Οι πνιγμοί είναι μια θλιβερή πραγματικότητα που αφορά τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ο πνιγμός είναι η κύρια αιτία ακούσιου θανάτου στον κόσμο, με 372.000 θανάτους από πνιγμό να αναφέρονται ετησίως!
Με τα περιστατικά πνιγμών και ατυχημάτων σε θάλασσες και πισίνες της χώρας να αυξάνονται, οι οδηγίες προς τους γονείς για την προστασία των παιδιών τους όσο βρίσκονται στις διακοπές, μοιάζουν απαραίτητες.
Γι’ αυτό και εμείς εδώ στο Infokids.gr, μιλήσαμε με τους ειδικούς, συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε τι πρέπει να προσέξετε καθ’ όλη τη διάρκεια των διακοπών ή των επισκέψεων σας με τα παιδιά σε θάλασσες και πισίνες.
«Όταν ένα παιδί πνίγεται δεν ζητά βοήθα ούτε αντιδρά», μας λέει ο παιδίατρος κ. Ηλίας Χαραμαράς. «Οι κινήσεις του είναι άλλοτε ήρεμες και άλλοτε εκδηλώνουν πανικό, γενικά πάντως μοιάζουν περισσότερο με παιχνίδι», συμπληρώνει. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να γνωρίζουμε ποια είναι τα στάδια του πνιγμού.
Όπως αναφέρουν πληροφορίες από το Lifeguard Hellas Training Center, τα στάδια πνιγμού είναι τρία, τα εξής:
Στάδιο 1
Αρχικά, το θύμα βυθίζεται κρατώντας την αναπνοή του, ξαναγυρίζει στην επιφάνεια κάνοντας άτακτες και απεγνωσμένες κινήσεις και βυθίζεται ξανά.
Στάδιο 2
Στο δεύτερο στάδιο, σε μια εισπνοή μέσα στο νερό εισροφά μια μικρή ποσότητα νερού η οποία προκαλεί λαρυγγοσπασμό και το θύμα χάνει τις αισθήσεις του.
Στάδιο 3
Στο τρίτο στάδιο, μετά τη λύση του σπασμού, οι πνεύμονες γεμίζουν ενεργητικά νερό, το σώμα γίνεται βαρύ και βυθίζεται.
Τι συμβαίνει στο σώμα, όταν γίνεται εισρόφηση νερού;
«Η εισπνοή μικρής ποσότητας νερού, γλυκού ή αλμυρού, προκαλεί έντονο ερεθισμό του λάρυγγα, που θα οδηγήσει σε λαρυγγοσπασμό, ο οποίος θα εμποδίσει μεν την είσοδο του νερού στους πνεύμονες , αλλά θα σταματήσει και τον πνευμονικό αερισμό. Έτσι προκαλούνται προοδευτικά υποξία, απώλεια της συνείδησης και λύση του λαρυγγοσπασμού, οπότε ελεύθερα πια το νερό μπαίνει στους πνεύμονες», ξεκαθαρίζουν οι ειδικοί από το Lifeguard Hellas Training Center.
Έχει διαπιστωθεί, μάλιστα, ότι στο 15% περίπου των θανατηφόρων περιπτώσεων πνιγμού τα άτομα δεν εισροφούν μεγάλη ποσότητα νερού, αλλά πεθαίνουν από ασφυξία λόγω του λαρυγγοσπασμού!
«Αυτό το γεγονός, βέβαια», αναφέρουν, «πολλές φορές σώζει το θύμα, όταν στη φάση του λαρυγγοσπασμού και πριν ακόμα εισροφήσει μεγάλη ποσότητα νερού, ανασυρθεί και έγκαιρα εφαρμοστεί τεχνητή αναπνοή. Σε αυτή την περίπτωση το άτομο, συνήθως, είναι αναίσθητο και ψυχρό μυϊκά, ενώ δεν υπάρχει μυϊκός τόνος. Ο σφυγμός δύσκολα ψηλαφίζεται και η αναπνοή έχει σταματήσει, ενώ μπορεί και να υπάρχουν αφρώδεις εκκρίσεις από το στόμα και τη μύτη και ενδείξεις οξέος πνευμονικού οιδήματος».
