Η ιατροδικαστική επιστήμη καταφεύγει συχνά σε περίεργες μεθόδους, όπως για παράδειγμα ο εντοπισμός και η ανάλυση της γύρης. Πολλές υποθέσεις φόνων αλλά και αινίγματα της αρχαιολογίας έχουν λυθεί με αυτόν τον τρόπο.
Πότε πέθανε ο «άνθρωπος των πάγων», η καλοδιατηρημένη μούμια των Άλπεων που υπολογίζεται ότι έζησε πριν από περίπου 5250 χρόνια; Σε αυτό το ερώτημα οι επιστήμονες κατάφεραν να απαντήσουν μελετώντας τα ίχνη γύρης που εντόπισαν στο πεπτικό σύστημα της μούμιας των Άλπεων. Ο «Έτζι», όπως τον αποκαλούν στα γερμανικά, πέθανε πιθανώς από εχθρικά βέλη κατά τη διάρκεια επίθεσης που έλαβε χώρα την άνοιξη. Αυτό καταμαρτυρούν τα ίχνη γύρης που εντοπίζονται μέχρι σήμερα. Αντίστοιχα, χάρη στα ίχνη γύρης εξιχνιάστηκε και το μυστήριο γύρω από την εξαφάνιση της μικρής Πέγκυ πριν από 17 χρόνια στη Βαυαρία. Το πτώμα της βρέθηκε τυχαία σε δάσος της Θουριγγίας και ταυτοποιήθηκε, μεταξύ άλλων επειδή βρέθηκαν ίχνη γύρης.
«Η ιατροδικαστική ανάλυση της γύρης είναι μια εξαιρετικά λεπτομερής, τεκμηριωμένη και ‘όμορφη’ μέθοδος όταν γίνεται από τους κατεξοχήν ειδικούς», λέει ο εγκληματολόγος Μαρκ Μπένεκε από την Κολωνία. «Αποτελεί μια σημαντική συνεισφορά της βοτανικής στην εγκληματολογία». Οι ειδικοί που ασχολούνται με τη μελέτη και την ανάλυση της γύρης ονομάζονται παλυνολόγοι – από τα παλυνόμορφα, τα οποία αποτελούν μικροσκοπικού μεγέθους φυτικές και ζωικές δομές.
Μια από τις λίγες ειδικούς που υπάρχουν παγκοσμίως είναι και η καθηγήτρια Μαρτίνα Βέμπερ από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Σε αυτή προστρέχουν ειδικοί αστυνομικοί, ανακριτές και εγκληματολόγοι ακόμη και από άλλες χώρες, προκειμένου να ακούσουν τη γνώμη τους.
Όσο πιο σπάνια η γύρη τόσο πιο εύκολη η εγκληματολογική ταυτοποίηση
Xάρη στα ίχνη γύρης έχουν εξιχνιαστεί πολλά εγκλήματα
Η Αυστρία θεωρείται πρωτοπόρος σε θέματα εγκληματολογικής ανάλυσης γύρης. Ήδη το 1959 καταγράφηκε η πρώτη περίπτωση εξιχνίασης εγκλήματος βάσει των αναλύσεων της παλυνολογίας. Χάρη σε μια απολιθωμένη γύρη από άνθη καρυδιάς οι ανακριτές κατάφεραν να ταυτοποιήσουν ένα θύμα και να εντοπίσουν τον δράστη. Για να γίνει ο συσχετισμός πτώματος και δράστη αναλύθηκαν εκατοντάδες δείγματα μικροσκοπικών κόκκων γύρης. Η ανάλυση των δειγμάτων και η σύγκρισή τους μπορεί να οδηγήσει σε απρόσμενα αποτελέσματα.
Μάλιστα όσο πιο σπάνια είναι η μορφή γύρης που εντοπίζεται στα ευρήματα ενός εγκλήματος «τόσο το καλύτερο», εξηγεί η Βέμπερ. Τότε γίνεται πιο εύκολη η διαδικασία ταυτοποίησης. Κάτι τέτοιο συνέβη με ένα δείγμα σπάνιας γύρης από τη Νέα Ζηλανδία που εντοπίστηκε σε έναν ύποπτο για δολοφονία και στο επίμαχο πτώμα. Οι ειδικοί που χειρίζονταν την υπόθεση κατέληξαν έτσι στο συμπέρασμα ότι ο εντοπισμός των συγκεκριμένων κόκκων γύρης δεν μπορούσε να είναι τυχαίος.
Αλλά γιατί η γύρη θεωρείται τόσο «καλό» εύρημα σε μια εγκληματολογική ανάλυση; «Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα είναι εξαιρετικοί συλλέκτες γύρης», σημειώνει επίσης η Βέμπερ, ενώ οι κόκκοι γύρης είναι ανιχνεύσιμοι στα ρούχα ακόμη και μετά από πολλές πλύσεις. Επίσης με τη βοήθεια ειδικών αναλύσεων η γύρη μπορεί να εντοπιστεί ακόμη και σε απειροελάχιστες ποσότητες στο ανθρώπινο αναπνευστικό και πεπτικό σύστημα καθώς και στα μαλλιά. Όλα αυτά λειτουργούν, λοιπόν, ως ένα σπάνιο μεν σημαντικό βοήθημα δε για την ιατροδικαστική και την εγκληματολογία.
Πηγή: DW (Dpa, Φρανκ Κρίστιανσεν / Δήμητρα Κυρανούδη)