Η δημόσια τέχνη είναι πολιτική πράξη: Μπουτάρης, ΝΕΟΝ, Ιδρυμα Ωνάση και Νιάρχος για την ανακατάληψη της πόλης
Η κυριαρχία του κενού στην πόλη, η σχέση δυσπιστίας με κάθε τι αστικό, η πλήρης αντι-κοινωνικοποίηση του αστικού χώρου αποτελούν πληγές της Αθήνας που πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν. Και ναι, η δημόσια τέχνη μπορεί να οδηγησει όχι απλά στην κάλυψη του κενού αλλά και στη δημιουργία συνθηκών διαλόγου, συνάντησης, προβληματισμού. Μια νέα ανοιχτή αγορά για την Αθήνα, με αισθητική και όχημα την τέχνη. Μπορούμε να το καταφέρουμε όπως φάνηκε στη συζήτηση που πραγματοποίησε χθες ο οργανισμός ΝΕΟΝ του Δημήτρη Δασκαλόπουλου στο Φεστιβάλ Αθηνών, με τη συμμετοχή του Γιάννη Μπουτάρη και εκπροσώπους των Ιδρυμάτων Ωνάση και Νιάρχος που παρεμβαίνουν με σημαντικές δράσεις στο δημόσιο χώρο.
Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος αναφέρθηκε στο στόχο του οργανισμού ΝΕΟΝ να εντάξει τη σύγχρονη τέχνη στην καθημερινότητα της πόλης και του πολίτη. Μέσα στο σύγχρονο περιβάλλον της πόλης, το μονότονο φόντο, το γκρίζο αστικό τοπίο, το κοινωνικό περιβάλλον υποφέρει από έλλειψη συμμετοχής και δημιουργικότητας. «Πιστεύω στη σύγχρονη τέχνη γιατί απευθύνεται όχι σε θεατές – θαυμαστές, αλλά σε πολίτες: το εικαστικό μέσο προκαλεί μια αισθητική έκπληξη και αρθρώνει κριτικό λόγο, προκαλεί σε αφύπνιση, σε συνειδητοποίηση, ή ακόμα και σε αντίδραση. Αυτή η αμφίπλευρη δυναμική συνιστά κατά κάποιον τρόπο ένα εγχείρημα εκδημοκρατισμού της κοινωνίας. Η δημόσια τέχνη εκτίθεται στο δημόσιο χώρο όχι ως μνημείο, αλλά σαν οργανικό στοιχείο της καθημερινότητας, σαν μέσο αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος. Θεωρώ ότι η δημόσια τέχνη αποτελεί μια πολιτική πράξη γιατί ενεργοποιεί το κοινό σε μια νέα μορφή επικοινωνίας και συμμετοχής, γιατί εμπλουτίζει την καθημερινότητα με την αισθητική εμπειρία και διαμορφώνει μια νέα σχέση με το καθημερινό περιβάλλον, καθιστώντας την τέχνη μέσο εκπαιδευτικής διαδικασίας, γιατί σπάζει τη σιωπή του δημόσιου κενού και προκαλεί το διάλογο ή και την αντιπαράθεση. Η δημόσια τέχνη αποτελεί για μας πολιτική δέσμευση ενάντια στην εξατομίκευση, την περιχαράκωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό».
