Διχασμό έχει προκαλέσει στην επιχειρηματική κοινότητα των ΑΠΕ μια υπουργική απόφαση που η αγορά ανέμενε από καιρό, αφού θα έδινε λύση στο μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο για την απορρόφηση της νέας ισχύος από ΑΠΕ και θα άνοιγε τον δρόμο για να προχωρήσουν ώριμα έργα.
Η κίνηση στοχεύει να απελευθερώσει ηλεκτρικό χώρο που έχει δεσμευθεί από έργα εικονικού επενδυτικού ενδιαφέροντος, κοινώς «αεριτζήδων» που έσπευσαν να πάρουν όρους σύνδεσης για να πουλήσουν στη συνέχεια τις άδειες και να αποκομίσουν τεράστιες υπεραξίες.
Οπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, μέχρι σήμερα ο ΑΔΜΗΕ έχει δώσει όρους σύνδεσης για έργα συνολικής ισχύος 10 GW ακολουθώντας το υφιστάμενο πλαίσιο αξιολόγησης των αιτημάτων βάσει σειράς προτεραιότητας, με αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός, που σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες αντιστοιχεί στο ένα τρίτο περίπου, να αφορά λιμνάζοντα έργα που δεν έχουν βρει ακόμη αγοραστή για να υλοποιηθούν.
Στην… ουρά, στο μεταξύ, βρίσκονται αιτήσεις για όρους σύνδεσης με το δίκτυο για έργα συνολικής ισχύος 23 GW, ενώ οι νέες βεβαιώσεις παραγωγού που έχει εκδώσει η ΡΑΕ αθροίζουν νέα ισχύ 100 GW. Από το σύνολο αυτών των έργων, στο τέλος της ημέρας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΡΑΕ που στηρίζονται σε ιστορικά στοιχεία, θα υλοποιηθεί ένα 10%.
Η απόφαση την οποία υπογράφει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, και η οποία δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 12 Αυγούστου, καταργεί ουσιαστικά την επετηρίδα για τη χορήγηση προσφοράς όρων σύνδεσης, με σαφή προσανατολισμό να δώσει προτεραιότητα σε μεγάλα έργα που συνδυάζουν μια σειρά από χαρακτηριστικά τα οποία είναι απαραίτητα για να επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης των ΑΠΕ και να επιτευχθούν οι στόχοι για την ενεργειακή μετάβαση.
Σε προτεραιότητα μπαίνουν έργα άνω των 100 MW που θα εγκατασταθούν σε απόσταση έως 30 χλμ. από τα σύνορα της χώρας, ώστε να δίνεται η δυνατότητα εξαγωγής της παραγόμενης ενέργειας, σταθμοί που έχουν χαρακτηριστεί ως στρατηγικές επενδύσεις, σταθμοί με ισχύ άνω των 300 MW με ενσωματωμένη μονάδα αποθήκευσης ανά σταθμό τουλάχιστον 250 MW με σαφή στόχο να προχωρήσουν άμεσα έργα αποθήκευσης που ενισχύουν την απόδοση των ΑΠΕ και την ασφάλεια του ηλεκτρικού συστήματος.
Σε προτεραιότητα μπαίνουν επίσης έργα με ισχύ άνω των 100 MW που εγκαθίστανται αποκλειστικά εντός της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, εντός των πυρήνων στη ζώνη απολιγνιτοποίησης της Μεγαλόπολης, αλλά και σταθμοί με ισχύ άνω των 50 MW στη γεωγραφική Περιφέρεια Ηπείρου και των περιφερειακών ενοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Θήβας.
Αμέσως μετά, προτεραιότητα έχουν έργα για τα οποία ο παραγωγός έχει συνάψει διμερές συμβόλαιο με βιομηχανίες ή εμπορικές επιχειρήσεις και αλυσίδες καταστημάτων, ή με παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, υπό την προϋπόθεση ότι θα καταβάλουν εγγυητική επιστολή 100.000 ευρώ ανά μεγαβάτ. Με την κίνηση αυτή το ΥΠΕΝ επιδιώκει αφενός το άνοιγμα της αγοράς των διμερών συμβολαίων και τη δυνατότητα παροχής στις επιχειρήσεις ενός εναλλακτικού εργαλείου για τη μείωση του ενεργειακού κόστους και αφετέρου τη δέσμευση του επενδυτή για την υλοποίηση του έργου, μέσω της εγγυητικής επιστολής και συγκεκριμένων όρων απελευθέρωσης ηλεκτρικού χώρου που έχει δεσμεύσει στο δίκτυο.
Αν και όλοι φαίνεται να συμφωνούν ότι η απόφαση είναι στη σωστή κατεύθυνση, σοβαρές αντιδράσεις έχουν εκφραστεί και μάλιστα όχι μόνο στο ΥΠΕΝ αλλά και στο Μαξίμου από ξένες κατά βάση εταιρείες, σύμφωνα με τις οποίες φωτογραφίζει συγκεκριμένα έργα και επενδυτές. Η υπόθεση βρέθηκε πριν από λίγες μέρες και στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.