Διάλεξη στην Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία: «Η Φιλοσοφία του Fichte & η σκέψη της εποχής μας»

Η διάλεξη θα δοθεί την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014 & ώρα 19.00 στο Αμφιθέατρο: «Αντώνης Τρίτσης», στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50), στο πλαίσιο των ερευνητικών σεμιναρίων που διοργανώνει η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ.

Ο Θεόδωρος Γεωργίου είναι Καθηγητής ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ. Είναι μαθητής του γερμανού φιλοσόφου Jürgen Habermas. Είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών (Institut für Sozialforschung) του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής κριτική κοινωνική θεωρία, πολιτική φιλοσοφία και φιλοσοφία της γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης κατά τα ακαδημαϊκά έτη: 2006-2007 και 2007-2008. Είναι μέλος της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ και του Forum Für DIE PHILOSOPHIE (DEUTSCHLAND). Έχει συμμετάσχει σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια, σε επιστημονικές ημερίδες και έχει δώσει διαλέξεις με θεματικά αντικείμενα προβλήματα της φιλοσοφίας. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του αναφέρονται: στην πολιτική φιλοσοφία, στην κοινωνική φιλοσοφία, στην πρακτική (ηθική) φιλοσοφία, στη γνωσιοθεωρία, τη φιλοσοφία της γλώσσας, τη φιλοσοφία του πολιτισμού, την αισθητική, την επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών από τη σκοπιά της κριτικής θεωρίας. Το τελευταίο διάστημα εργάζεται στο ερευνητικό πρόγραμμα με τον τίτλο: «κριτική θεωρία της διαφοράς».

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Με αφορμή τα 200 χρόνια από το θάνατο του γερμανού φιλοσόφου Johann Gottlieb Fichte (1814) η διεθνής φιλοσοφική κοινότητα και ειδικότερα η ελληνική φιλοσοφική κοινότητα έχει την ευκαιρία να ανασυγκροτήσει τη φιλοσοφία του και να επεξεργασθεί τις ιδέες του όχι με όρους ιστορίας της φιλοσοφίας, αλλά με όρους επιστημολογικής συγκυρίας, δηλαδή να αναλύσει τα βασικά μοτίβα της σκέψης του σε αναφορά προς τους προβληματισμούς και τις αναζητήσεις της σύγχρονης φιλοσοφίας. Ο Fichte αναπτύσσει τη φιλοσοφία του ως επιστημολογία (Wissenschaftslehre) και υποστηρίζει, ότι η διαμεσολάβηση ανάμεσα στο Σκέπτεσθαι (Denken) και το Είναι (Sein) είναι μία ανοικτή διαδικασία, η οποία δεν ανάγεται όπως υποστηρίζει ο Κant στη γνωστική σχέση ανάμεσα στο υποκείμενο και το αντικείμενο, αλλά στην πραγματολογική – υπαρκτική κατάσταση, στην οποία ο άνθρωπος ως «Εγώ» κατέχει την πρωτεύουσα θέση, μέσω της οποίας ορίζει όλα τα πράγματα του κόσμου. Η αυτοσυνειδησία του «Εγώ» περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις: πρώτον, την αυτοαναφορική γνωστική σχέση του εγώ προς τον εαυτό του, δεύτερον, την επικοινωνιακή-διυποκειμενική σχέση του εγώ με αυτό που δεν είναι εγώ και τρίτον, την πραγματολογική – υπαρκτική σχέση με την πραγματικότητα. Η πρωταρχική θέση του εγώ θεμελιώνεται στην πρωτογενή «κατασκευή» του κόσμου. Πάντοτε υπάρχει μία «διαφορά» ανάμεσα στο εγώ και τον κόσμο, ανάμεσα στον άνθρωπο ως υπαρκτική οντότητα και την πραγματικότητα, η οποία λέγεται πολλαχώς. Η πολύπλοκη, πολυεπίπεδη και πρισματική πραγματικότητα της εποχής μας μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο θεωρητικής επεργασίας με αφετηρία του «ερμηνευτικό σχήμα» του Fichte, σύμφωνα με το οποίο το «Εγώ» ως γνωστικό σχέδιο και πρόγραμμα συγκροτεί το ίδιο το πράγμα. Με άλλα λόγια το Εγώ του Fichte και η σύγχρονη πραγματικότητα συγκροτούν μία ολότητα, η οποία μπορεί να διερευνηθεί με τα εννοιολογικά εργαλεία που η σύγχρονη σκέψη μπορεί να επεξεργασθεί δανειζόμενη το μοτίβο του σχεδίου και του προγράμματος από τη φιλοσοφία του Fichte.