Η εορτή των Ελληνικών γραμμάτων τιμάται σήμερα, με τον πανηγυρισμό των τριών Ιεραρχών της ορθοδόξου Εκκλησίας και μεγάλων Αγίων Βασίλειο τον Μέγα, Ιωάννη τον Χρυσόστομο και Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, στους οποίους η Εκκλησία απέδωσε και τον τίτλο του θεολόγου.
Ας δούμε πιο συγκεκριμένα, την ταυτότητα των τριών αυτών μεγάλων προσωπικοτήτων του Χριστιανισμού.
Μέγας Βασίλειος: Ο Μέγας Βασίλειος αρχικά, υπήρξε αληθινός πανεπιστήμονας και αναδείχτηκε κορυφαίος ερευνητής θεωρητικών και θετικών επιστημών. Συγχρόνως, αναδείχτηκε ιδρυτής ενός τεράστιου φιλανθρωπικού έργου.
Ειδικότερα, ο Βασίλειος ή αλλιώς Άγιος Βασίλης ήταν επίσκοπος Καισαρείας ( η σημερινή δηλαδή τουρκική πόλη Kayseri, η οποία βρίσκεται στην Κεντρική Ανατολία και την βυζαντινή εποχή ήταν θρησκευτικό κέντρο, καθώς ήταν η έδρα του << πρώτου τη τάξει μητροπολίτη >> του Πατριάρχειου Κωνσταντινουπόλεως).
Γεννημένος το 330, από αστική οικογένεια της εποχής και μεγαλωμένος με τις χριστιανικές αρχές ( η μητέρα του Εμμέλεια μάλιστα, αναγνωρίστηκε από την Εκκλησία και ως Αγία), ήταν ιδιαιτέρα σημαίνων επιστήμονας της θεολογικής επιστήμης, αλλά και καθηγητής ρητορικής (κάτι σαν δικηγόρος της εποχής), υποστήριξε το Σύμβολο της Πίστεως και αντιτάχθηκε στις αιρέσεις της εποχής, μεταξύ των οποίων και του Αρειανισμού.
Ανέπτυξε επιπρόσθετα έντονη κοινωνική και φιλανθρωπική δράση, με την ίδρυσης ολόκληρης πολιτείας, της Βασιλειάδας όπου και στο συγκεκριμένο έργο διοχέτευσε όλη την ποιμαντική του ευαισθησία, καθιστώντας την πρότυπο κέντρου περίθαλψης και φροντίδας των ασθενέστερων κοινωνικά ατόμων. Ουσιαστικά η Βασιλειάδα υπήρξε ένας πρότυπος οίκος για τη φροντίδα των ξένων, την ιατρική περίθαλψη των φτωχών άρρωστων και την επαγγελματική κατάρτιση των ανειδίκευτων.
Καταπονημένος από την ευρεία δράση που ανέπτυξε σε πολλούς τομείς της χριστιανικής μαρτυρίας καθώς και την ασκητική ζωή, την οποία ακολουθούσε, ο Βασίλειος πεθαίνει την 1 Ιανουαρίου 379 σε ηλικία 50 ετών.
Ονομάστηκε Πατέρας της Εκκλησίας και ένας από τους Τρεις Ιεράρχες.
Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γνωστός και ως Ιωάννης της Αντιόχειας, αποτέλεσε μεγάλη θρησκευτική και θεολογική προσωπικότητα της Εκκλησίας.
Αναγνωρισμένος Άγιος, κατέχει ιδιαίτερη θέση στο πάνθεο των Αγίων, καθώς και την 2η σειρά στην τάξη των τριών ιεραρχών. Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας περίπου το 344 και τελικά πέθανε εκδιωγμένος από την αυτοκρατορική αυλή το 407, λόγω του αυστηρού κριτικού ελέγχου που ασκούσε στην αυτοκρατορική βυζαντινή ηγεσία.
Το προσωνύμιο ” Χρυσόστομος”, το απέκτησε λόγω του αξεπέραστου χαρίσματός του στην ρητορική. Διετέλεσε επίσης επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, όπου διακρίθηκε για το σπουδαίο ποιμαντικό και φιλανθρωπικό έργο που διενήργησε. Τελικά αναδείχτηκε ως ένας από τους πλέον λαοφιλείς ιεράρχες, εξ ου και σήμερα θεωρείται άγιος από τα Παπικά, Λουθηρανικά και Αγγλικανική δόγματα, ενώ κατατάσσεται στους μεγάλους πατέρες της Ορθοδόξου Εκκλησίας , αφήνοντας πίσω σπουδαίο, ανεκτίμητο και διαχρονικό συγγραφικό έργο, που αγκαλιάζει όλο το φάσμα των ποιμαντικών και θεολογικών ζητημάτων της εκκλησίας.
Χαρακτηριζόταν επίσης ως πανεπιστήμων της εποχής, αφού είχε σπουδάσει ρητορική, φιλοσοφία,νομική,αστρονομία.
Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός: Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στο χωριό Αριανζός κοντά στην Καππαδοκία, από πλούσιους γονείς γαιοκτήμονες.
Το 329 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ναζιανζού, ενώ σπουδάσε Ο Γρηγόριος σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στη Ναζιανζό, στην Καισαρεία, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα. Στην Αθήνα συνάντησε και έγινε φίλος με το Βασίλειο τον Μέγα.
Επιπρόσθετα, ήταν Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Θεωρείται ευρέως ως ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των Πατέρων της Εκκλησίας. Ως κλασικά εκπαιδευμένος ομιλητής και φιλόσοφος του Ελληνισμού, κατάφερε να πραγματοποιήσει μια τομή, συνδυάζοντας τον Ελληνισμό με την πρώτη εκκλησία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, μέσα από την συγγραφική του δράση και την θεολογικοφιλοσοφική του σκέψη.
Είναι συναριθμισμένος στη τρίτη τάξη, στην κατηγορία των τριών ιεραρχών.