Αν το θύμα έχει καταπιεί πολύ νερό, τότε παρατηρείται διάταση στην περιοχή της κοιλιακής χώρας – φουσκώνει, με άλλα λόγια, η κοιλιά του. «Σε αυτή την φάση, η ανάνηψη απαιτεί περισσότερο χρόνο, αφού στην προσπάθεια της ανάνηψης μπορεί να προκληθεί εμετός και επιπλέον εισρόφηση».
Ποιος είναι ο πιο σοβαρός κίνδυνος μετά την ανάνηψη;
Πέρα από τον προφανή κίνδυνο της εισρόφησης νερού, που είναι και ο πιο επικίνδυνος, την απώλεια, δηλαδή, της ζωής, ελλοχεύει ο κίνδυνος του «παρ’ ολίγον πνιγμού». Ως «παρ’ ολίγον πνιγμός» ορίζεται ένα επεισόδιο βύθισης στο νερό ικανής σοβαρότητας να απαιτήσει ιατρική φροντίδα και το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νοσηρότητα και θάνατο (μετά την παρέλευση 24ώρου από το συμβάν της βύθισης στο νερό). Είναι ένα από τα είδη πνιγμού κατά τον οποίο «σοβαρές αιμοδυναμικές και βιοχημικές διαταραχές λαμβάνουν χώρα, ικανές να οδηγήσουν στον θάνατο έως και 72 ώρες μετά το περιστατικό».
Τι πρέπει να προσέχουμε όταν είμαστε στην θάλασσα ή την πισίνα με το παιδί
«Ο πνιγμός μπορεί να συμβεί σε πολύ λίγο νερό, όπως η ακτή της θάλασσας ή και σε στάσιμο, όπως οι πισίνες. Δεν είναι απαραίτητο, δηλαδή, κάποιος να κινηθεί προς τα βαθιά για να πνιγεί», τονίζει ο κ. Χαραμαράς. «Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να προσέχουμε ιδιαιτέρως τις ώρες που περνάμε με το παιδί δίπλα στο νερό», συνεχίζει και συγκεκριμένα προτείνει:
Να εποπτεύετε πάντα τους νέους κολυμβητές.
Επί 2 ώρες μετά από το πλήρες γεύμα καλό είναι να αποφεύγεται το έντονο παιχνίδι στο νερό.
Το σωσίβιο δεν πρέπει να λείπει από παιδιά μικρότερα των 4 ετών, ακόμη και αν παίζουν ή κολυμπούν δίπλα μας.
Βεβαιωθείτε ότι ένας ενήλικας που μπορεί να κολυμπήσει , είναι πάντα παρών και παρακολουθεί παιδιά που κολυμπούν. Εάν τα παιδιά είναι ηλικίας μικρότερης των 5 ετών, θα πρέπει πάντα να βρίσκονται σε επαφή με αυτόν τον καθορισμένο επόπτη. Ποτέ μην ασχολείστε με δραστηριότητες που αποσπούν την προσοχή σας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του τηλεφώνου ή της ανάγνωσης κάποιου βιβλίου, ενώ εποπτεύετε τα παιδιά. Επιπλέον, όποιος επιβλέπει τα παιδιά δεν πρέπει να καταναλώνει αλκοόλ στην διάρκεια του παιχνιδιού στην θάλασσα ή την πισίνα.
Δώστε προσοχή στις βουτιές. Σιγουρευτείτε ότι τα νερά είναι αρκετά βαθιά για βουτιά και ότι δεν υπάρχουν κρυμμένοι βράχοι, αιχμηρές πέτρες ή άλλα παιδιά από κάτω, ενώ προσέξτε πολύ το σημείο εκκίνησης της βουτιάς, καθώς είναι πιθανό τα παιδιά να γλιστρήσουν και να τραυματιστούν πριν καν πέσουν στο νερό.
