Η λάθος προσδοκία της κοινωνίας: Φέρτε μας την ανάπτυξη και τον πλούτο «μ’ ένα νόμο κι ένα άρθρο»

Στο τέλος της δεκαετίας, τη θέση της κατάργησης του μνημονίου – ως κεντρικό αίτημα – έχουν λάβει οι μεγάλες ξένες επενδύσεις και η επιστροφή στην κανονικότητα. Οι κοινωνικοί συσχετισμοί μοιάζουν με τα ποσοστά του δημοψηφίσματος του 2015 αντεστραμμένα.

• Ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών δεν δείχνει στρατευμένη σε μια μακρόπνοη προσπάθεια βελτίωσης της χώρας.

Περισσότερο έχει επενδύσει στα οικονομικο-πολιτικά εργαλεία της Νέας Δημοκρατίας, με τον ίδιο βαθμό προσδοκίας που είχαν για την «έξοδο από τα μνημόνια» το 2015: Τώρα επιθυμούν την άμεση διανομή πλούτου «μ’ ένα νόμο κι ένα άρθρο». Ο χρόνος θα δείξει αν θα αξιολογηθεί το «παραδοτέο» από τον κ. Μητσοτάκη και τους συνεργάτες του  μόνο στο συγκεκριμένο ‘πρότζεκτ’ ή αν θα συνεκτιμηθούν οι προσπάθειες που γίνονται για εθνική οικονομική ανάπτυξη.

Aυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα από τη διαχρονική έρευνα της Κάπα Research  για την οικονομία και την ανάπτυξη στην Ελλάδα. Δέκα ευρήματα σκιαγραφούν μια νέα κοινωνική πραγματικότητα στο τέλος του 2019:

1.Κλίμα αισιοδοξίας για την οικονομία, σε πρωτοφανή επίπεδα για την τρέχουσα δεκαετία: Εμπεδώνεται η αίσθηση ότι, τελικά, παρά την κρίση και τα μεγάλα εθνικά προβλήματα, οι Έλληνες θα τα καταφέρουμε

• Η πλειοψηφία θεωρεί ότι βγαίνουμε από την κρίση του 2010, όσοι βλέπουν τη χώρα ακόμη σε κρίση αποτελούν για πρώτη φορά τη μειοψηφία (34%)
• Αίσθημα αισιοδοξίας επικρατεί και για τις προοπτικές ανάπτυξης με 6 στους 10 να εκτιμούν ότι η χώρα έχει τη δυνατότητα να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης τα επόμενα 5 χρόνια
• Η θετική εικόνα της οικονομίας εντοπίζεται κυρίως ανάμεσα στους ψηφοφόρους της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ, τις μεσαίες και ανώτερες τάξεις, τους πιο μορφωμένους και τον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό.

2.Ενισχύεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς της ελληνικής πολιτείας – ιδίως στον θεσμό της Κυβέρνησης – για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2010. Εξαίρεση αποτελούν οι ΜκΟ που πρωταγωνίστησαν στη διαχείριση του μεταναστευτικού και η Δικαιοσύνη ίσως λόγω έκθεσής της σε αμφιλεγόμενες υποθέσεις.

3.Επιβεβαιώνεται η κυβερνητική αλλαγή: Η μεσαία τάξη που καθόρισε τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2019 αξιολογεί θετικά την κυβέρνηση και το έργο της στην οικονομία, τον πρωθυπουργό και τους επικεφαλής των βασικών «οικονομικών» υπουργείων. Η θετική εικόνα αυτή, σε συνδυασμό με την πληθώρα εξωκοινοβουλευτικών υπουργών, ενισχύει – προς το παρόν – το κύρος της Κυβέρνησης ως θεσμό.

4.Ο τουρισμός αναδεικνύεται ως ο ανθεκτικότερος πυλώνας της ελληνικής οικονομίας: Μετά τη διάψευση των προσδοκιών ενίσχυσης του αγροτοδιατροφικού και ενεργειακού τομέα κατά τη δεκαετία, ο τουριστικός κλάδος πρωτεύει τόσο ως φορέας της ανάπτυξης όσο και ως κλάδος-μαγνήτης για το εργασιακό δυναμικό της χώρας.

5.Το προσφυγικό/μεταναστευτικό ακουμπά και την οικονομία: Θεωρείται ως ο μεγαλύτερος εξωτερικός κίνδυνος για την ελληνική οικονομία, με τα οφέλη μιας ενδεχόμενης ενσωμάτωσης των προσφύγων/μεταναστών να παραμένουν δυσδιάκριτα, καθιστώντας την αντιμετώπισή του πρώτη προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση.

6.Στην ιεράρχηση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, σε σχέση με το 2014, υποχωρούν αισθητά η ανεργία και η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά. Αντίθετα, καταγράφεται αισθητή άνοδος στην έλλειψη επενδύσεων και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

7.Ο φιλελευθερισμός κερδίζει έδαφος στο πεδίο της οικονομίας: Ενισχύεται η εμπιστοσύνη στη μικρο-μεσαία, ελληνική, εξαγωγική επιχειρηματικότητα και τις startups, στον ρόλο του ιδιωτικού τομέα, των αποκρατικοποιήσεων, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων, αυξάνοντας τις προσδοκίες για την παραγωγή νέου πλούτου.

8.Η Ευρώπη κερδίζει εκ νέου τη μεσαία τάξη: Αντιμετωπίζεται ως πλεονέκτημα και εργαλείο στην προσπάθεια ανάπτυξης της χώρας, παρά τα ανάμεικτα συναισθήματα που άφησε ο ρόλος της στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Το οικονομικό μοντέλο-υπόδειγμα που ταιριάζει στην Ελλάδα βρίσκεται εντός των ευρωπαϊκών συνόρων και όχι κάπου μακριά στον πλανήτη.

9.Ενδείξεις συνειδητοποίησης: Η κρίση έφερε το μνημόνιο παραδέχεται πλέον η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας (61%). Η παραδοχή αυτή πλειοψηφεί για πρώτη φορά και μέσα στην εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ (59%). Υποδιπλάσια καταγράφεται η απήχηση της αντίθετης άποψης (34%). Η κοινή γνώμη εμφανίζεται πιο συνειδητοποιημένη και στα βασικά αίτια της κρίσης (διαφθορά – γραφειοκρατία – προβληματική δικαιοσύνη), αναγνωρίζοντας ότι παραμένουν ακόμη ενεργά.

10.Κεντρικό αίτημα η αναβάθμιση του πραγματικού εισοδήματος: Οι πολίτες ζητούν ελάφρυνση της φορολογίας (για τους ίδιους), αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής (για τους άλλους), αύξηση του κατώτατου μισθού και διατήρηση των επιδομάτων. Το 90% θα ήθελε να δει το πλουσιότερο 10% να φορολογείται περισσότερο. Το εύρημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία εάν συνυπολογιστεί ότι το 80% των Ελλήνων αυτοτοποθετείται στα μεσαία στρώματα.

Δείτε την αναλυτική έκθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας : Οικονομία και Ανάπτυξη

Πηγές: Κάπα Research/economico.gr