Ο Γιάννης Μπουτάρης επεσήμανε τον εξαιρετικής σημασίας ρόλο που διαδραματίζει η δημόσια τέχνη για τους κατοίκους της πόλης. «Από την εμπειρία μου την προσωπική, την επαγγελματική και ως Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, έχω μάθει ότι αυτό που έχει σημασία είναι η αισθητική, στη ζωή, στην καθημερινότητα, στον τρόπο που βιώνουμε τα πράγματα, στην αντίληψή μας». Ο κ. Μπουτάρης αναφέρθηκε στο έργο ανάπλασης της παραλίας της Θεσσαλονίκης, «αρχικά είχα αντιρρήσεις, για το κόστος, γιατί κλείνει την πρόσβαση στη θάλασσα. Τελικά, το έργο ολοκληρώθηκε προ μηνών και σήμερα αποτελεί πραγματικό πόλο έλξης για την πόλη, ο κόσμος κυριολεκτικά σκουντιέται στην παραλία, είναι μια ωραία εικόνα». Από την άλλη, η πόλη και κάθε σύγχρονη πόλη, είναι ένα στενό πλαίσιο, χωρίς ελεύθερους χώρους, γκρίζο, κλειστό, αφιλόξενο τοπίο. Επεσήμανε ότι σκοπός του ως Δήμαρχος είναι να προσθέσει στην αισθητική της πόλης, να φέρει την τέχνη μέσα στα πλαίσιά της, ώστε να διευρυνθεί και η συλλογική συμμετοχή των πολιτών. Παράλληλα, αναφέρθηκε σε διάφορα προγράμματα που σκοπό έχουν την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην προστασία και φροντίδα της πόλης.
Η Έλλη Ανδριοπούλου παρουσίασε το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ένα χαρακτηριστικό δείγμα δημόσιου χώρου, το οποίο κατασκευάζεται στο Δέλτα Φαλήρου, στο χώρο του παλιού Ιπποδρόμου, και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2016. Θα είναι ένας χώρος ζωντανός, ανοιχτός και ελεύθερα προσβάσιμος σε όλους, όπου θα φιλοξενούνται διάφορες εκδηλώσεις και πολιτιστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Το Κέντρο θα περιλαμβάνει νέες εγκαταστάσεις για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) και την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος έκτασης 170 στρεμμάτων. Το κόστος του ανέρχεται σε 566 εκατ. ευρώ και αποτελεί αποκλειστική χορηγία του Ιδρύματος προς το ελληνικό δημόσιο. Όπως σημείωσε η κα Ανδριοπούλου, το έργο είναι μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, το οποίο θα έχει πολύπλευρη επίδραση στην κοινωνική ζωή, το περιβάλλον και την οικονομία.
Ένα άλλο παράδειγμα δημόσιου αστικού χώρου παρουσίασε η Έφη Τσιότσιου, Διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, το πρόγραμμα ανασυγκρότησης του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου, που ονομάστηκε Re-think Athens, το οποίο αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδιασμού του Ρυθμιστικού σχεδίου της Αθήνας. Η κα Τσιότσιου τόνισε ότι το Ίδρυμα ανέλαβε από το δημόσιο την εκπόνηση των μελετών για την υλοποίηση του έργου. «Τώρα ακριβώς προσφέρονται οι συνθήκες για την περιβαλλοντική και τη λειτουργική ανασύνθεση του κέντρου της πόλης, με δυναμικές ενέργειες που δεν θα συντηρήσουν λίγο ακόμα τη φθορά του, αλλά θα αλλάξουν την πορεία των πραγμάτων. Το μεγάλο ενδιαφέρον των πολιτών, μικρών και μεγάλων ομάδων πρωτοβουλίας, Κοινωφελών Ιδρυμάτων και της ίδιας της Πολιτείας -στις διάφορες κλίμακες της εξουσίας της-, για τη σημερινή Αθήνα και ιδίως για το κέντρο της, αποδεικνύει ότι το κάλεσμα του Rethink Athens ‘’να ξανασκεφτούμε την Αθήνα’’, δεν ήταν μόνο επίκαιρο αλλά και επιτακτικό».
Διαβάστε τη συνέχεια στο:
http://www.iefimerida.gr/news/160774/%CE%B7-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%83%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%BE%CE%B7-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AC%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%BD%CE%B5%CE%BF%CE%BD-%CE%B9%CE%B4%CF%81%CF%85%CE%BC%CE%B1-%CF%89%CE%BD%CE%AC%CF%83%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BD%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%B1