Σήμερα γιορτάζουμε την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού - Οι παραδόσεις της ημέρας

Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού εορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου. Την μέρα αυτή γιορτάζεται η διπλή ανεύρεση του Σταυρού πάνω στον οποίο μαρτύρησε ο Ιησούς Χριστός.

Η εύρεση και η ύψωση του Τιμίου Σταυρού

326 μ.Χ: Η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους. Ήθελε να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της, Μεγάλου Κωνσταντίνου. Εκεί, πραγματοποίησε μεγάλες ανασκαφές για να βρεθούν οι τόποι της Σταύρωσης και της Ανάστασης στον λόφο του Γολγοθά.

Ύστερα, η Αγία Ελένη οδηγήθηκε στην εύρεση του Τιμίου Σταυρού από ένα αρωματικό φυτό που φύτρωνε στο μέρος εκείνο, τον γνωστό μας βασιλικό. Ύστερα από επίπονες ανασκαφές βρέθηκαν τρεις σταυροί, του Κυρίου και των δύο ληστών. Ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.

14 Σεπτεμβρίου του έτους 335: Ο Πατριάρχης Μακάριος ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό στον Γολγοθά και τον τοποθέτησε στον ναό της Αναστάσεως. Την ημέρα του εορτασμού έως και σήμερα, στις εκκλησίες μοιράζεται βασιλικός, ώστε οι πιστοί να θυμούνται τον τρόπο που βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός που μαρτύρησε ο Χριστός.

Η επανάκτηση του Τιμίου Σταυρού

613 μ.Χ: Οι Πέρσες κυρίεψαν την Παλαιστίνη, λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τα ιερά προσκυνήματα και πήραν ως λάφυρο τον Τίμιο Σταυρό. Αφού τον μετέφεραν στη χώρα τους, θεώρησαν τον Σταυρό μαγικό, εξαιτίας κάποιων θαυμάτων που έγιναν.

14 Σεπτεμβρίου 629: Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος, μετά την οριστική νίκη του εναντίον των Περσών, ανέκτησε το ιερό σύμβολο της Χριστιανοσύνης και το μετέφερε αρχικά στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποτέλεσε μέρος του θριάμβου του και στη συνέχεια στα Ιεροσόλυμα.

Τελικά, η εκκλησία των Ιεροσολύμων θεώρησε ότι ο Σταυρός του Χριστού ανήκει σε όλη την χριστιανοσύνη και γι’ αυτό αποφάσισε να τεμαχίσει το Τίμιο Ξύλο και να το διανείμει σε όλη την Εκκλησία.

Παραδόσεις στην Ελλάδα στις 14 Σεπτεμβρίου

Στη χώρα μας εκείνη την ημέρα γιορτάζουν ο Σταύρος και η Σταυρούλα.
Οι γεωργοί φέρνουν στην εκκλησία μείγμα από τα δημητριακά που θα σπείρουν για να δεχθούν την ειδική ευλογία του ιερέα.
Οι ναυτικοί συνήθιζαν να σταματούν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: «Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε».
Με το βασιλικό που παίρνουν από την εκκλησία, οι νοικοκυρές συνηθίζουν να φτιάχνουν το προζύμι της χρονιάς.
Στην Αίγινα αναβιώνει ο λεγόμενος «Λειδινός», μία μιμητική παράσταση, με μοιρολογήματα και ταφή ενός ομοιώματος μικρού παιδιού, έθιμο με πιθανότατα αρχαία καταγωγή.