Τα δύο περιστατικά είχαν ταξιδέψει στην Ιβηρική Χερσόνησο – Δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής στη χώρα μας περιστατικό της νόσου με εγχώρια μετάδοση – Η νόσος διαρκεί 2-4 εβδομάδες – Όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Στον χάρτη με τις χώρες όπου έχουν εντοπιστεί κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων προσετέθη και η Ελλάδα, σχεδόν ένα μήνα αφότου καταγράφηκε το πρώτο περιστατικό της νόσου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Καθησυχαστικοί εμφανίζονται οι ειδικοί που δίνουν από μικρές έως ελάχιστες πιθανότητες η ευλογιά των πιθήκων να εξελιχθεί σε πανδημία όπως συνέβη με τον κορωνοϊό.
«Έχουμε εμβόλια και φάρμακα που λειτουργούν. Δεν έχουμε φόβο, δεν θα γίνει πανδημία» δήλωσε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Πνευμονολογίας στο Johns Hopkins, Παναγής Γαλιατσάτος, μιλώντας στο Mega.
Τα περισσότερα κρούσματα έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα νόσου, όμως ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού (μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα).
Οι δύο φορείς της νόσου που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας είχαν ταξιδέψει πρόσφατα στην Ιβηρική Χερσόνησο, στην Ισπανία και την Πορτογαλία ειδικότερα. Υπενθυμίζεται ότι το βράδυ του Σαββάτου ανακοινώθηκε και το δεύτερο περιστατικό της ευλογιάς των πιθήκων στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, πραγματοποιήθηκε στο Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας, έλεγχος δείγματος ασθενούς με κλινική εικόνα συμβατή με ευλογιά των πιθήκων, για είδη non-variola orthopox ιών, στα οποία συγκαταλέγεται και ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων και ήταν θετικός.
Το δεύτερο εισαγόμενο περιστατικό της νόσου στη χώρα μας αφορά σε ασθενή 47 ετών με πρόσφατο ταξίδι στην Ισπανία.
Γενετικό υλικό θα σταλεί στο εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ για την ταυτοποίηση του είδους non Variola ORTHOPOX και την περαιτέρω φυλογενετικη ανάλυση.
Ο ασθενής νοσηλεύεται σε απομόνωση, σε σταθερή κατάσταση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής στη χώρα μας περιστατικό της νόσου με εγχώρια μετάδοση.
Το πρώτο περιστατικό της νόσου στην Ελλάδα ανακοινώθηκε την Τετάρτη.
Ο άνδρας μετέβη με συμπτώματα συμβατά με τη νόσο της ευλογιάς των πιθήκων στο νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» κι από εκεί εστάλη δείγμα για έλεγχο στο Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας του ΕΟΔΥ για είδη non-variola orthopox ιών, στα οποία συγκαταλέγεται και ο ιός της ευλογίας των πιθήκων.
Γίνεται ιχνηλάτηση των επαφών, ενώ η καραντίνα αλλά και η αυτοπαρακολούθηση των ατόμων του περιβάλλοντος του ασθενή θα διαρκέσει για 21 ημέρες.
Εφεξής η ενημέρωση σχετικά με τα περιστατικά ευλογιάς των πιθήκων στη χώρα, θα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση, κάθε Πέμπτη.
Τι πρέπει να ξέρουμε για την ευλογιά των πιθήκων
Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει πως με τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, καθώς το νόσημα χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά μεταδοτικότητα και η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους τρόπους μετάδοσης και προστασίας.
Οι τρόποι μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων περιλαμβάνουν: α. Στενή προσωπική επαφή, β. Έκθεση σε βιολογικά υγρά, γ. Επαφή με μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα, είδη ρουχισμού/ιματισμού). Η ευλογιά των πιθήκων δεν μεταδίδεται αμιγώς σεξουαλικά, αλλά μπορεί να μεταδοθεί μέσω σεξουαλικής επαφής κατά τη σωματική επαφή.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος, κυρίως σε παλάμες, πέλματα, γεννητικά όργανα, προκαλώντας πόνο.
Η νόσος διαρκεί 2-4 εβδομάδες και είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη. Η θεραπεία είναι κυρίως συμπτωματική και υποστηρικτική ενώ αντιικά φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την ευλογιά θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat (εγκεκριμένο για τη θεραπεία της ευλογιάς σε ενήλικες και παιδιά) και τα brincidofovir και cidofovir.
Τα περισσότερα κρούσματα έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα νόσου, όμως ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού (μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα). Στις χώρες της Αφρικής η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 1-10%. Στις άλλες χώρες δεν έχει καταγραφεί θάνατος.
Ένδειξη μαζικού εμβολιασμού με το εμβόλιο της ευλογιάς για την προστασία από την ευλογιά των πιθήκων δεν υπάρχει, αποφάσισε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Μπορεί να γίνει όμως εμβολιασμός σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, εντός τεσσάρων ημερών από την έκθεση. Επίσης, προληπτικά μπορούν να εμβολιαστούν όσοι εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό.
Η Ελλάδα αναμένει την προμήθεια εμβολίων της ευλογιάς (κοινής) μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού όπως έγινε και με τα εμβόλια για τον κορωνοϊό.