Αν το παιδί κολυμπά σε πισίνα σπιτιού ή ξενοδοχείου τότε:
Ένας ενήλικας που γνωρίζει καλό κολύμπι πρέπει και πάλι να είναι κοντά στα παιδιά καθ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού τους και να τα παρακολουθεί.
Δίπλα στην πισίνα επιβάλλεται να υπάρχει εξοπλισμός διάσωσης (σχοινί, κουλούρα κλπ).
Τα μικρά παιδιά πρέπει οπωσδήποτε να φορούν σωσίβιο, ακόμα και αν ξέρουν κολύμπι.
Προσοχή στις αποχετεύσεις: Μην επιτρέπετε στα παιδιά να παίζουν κοντά ή να καθίσουν στην πισίνα ή στις αποχετεύσεις τους . Διάφορα μέρη του σώματος (άκρα χείρα ή πόδι) ή και τα μαλλιά μπορεί να παγιδευτούν από την ισχυρή αναρρόφηση. Χρησιμοποιήστε καλύμματα αποχέτευσης και εξετάστε την εγκατάσταση πολλαπλών αποστραγγιστών για να μειωθεί η ισχύς της αναρρόφησης. Καλύτερο είναι ο τρόπος αποστράγγισης να μην είναι στο πάτωμα, διότι αυτός ο τύπος αποστράγγισης έχει προκαλέσει θανάτους παιδιών σε πολλές περιπτώσεις.
Όλες οι πόρτες και τα παράθυρα που οδηγούν στην πισίνα πρέπει να είναι ασφαλή και να εμποδίζουν την πρόσβαση των μικρών παιδιών στην πισίνα. Τα προστατευτικά κάγκελα και οι “αποτελεσματικές” πόρτες είναι μέτρα πρόληψης, αλλά δεν μπορούν επ’ ουδενί να υποκαταστήσουν την επίβλεψη! Προσέχετε να μην υπάρχουν τραπέζια και καρέκλες κοντά στην περίφραξη της πισίνας, γιατί μπορεί το παιδί να σκαρφαλώσει και να μπει στην πισίνα.
Τι κάνουμε αν αντιληφθούμε, ότι το παιδί μας ήπιε νερό από την θάλασσα ή την πισίνα – Πρώτες Βοήθειες:
Υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε αν – ο μη γένοιτο – συμβεί κάποιο ατύχημα στην διάρκεια των διακοπών μας. Με πρώτο και βασικότερο να είναι η διατήρηση της ψυχραιμίας. Ένας πανικόβλητος ενήλικας σίγουρα δεν βοηθά το ήδη αγχωμένο παιδί του, αλλά ούτε και τους γύρω του. Έπειτα,
Βγάλτε αμέσως το παιδί από το νερό.
Αν διατηρεί τις αισθήσεις του, τυλίξτε το με μία πετσέτα. Πηγαίνετε αμέσως στον ιατρό ή στο νοσοκομείο, ακόμη και αν το παιδί απλώς βυθίστηκε μέσα στο νερό. Οι επιπτώσεις από το ατύχημα μπορεί να φανούν πολύ αργότερα!
Αν το παιδί είναι αναίσθητο, αφαιρέστε ό,τι – πιθανά – έχει στο στόμα του. Τυλίξτε το με μία πετσέτα και γυρίστε το στο πλάι. Τραβήξετε το κεφάλι προς τα πίσω και ανυψώστε την κάτω σιαγόνα προκειμένου η γλώσσα να μην εμποδίζει τη δίοδο του αέρα.
Στο μεταξύ ζητήστε από κάποιον να καλέσει το 166!
Δείτε στο παρακάτω video τη διαδικασία ανάνηψης (το video είναι στα αγγλικά)