Πρώτα τα καλά νέα: σε τέσσερις εβδομάδες από σήμερα αποχαιρετάμε την πανδημία και επιστρέφουμε στην κανονική μας ζωή. Φτου ξελευτερία, λοιπόν. Η μετάλλαξη «Όμικρον», όπως όλα δείχνουν μέχρι σήμερα, λειτουργεί ως καταλύτης για τον εκφυλισμό του κορωνοϊού και τη μετατροπή του από επικίνδυνη πανδημία σε ενδημία. Η μεγάλη πλειοψηφία των περιστατικών έχει ήπια συμπτώματα. Με μπούκωμα και δέκατα, κάθονται πέντε ημέρες στο σπίτι και επιστρέφουν στις δουλειές τους «φορτωμένοι» αντισώματα.
Γράφει ο Γιάννης Πολίτης
Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που δημιουργούνται επιπλοκές, κυρίως σε ανεμβολίαστους ανθρώπους που κουβαλούν άλλα προβλήματα υγείας. Αυτό σημαίνει ότι ετοιμαζόμαστε όλοι για ένα λαμπρό Πάσχα στα χωριά μας, υπό την προϋπόθεση αυτή η καλή πορεία να διαρκέσει, όπως έλεγε και η μητέρα του Ναπολέοντα για τον γιο της, που είχε τρομάξει το μάτι της με τις παρορμήσεις του. Και ο φονικός ιός, που τσάκισε τις ζωές μας για δύο χρόνια τουλάχιστον, τρεις φορές μας εξέπληξε δυσάρεστα με τις μεταλλάξεις του.
Ναι, θα απελευθερωθούμε αλλά θα ζούμε με τον φόβο μήπως από τις φτωχές χώρες, όπου ο εμβολιασμός πάει με τον αραμπά, ξεπηδήξει μια νέα κατάσταση που μας πάει δύο χρόνια πίσω. Γι’ αυτό οι πλούσιες χώρες, ακόμη κι αν οι ηγεσίες τους δεν διακρίνονται για τον ανθρωπισμό τους, για τη δική τους προστασία πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη και να τρέξουν να εμβολιάσουν τον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο. Όσο για εμάς τους δυτικούς, τους βολεμένους, όταν θα έχουν τελειώσει όλα, πρέπει να διατηρήσουμε την μάσκα όχι ως αξεσουάρ αλλά ως απαραίτητη ασπίδα για την προστασία από αυτόν και άλλους ιούς, όταν βρισκόμαστε στα μέσα μαζικής μεταφοράς και όπου αλλού συνωστίζονται άνθρωποι. Και να περιμένουμε το φθινόπωρο ένα νέο εμβόλιο που θα καλύπτει γρίπη και κορωνοϊό.
Πάμε τώρα στα κακά νέα: Όταν φύγει οριστικά η πανδημία, η λεγόμενη κανονικότητα δεν θα μας βρει στο σημείο που μας άφησε το 2019. Αυτή η παγκόσμια συμφορά άφησε πίσω της συντρίμμια για αρκετούς και τραύματα για τους περισσότερους. Η ακρίβεια στα καύσιμα και στα είδη πρώτης ανάγκης για την επιβίωσή μας είναι ένας εφιάλτης, που ήδη έχει γονατίσει τους φτωχούς και τους ανήμπορους. Από τη Νέα Υόρκη μέχρι τη γειτονική Αλβανία, οι τιμές στα σούπερ μάρκετ βρίσκονται σε ανηφόρα. Και δεν λέω για τα εστιατόρια και τα μπαρ γιατί σε αυτά πάει όποιος έχει τη δυνατότητα. Ακούω διαρκώς Αλβανούς, που ζουν στη χώρα μας, οι οποίοι πήγαν την Πρωτοχρονιά στα χωριά τους και εκεί βρήκαν τιμές στα βασικά αγαθά ακόμη ακριβότερες και από την Ελλάδα. Και εκεί οι μισθοί είναι 250 ευρώ τον μήνα. Και αναφέρω αυτό το παράδειγμα για να αντιληφθούμε τον κλυδωνισμό που θα προκαλέσει το κύμα ακρίβειας που βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, ισοπεδώνοντας νοικοκυριά που με δυσκολία τα έβγαζαν πέρα πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού.
