Από νωρίς το πρωί, διεκόπη σύμφωνα με την ΕΛΑΣ, η κυκλοφορία των οχημάτων και στα δύο ρεύματα της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, από το ύψος της λεωφόρου Αλεξάνδρας έως το Χίλτον, καθώς και στα δύο ρεύματα της οδού Πατησίων, από το ύψος της λεωφόρου Αλεξάνδρας έως την Ομόνοια, στο πλαίσιο των μέτρων για την επέτειο της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, που πριν από 47 χρόνια, σήμανε την πτώση της Δικτατορίας των συνταγματαρχών και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Το χρονικό της μεγάλης φοιτητικής εξέγερσης, που κατάφερε να αναστήσει την Δημοκρατία στην Ελλάδα, μετά από την μαύρη επταετία της Χούντας
Το ημερολόγιο έγραφε 14 Νοεμβρίου του 1973 όταν φοιτητές του ιδρύματος αποφάσισαν να απέχουν από τα μαθήματά τους διεκδικώντας περισσότερες ελευθερίες. Οι εξεγερμένοι φοιτητές οχυρώθηκαν στο εμβληματικό κτήριο της οδού Πατησίων και έστησαν έναν ραδιοφωνικό σταθμό προκειμένου να ακουστούν τα αιτήματά τους πέρα από τα κάγκελα της πύλης. Έχοντας την τεχνογνωσία από τις σπουδές τους, οι φοιτητές δεν χρειάστηκαν παρά μόνο μερικές ώρες για να κατασκευάσουν τον πομπό του σταθμού στα εργαστήρια της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων.
«Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο!» ήταν τα πρώτα λόγια που ακούστηκαν από τον σταθμό από τις φωνές της Μαρίας Δαμανάκη, του Δημήτρη Παπαχρήστου και του Μίλτου Χαραλαμπίδη. «Λαέ της Ελλάδας, το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα σας, του κοινού μας αγώνα ενάντια στη δικτατορία και για τη δημοκρατία». Ακολούθησαν δυο ημέρες αγώνα αλλά και αγωνίας καθώς χουντικοί νεολαίοι επιχείρησαν να εισβάλουν στο Πολυτεχνείο για να περιοριστούν όμως από ομάδες περιφρούρησης.
Ο αγώνας των φοιτητών άγγιξε τις καρδιές της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών που συντόνιζαν τους ραδιοφωνικούς τους δέκτες στη συχνότητα της εκπομπής του φοιτητικού σταθμού. Τα γεγονότα δεν είχαν αφήσει ασυγκίνητες ούτε τις μικρότερες ηλικίες. Και ήταν τόσο έντονα που έμειναν χαραγμένα στη μνήμη τους: «Θυμάμαι τον ραδιοφωνικό σταθμό, τις συζητήσεις στο σπίτι για τα τανκς στους δρόμους, τη μητέρα μου να λέει πως πρέπει να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά» λέει σήμερα πανεπιστημιακός που τότε ήταν μόλις επτά ετών.
Φαίνεται πως δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, κι ενώ το καθεστώς υποτίθεται πως διαπραγματευόταν την ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών από τον χώρο του Πολυτεχνείου, αποφασίστηκε η επέμβαση του στρατού με ένα από τρία τανκς που είχαν παραταχθεί έξω από την πύλη να εφορμά και να γκρεμίζει την κεντρική πύλη. Οι φοιτητές καλούσαν τους στρατιώτες από τον σταθμό τους να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους. Ο εκφωνητής απήγγειλε τον Εθνικό Ύμνο, ενώ το ίδιο έκαναν και οι φοιτητές που είχαν συγκεντρωθεί στο κεντρικό προαύλιο.
Μια ομάδα ενόπλων των ειδικών δυνάμεων, όπως γράφει το ΑΠΕ – ΜΠΕ, θα αναλάμβανε στη συνέχεια να απομακρύνει τους φοιτητές από το Πολυτεχνείο από την πύλη της οδού Στουρνάρη. Κατά την έξοδό τους οι φοιτητές ήρθαν αντιμέτωποι με τη βία της αστυνομίας, ενώ ελεύθεροι σκοπευτές άνοιξαν πυρ από γειτονικές ταράτσες και πράκτορες της ΚΥΠ καταδίωκαν τους εξεγερθέντες. Λίγο αργότερα θα συλλαμβάνονταν και οι εκφωνητές που έως τότε είχαν παραμείνει στο πόστο τους. Τα πυρά θα συνεχίζονταν για ώρες. Η ηρωική εξέγερση των φοιτητών βάφτηκε στο αίμα.
