του Ναπολέοντα Μαραβέγια*
Όπως όλοι ξέρουμε, το θέατρο σκιών παρουσιάζει ακόμη και τα πιο σοβαρά ζητήματα με άκομψο τρόπο, πράγμα που προκαλεί θυμηδία. Η υπόθεση των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και Τρόικας τον τελευταίο καιρό μοιάζει με θέατρο σκιών. Πολύ σοβαρά ζητήματα αντιμετωπίζονται με τρόπο που ξεπερνά ,συχνά, στα όρια της σοβαρότητας .
Ζητήματα, που εθεωρούντο λίγα -πολύ «κλεισμένα» επανέρχονται στη συζήτηση. Το ζήτημα του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ζήτημα του ποσού των πρόσθετων κεφαλαίων, που χρειάζονται οι τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίηση τους, το ζήτημα των ομαδικών απολύσεων, το ζήτημα της ενίσχυσης της ελληνικής βιομηχανίας και πολλά από αυτά πού περιλαμβάνονται στη μελέτη του ΟΟΣΑ, αποτελούν και πάλι θέματα διαπραγμάτευσης ή αμφισβήτησης από την Τρόικα. Όλα αυτά επανέρχονται με τρόπο μάλιστα εξαιρετικά “άκομψο”, με διαρροές στον τύπο και με δηλώσεις ανώνυμων κύκλων.
Τα παραπάνω ,όμως, ζητήματα είναι πολύ σοβαρά, ιδιαίτερα το ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος και αυτό της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, γιατί από την αίσια έκβαση τους εξαρτάται, όχι μόνο το “καλό κλίμα” στην αγορά και το μεγάλο θέμα της διευθέτησης του δημόσιου χρέους της χώρας μας, αλλά και η ανάγκη ή όχι ενός τρίτου μνημονίου.
Η διαπραγμάτευση που γίνεται τις τελευταίες ημέρες υπό την απειλή μη χορήγησης της περίφημης δόσης των 8-9 δις ευρώ, δείχνει, ότι ή δεν υπήρχε καμία διαπραγμάτευση, όταν η Τρόικα δεν ήταν στη χώρα μας, ή ότι η διαπραγμάτευση δεν είχε κανένα αποτέλεσμα και έτσι, η κάθε πλευρά έμεινε στις θέσεις της. Οι καλόπιστοι παρατηρητές όμως είχαν μείνει με την εντύπωση, ότι όσο αργούσε η Τρόικα να έρθει στην Ελλάδα, τόσο προχωρούσαν προς λύση τα επίμαχα ζητήματα και ότι η έλευση της μάλλον θα επισφράγιζε απλώς το αποτέλεσμα, όπως τουλάχιστον διέρρεε η κυβερνητική πλευρά. Φαίνεται όμως ότι η κυβέρνηση δεν είχε απόλυτα καθαρή εικόνα για τις πραγματικές διαθέσεις της Τρόικας. Εκτός αν θεωρούσε ότι λόγω της προεκλογικής περιόδου η Τρόικα θα χαμήλωνε τις επιδιώξεις της, αντιλαμβανόμενη την ιδιαίτερα εύφλεκτη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα στη χώρα μας.
Βεβαίως, κάθε φορά που πρόκειται να εκταμιευθεί μια δόση του δανείου προς τη χώρα μας, προηγούνται επίπονες διαπραγματεύσεις που ασχολούνται σχεδόν πάντα με τα ίδια ζητήματα. Δημοσιονομική προσαρμογή, ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αποκρατικοποιήσεις, άνοιγμα επαγγελμάτων, ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας κ.λ.π. Υποτίθεται, ότι αυτή τη φορά ,τουλάχιστον, στα ζητήματα της δημοσιονομικής προσαρμογής και της ανακεφαλαιοποίησης, η θετική εξέλιξη ήταν δεδομένη και ότι υπήρχε ευτυχής κατάληξη για όλους, εκτός προφανώς από αυτούς που έχουν ήδη πληρώσει και συνεχίζουν να σηκώνουν τα βάρη, δηλαδή τους φορολογούμενους πολίτες.
Η επαναφορά όλων των ζητημάτων στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων δείχνει “κακή πίστη” από την πλευρά των δανειστών και εταίρων μας και ,προφανώς, έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση και μάλιστα με άκομψο τρόπο. Φαίνεται σαν να μην αντιλαμβάνονται, ότι η χώρα μας βρίσκεται επί ξηρού ακμής για να επιτύχει η τεράστια προσπάθεια και να μην χαθούν οι θυσίες των ελλήνων πολιτών.
Η Τρόικα αμφισβητεί κάθε επιτυχία πάνω στην οποία στηρίζεται η δημιουργία θετικής εικόνας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Μιας εικόνας, που από τη μία πλευρά συμβάλει στην εισροή κεφαλαίων για επενδύσεις στη χώρα μας και από την άλλη πλευρά βοηθά στη μείωση των επιτοκίων (σπρεντ) για δανεισμό από τις διεθνείς αγορές. Όμως , και οι δύο στόχοι είναι σημαντικοί για να υπάρξει ελπίδα εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την κρίση.
Ο ρόλος της Τρόικας είναι να βοηθήσει τη χώρα μας να ξαναμπεί στις “ράγες” της ανάκαμψης σε υγιείς δημοσιονομικές βάσεις. Η στάση της , όμως, όχι μόνο είναι άκομψη, αλλά αφήνει και περιθώρια αμφισβήτησης του ρόλου της. Δημιουργεί υποψίες, ότι θέλει να διαιωνίσει την παρουσία της στη χώρα μας, ίσως επειδή δεν έχουμε “συνετιστεί” αρκετά. Αυτό μπορεί να συμβαίνει πράγματι, αλλά με τη συμπεριφορά της, η Τρόικα, αντί να ενισχύει, μπορεί να υπονομεύει τις δυνατότητες της χώρας μας να ανακάμψει μέσα σε συνθήκες πολιτικής και κοινωνικής γαλήνης.
*Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Υπουργός
http://www.thetoc.gr/opinion/article/theatro-skiwn