Συναγερμό στην επιστημονική κοινότητα έχει προκαλέσει δημοσίευση έρευνας Αμερικανών επιστημόνων οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν ιό που αναπτύχθηκε σε νυχτερίδες από τη Ρωσία που μπορεί να μολύνει τους ανθρώπους και, το κυριότερο, διαφεύγει τον αντισωμάτων και των εμβολίων που έχουν αναπτυχθεί για την Covid-19.
O ιός στον οποίο δόθηκε η ονομασία Khosta-2 ανήκει στο υπογένος sarbecovirus, στην υποομάδα, δηλαδή, στην οποία ανήκουν και οι κορωνοϊοί όπως ο SARS-CoV-2, όπως αναφέρεται στην μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoS Pathogens.
Όπως διαπίστωσε η επιστημονική ομάδα από τη σχολή Παγκόσμιας Υγείας Paul G. Allen στο πανεπιστήμιο Washington State o ιός Khosta-2 μπορεί να χρησιμοποιήσει την πρωτεΐνη ακίδα του για να μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα όπως κάνει και ο SARS-CoV-2.
«Η μελέτη μας απέδειξε ότι οι sarbecoviruses που κυκλοφορούν στην άγρια φύση της Ασίας – ακόμα και σε περιοχές της δυτικής Ρωσίας όπου εντοπίστηκε ο Khosta-2 – αποτελούν απειλή για την παγκόσμια υγεία και τις εν εξελίξει προσπάθειες εμβολιασμούς κατά του SARS-CoV-2» δήλωσε ο ιολόγος και επικεφαλής της μελέτης, Μάικλ Λέτκο.
Σύμφωνα με τον ίδιο η ανακάλυψη αυτή τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν νέα εμβόλια που δεν στοχεύουν μόνο στις γνωστές μεταλλάξεις του SARS-CoV-2, όπως η μετάλλαξη Όμικρον, αλλά θα προστατεύουν γενικά κατά του υπογένους των sarbecoviruses.
Οι μυστηριώδεις ρωσικοί ιοι
Ανάμεσα στους εκατοντάδες ιούς της υποομάδας αυτής που ανακαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι εντοπίστηκαν σε ασιατικές νυχτερίδες και δεν έχουν την δυνατότητα να μολύνουν τα ανθρώπινα κύτταρα.
Οι ιοί Khosta-1 και Khosta-2 εντοπίστηκαν σε νυχτερίδες κοντά στο εθνικό πάρκο του Σότσι στη Ρωσία το 2020 και αρχικά εκτιμήθηκε ότι δεν αποτελούν κίνδυνο για τους ανθρώπους, όπως υπενθυμίζουν οι συντάκτες της μελέτης.
«Γενετικά αυτοί οι περίεργοι ρωσικοί ιοί έμοιαζαν με ορισμένους εξ αυτών που είχαν ήδη εντοπιστεί σε άλλα σημεία του πλανήτη αλλά επειδή δεν έμοιαζαν ακριβώς με τον SARS-CoV-2 κανείς δεν πίστεψε ότι αποτελούσαν ευρήματα άξια να προκαλέσουν την προσοχή μας» είπε ο Λέτκο.
«Όταν, όμως, τους εξετάσαμε περισσότερο, τότε διαπιστώσαμε έκπληκτοι ότι μπορούν να μολύνουν τα ανθρώπινα κύτταρα. Αυτό αλλάζει κάπως την κατανόηση του μηχανισμού λειτουργίας αυτών των ιών, από πού προέρχονται και ποιες περιοχές αφορούν» πρόσθεσε ο ιολόγος του WSU.
Τα προβληματικά χαρακτηριστικά
H μελέτη των επιστημόνων από το αμερικανικό πανεπιστήμιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Khosta-1 αποτελεί μικρό κίνδυνο για τους ανθρώπους. Αντίθετα για τον Khosta-2 τα ευρήματά τους, όπως σημειώνουν, προκαλούν μεγαλύτερη ανησυχία.
Όπως και ο SARS-CoV-2, ο ιός Khosta-2 μπορεί να χρησιμοποιήσει την πρωτεΐνη-ακίδα για να μολύνει κύτταρα με την προσκόλλησή του στην πρωτεΐνη-υποδοχέα με την επιστημονική ονομάσία ACE2 η οποία είναι παντού στα ανθρώπινα κύτταρα.
Το επόμενο βήμα για την επιστημονική ομάδα του WSU ήταν να διαπιστώσουν αν ο ιός αυτός θα μπορούσε να διαφύγει της ανοσίας που προσφέρουν είτε η προηγούμενη νόσηση από κορωνοϊό είτε ο εμβολιασμός κατά της Covid-19. Για να το πετύχουν αυτό χρησιμοποίησαν ορό από ανθρώπους που είχαν εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού και διαπίστωσαν ότι ο ιός Khosta-2 δεν εξουδετερώνεται από τα υπάρχοντα εμβόλια.
Το ίδιο σύνεβη με τη χρήση ιού από ανθρώπους που είχαν νοσήσει με τη μετάλλαξη Όμικρον αλλά και σε αυτή την περίπτωση τα αντισώματα αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά.
Το ευχάριστο, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, είναι ότι ο νέος ιός δεν διαθέτει ορισμένα από τα γενετικά στοιχεία που πιστεύεται ότι «ανταγωνίζονται» το ανοσοποιητικό σύστημα και έτσι διασπείρεται σε ανθρώπους. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει τελείως ο κίνδυνος ο ιός Khosta-2 να προκαλέσει χάος με το να συνδυαστεί με έναν δεύτερο ιό όπως ο SARS-CoV-2.