Γράφει ο Γιάννης Πολίτης
Όταν είχε εκλεγεί στην προεδρία των ΗΠΑ ο Τζίμι Κάρτερ, το 1977, χτυπούσαν στην Κύπρο οι καμπάνες των εκκλησιών. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε τόσο μεγάλη προσδοκία ότι, επιτέλους, ο Ελληνισμός θα δικαιωθεί σε όλα τα μεγάλα εθνικά μας θέματα. Το αποτέλεσμα ήταν μία ακόμη απογοήτευση.
Για να είμαστε ξεκάθαροι από την αρχή. Η ηχηρή ήττα του Τραμπ είναι σπουδαία εξέλιξη για όλο τον πλανήτη. Αυτός ο αλλοπρόσαλλος άνθρωπος ήταν ντροπή για τον δυτικό πολιτισμό και κίνδυνος για την παγκόσμια ισορροπία. Η υπερδύναμη πλέον είναι μία, η Αμερική. Δεν υπάρχει αντίπαλο δέος. Δεν ξέρω για πόσο ακόμη. Ίσως για πολλές δεκαετίες, ίσως και για πάντα.
Τώρα, πάντως, αυτή είναι η κατάσταση. Και στα καλά και στα κακά, οι ΗΠΑ κατευθύνουν τις εξελίξεις. Ο αρχηγός του λεγόμενου ελεύθερου κόσμου πρέπει να είναι ένας μετριοπαθής πολιτικός, που να μάχεται για τη δημοκρατία, να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, να απεχθάνεται τον ρατσισμό και την ομοφοβία και, φυσικά, να μην είναι μισογύνης. Όλα αυτά τα προφανή και αυτονόητα δεν ίσχυαν κατά τη διάρκεια της θλιβερής τετραετίας που σε λίγο τελειώνει.
Η σαρωτική νίκη του Μπάιντεν είναι ανακούφιση για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, δεξιό και αριστερό, στην Ασία, στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική και κυρίως στην Ευρώπη, τον μεγάλο στρατηγικό εταίρο των ΗΠΑ. Επιστρέφουν στη Γηραιά Ήπειρο η ασφάλεια και η σιγουριά της κοινής στάσης αμερικανοευρωπαϊκού άξονα σε όλες τις νέες μεγάλες προκλήσεις. Γιατί αυτό ακριβώς χάθηκε με τον Τραμπ. Ο οποίος καταστρατήγησε και περιφρόνησε όλα τα δόγματα που είχαν σφυρηλατηθεί επί δεκαετίες και την πολιτική συνεργασία για δημοκρατικές ελευθερίες και ίσα δικαιώματα σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Καναδά, Αυστραλία και σε όλες τις άλλες χώρες που θέλουν να ανήκουν στη συντροφιά τους. Και αυτό το δυνατό τόξο του πολιτισμένου κόσμου, το πιο ελκυστικό και πιο σύγχρονο, αποσυντονίστηκε από την επομένη της αποχώρησης του χαρισματικού Ομπάμα.
Ο,τι και να λέμε, πως τα πρόσωπα δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία, όταν λειτουργεί το σύστημα, στην πραγματικότητα Ιστορία γράφουν τα πρόσωπα, όταν κρατούν ψηλά τα σύμβολα των δημοτικών ανακτήσεων, αφού η πολιτική είναι η τέχνη των συμβολισμών. Ο Τραμπ εξευτέλισε αυτά τα σύμβολα, συχνά με χυδαίο τρόπο. Ουκ έστιν αριθμός στις γκάφες, συνειδητές και ασυνείδητες, που διέπραξε στη θητεία του. Αφήνουμε την αγραμματοσύνη του και την παντελή έλλειψη γνώσης στις γεωπολιτικές ισορροπίες. Εδώ νόμιζε ότι το Βερολίνο είναι στη Γαλλία. Ως προς την Ελλάδα τώρα και την κρίσιμη συμμετοχή της στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης, έχουν ξεχάσει οι πολλοί, δυστυχώς, Ελληνοαμερικανοί φίλοι του απερχόμενου Προέδρου, που πιστεύουν -τρομάρα τους- πως με ένα εστιατόριο στην Αστόρια απειλούνται από τον δήθεν αριστερό Μπάιντεν, ότι ο Τραμπ, όταν το 2015 είχε ερωτηθεί για τη χρεοκοπία στην Ελλάδα, είχε πει το αμίμητο: Αυτό να το χειριστεί η Γερμανία και, αν δεν μπορεί να το κάνει, η Ρωσία – άλλα αντί άλλων.
Πρακτικά τώρα. Για να μην ανεβάζουμε ψηλά τον πήχη των προσδοκιών μας και αναζητούμε από μηχανής θεό. Η νίκη Μπάιντεν ήταν ό,τι καλύτερο για την Ελλάδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η πολιτική των ΗΠΑ έναντι στην Τουρκία θα αλλάξει δραστικά και θα γίνει το μαύρο άσπρο. Οι Αμερικανοί έχουν επενδύσει πολλά στη γειτονική χώρα για να την εγκαταλείψουν. Μην περιμένει κανείς ότι ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ θα κλείσει σε ένα δωμάτιο τον Ερντογάν και θα τον αρχίσει στα χαστούκια μέχρι να ικανοποιηθεί η Ελλάδα. Αυτό που θα γίνει πρακτικά είναι ότι θα επιστρέψει η λογική. Ο τσαμπουκάς του σουλτάνου, που προέκυπτε από τον αλληλοθαυμασμό που είχαν με τον Τραμπ και τις κρυφές ατζέντες στις δουλειές, τώρα δεν υπάρχει.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν δεν έχει κρύψει την αποστροφή του για τον τρόπο που κυβερνά ο Ερντογάν. Δεν είναι φίλοι και δεν θα γίνουν ποτέ. Αντιθέτως, είναι φίλος της Ελλάδας και γνωρίζει άριστα τα θέματα της περιοχής. Άρα, μπορεί να είναι δίκαιος διαιτητής. Η παρουσία του στον Λευκό Οίκο, προφανώς, περιορίζει τον κίνδυνο του θερμού επεισοδίου, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολεμική εμπλοκή. Θα υπάρχει, επίσης, πάντα ένα επιτελείο στην Ουάσιγκτον έτοιμο να ακούσει και να συνδράμει την Ελλάδα.
Όπως συνέβη το δραματικό 2015, όταν ο Ομπάμα απέτρεψε την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Μην ξεχάσουμε, όμως, ποτέ πως, όταν και όποτε έρθει η ώρα να συζητήσουμε σοβαρά με τους Τούρκους για την Κύπρο και το Αιγαίο, η πάγια και διαχρονική θέση των Αμερικανών θα είναι η ίδια. Και αυτή είναι τέσσερις λέξεις: «βρείτε τα με διάλογο». Και, για να τα βρεις με διάλογο, κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις. Αυτά, για να μην πάρουν ξανά τα μυαλά μας αέρα.