, επικεντρώνοντας τις προσδοκίες της σε μεταρρυθμίσεις στον οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό τομέα, που θα ανοίξουν σταδιακά την πόρτα και σε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

“Απτά αποτελέσματα”, τα οποία αναμένονται τώρα, όπως επισήμανε η κ. Μογκερίνι, θα είναι θεμελιώδους σημασίας για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά την εξέταση του αιτήματος ένταξης της Βοσνίας στην ΕΕ.

Η Συμφωνία Σύνδεσης και Σταθεροποίησης καθιερώνει στενή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Βοσνίας και εμβάθυνση των πολιτικών, εμπορικών και οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο πλευρών και θα είναι ταυτόχρονα το πλαίσιο, με το οποίο η Βοσνία θα διεξάγει τις προετοιμασίες για ενδεχόμενη προσχώρηση στην Ένωση.

Ο Επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν δήλωσε ότι η έναρξη ισχύος της Συμφωνίας Σύνδεσης και Σταθεροποίησης είναι καθοριστική στιγμή στις σχέσεις ΕΕ και Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Ο προεδρεύων του Συμβουλίου Υπουργών της Βοσνίας, Ντένιτς Ζβίζντιτς, ανέφερε σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους, στο Σαράγεβο, ότι “είναι μια αφορμή που αξίζει να εορταστεί, αλλά θα πρέπει να έχουμε κατά νου και τις πολλές υποχρεώσεις που μας περιμένουν”.

Εκτίμησε δε, ότι η Βοσνία θα χρειαστεί έξι χρόνια για να ολοκληρωθεί η διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ.

Με την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας Σύνδεσης και Σταθεροποίησης, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έπαψε να είναι η μόνη χώρα στην περιοχή, χωρίς συμβατικές σχέσεις με την ΕΕ και με το νέο βήμα, εταιρείες της χώρας θα έχουν καλύτερη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ, κάτι που θα τονώσει την οικονομική ανάπτυξη στη Βοσνία και θα επιλύσει το πιεστικό πρόβλημα του μεγάλου ποσοστού ανεργίας, που ανέρχεται σε 27%.

Μία από τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, είναι και η προσαρμογή της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας με την ΕΕ, η οποία εφαρμόζεται από 1η Ιουλίου του 2008.

Αυτό το μέρος συμβατικών σχέσεων πρέπει να αρχίσει να εφαρμόζεται και στην Κροατία, ώστε να απολαμβάνει προνόμια στις εξαγωγές στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπως και τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ.

Οι αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης αντιτίθενται με το σκεπτικό ότι οι εισαγωγές χωρίς δασμούς γεωργικών προϊόντων και τροφίμων από την Κροατία θα καταστρέψουν την εγχώρια παραγωγή.