Τα μέτρα σε εποχή πανδημίας
Προέλεγχοι ατόμων άνω των τριών, ηχητικά μηνύματα απομάκρυνσης, αστυνομικές «καταλήψεις» σε πλατείες και χώρους συγκέντρωσης, αστυνομικοί-διαμεσολαβητές για… ήπιες διαβουλεύσεις με συγκεντρωμένους, πρόστιμα για συνωστισμό, προσαγωγές, συλλήψεις, χρήση δακρυγόνων και οχήματα ρίψης νερού στις περιπτώσεις επιθετικών ενεργειών.
Αυτή είναι η κλιμάκωση των επιχειρησιακών σχεδίων της ΕΛ.ΑΣ. για την επέτειο του Πολυτεχνείου μετά και τις αντιδράσεις για τη διαταγή απαγόρευσης των συναθροίσεων.
Το σχέδιο της ΕΛ.ΑΣ. για σήμερα 47η επέτειο της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου
• Η αστυνομία ανακοινώνει το επιχειρησιακό της σχέδιο, όπως θα κάνει εφεξής, σε κάθε σημαντική επέτειο ή συνάθροιση.
• Στα σημεία όπου πρόεδροι/αρχηγοί κομμάτων θα ηγούνται εκδηλώσεων θα παρίσταται ως επικεφαλής ανώτατος αξιωματικός της Αστυνομίας
• Δεν θα επιτραπεί εκδήλωση με συμμετοχή περισσότερων των 4 ατόμων ως συνοδεία του προέδρου.
• Δεν θα επιτραπεί πορεία προς την Αμερικάνικη πρεσβεία.
• Άλλες συναθροίσεις, κατά παράβαση του νόμου, δεν θα επιτραπούν.
• Το σχέδιο της αστυνομίας είναι η πρόληψη και αποτροπή των συναθροίσεων, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία.
• Δεν είναι στις προθέσεις της αστυνομίας η βίαιη διάλυση των συναθροίσεων αλλά η αποτροπή τους. Εάν παρ’ ελπίδα πραγματοποιηθούν, θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την οικειοθελή αποχώρηση των συναθροισθέντων.
• Οι ίδιες αρχές σχεδιασμού και επιχειρησιακής τακτικής θα εφαρμοσθούν σε όλες τις πόλεις της χώρας.
• Θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε να μην διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία της πόλης.
• Δεν θα υπάρξει σχεδιασμένη διακοπή της κυκλοφορίας στην Αθήνα, παρά μόνο σε τμήμα της Πατησίων μεταξύ 09:00 και 11:00, για την διευκόλυνση και ασφάλεια της μετάβασης της ΠτΔ και των πολιτικών αρχηγών που θα καταθέσουν στεφάνια στο χώρο του ΕΜΠ.
• Ενδέχεται να κλείσουν, για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα, ορισμένοι σταθμοί του Μετρό. Θα υπάρξει έγκαιρη ανακοίνωση από τους σταθμούς του Μετρό.
• Εάν υπάρξει ανάγκη διακοπής της κυκλοφορίας θα ανακοινωθεί το ταχύτερο δυνατόν από την τροχαία και τα ΜΜΕ
• Η αστυνομία εφαρμόζοντας τον νόμο εκτελεί την αποστολή της και συμμορφώνεται στο δημοκρατικό της καθήκον.
Μέτρα και πρόστιμα
Όσον αφορά στα μέτρα, πάνω από 4.000 Αστυνομικοί θα βρίσκονται από σήμερα το απόγευμα στο δρόμο και μάλιστα έχουν κληθεί Διμοιρίες των ΜΑΤ ακόμα και από την Επαρχία, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε βοηθητικούς ρόλους, όπως φύλαξη Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που δεν βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας.
Παράλληλα, drones, ελικόπτερα, Αίαντες και πτυσσόμενοι φραγμοί, θα χρησιμοποιηθούν στο επιχειρησιακό σχέδιο για την επέτειο του Πολυτεχνείου.
Ήδη στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα στο κέντρο της Αθήνας η παρουσία Αστυνομικών δυνάμεων είναι έντονη και κυρίως βέβαια στο Πολυτεχνείο, όπου προχθές υπήρξε και επιχείρηση εκκένωσης.
Εκτός αυτού μόνιμη στατική δύναμη αλλά και συχνές περιπολίες προβλέπονται για την περιοχή των Εξαρχείων, προκειμένου να αποτραπούν συγκεντρώσεις και πορείες ατόμων, ενώ παράλληλα αστυνομικοί της Ασφάλειας θα πραγματοποιούν προληπτικούς ελέγχους για την τήρηση των μέτρων της καραντίνας σε άτομα που κινούνται στην περιοχή.
Προβλέπεται τσουχτερό πρόστιμο για τους διοργανωτές πορειών (5.000 ευρώ στα νομικά πρόσωπα και 3.000 ευρώ στα φυσικά πρόσωπα) και 300 ευρώ για τους συμμετέχοντες.