Στη δική μας χώρα θα τα καταφέρουμε. Περάσαμε και χειρότερα τη δεκαετία της χρεωκοπίας και καταφέραμε να βγάλουμε το κεφάλι έξω από το νερό. Με μία προϋπόθεση όμως. Η νέα προτεραιότητα της κυβέρνησης να είναι το δίχτυ προστασίας στους φτωχούς και τους αδύναμους. Αντιλαμβάνομαι, όπως όλοι μας, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξελέγη με άλλη ατζέντα. Να φέρει την ανάπτυξη σύντομα και να αυγατίσει τον πλούτο. Οι συγκυρίες την οδήγησαν σε άλλα μονοπάτια και την αναγκάζουν να αλλάξει το μείγμα της πολιτικής της. Αυτό σημαίνει ότι μαζί με την ανάπτυξη και τις μεταρρυθμίσεις, που είναι αναγκαία συνθήκη για να αυγατίσει το ΑΕΠ της χώρας, πρέπει καθημερινά να βρίσκει λύσεις για την ενίσχυση των αδύναμων.
Με άλλα λόγια, πρέπει να πετύχει ένα μείγμα φιλελεύθερης οικονομίας με σοσιαλδημοκρατικές συνταγές στο κράτος αλληλεγγύης και πρόνοιας. Είναι ωραίες και ενδιαφέρουσες οι μελέτες των σύγχρονων οικονομολόγων για τη λειτουργία της ελεύθερης οικονομίας και την ανάπτυξη μιας χώρας μετά από πολυετή στασιμότητα. Υπάρχει, όμως, και μια αλάθητη συνταγή που προκύπτει από τη λαϊκή σοφία αιώνων και δεν χρειάζεται να τη διδαχθεί κάποιος στα πανεπιστήμια. Αυτή λέει ότι για να μπορούν να δημιουργούν οι πλούσιοι θα πρέπει να είναι χορτάτοι οι φτωχοί. Διαφορετικά, έρχεται η ανισορροπία και η κοινωνική έκρηξη είναι θέμα χρόνου.
Κάτι ακόμη: η πανδημία αποκάλυψε και ανέδειξε δύο μεγάλα ελλείμματα της χώρας μας. Είναι προβλήματα δομικά που δεν μπορούν να μπουν πλέον στο ράφι, ούτε να ξεχαστούν μόλις περάσει η θύελλα. Το πρώτο είναι το σύστημα Υγείας μας, το οποίο πρέπει να χτιστεί από την αρχή με υποδειγματική πρωτοβάθμια περίθαλψη, ώστε να μη συνωστίζονται όλοι οι ασθενείς στα νοσοκομεία. Ταυτόχρονα, τα νοσοκομεία μας να ενισχυθούν με νοσηλευτές και γιατρούς που θα αμείβονται επαρκώς και να αναβαθμιστούν οι κτιριακές υποδομές.
Το δεύτερο είναι η δημόσια παιδεία. Τα μνημόνια στέρησαν πόρους από την εκπαίδευση των παιδιών μας και αυτό είναι ανάγκη να αναπληρωθεί τώρα. Οι υποδομές σε πολλά δημόσια σχολεία σε όλη τη χώρα είναι σε άθλια κατάσταση, ενώ απαιτείται ανανέωση του εκπαιδευτικού προσωπικού με σύγχρονους καθηγητές εκπαιδευμένους στις νέες τεχνολογίες. Ακούω συχνά τον αντίλογο ότι πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν τέλεια συστήματα δημόσιας υγείας και δημόσιας παιδείας. Όλα έχουν συν και πλην. Αλήθεια είναι αυτό. Όμως, μπορούμε να αντιγράψουμε τις καλές πρακτικές. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα.