Η ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να προθερμάνει το κρεβάτι σας και να το διατηρήσει ζεστό καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Η ένταση της θερμότητας που εκλύεται είναι ιδανική για ένα ήρεμο και ζεστό ύπνο ενώ απομακρύνει την υγρασία από το στρώμα και τα σεντόνια.
Η χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας έχει επιδράσεις στην υγεία: μειώνει τους μυϊκούς πόνους καθώς και πόνους που σχετίζονται με την αρθρίτιδα και την ινομυαλγία κτλ, μειώνει τις αλλεργίες και έχει και θετική επίδραση στα προβλήματα ιγμορίτιδας.
Ο όρος ηλεκτρική κουβέρτα χρησιμοποιείται για να περιγράφει δύο διακριτές κατηγορίες προϊόντων: την ηλεκτρική κουβέρτα (electrical blanket) και την ηλεκτρική υποκουβέρτα (electric underblanket) ή αλλιώς ηλεκτρικό υπόστρωμα (electric mattress pad).
Η διαφορά ηλεκτρικής κουβέρτας και ηλεκτρικού υποστρώματος είναι οτι η μεν πρώτη (κουβέρτα) χρησιμοποιείται σαν κάλυμμα, όπως δηλαδή η τυπική κουβέρτα, ενώ το ηλεκτρικό υπόστρωμα ως υπόστρωμα, δηλαδή κάτω από το σεντόνι πάνω στο οποίο κοιμόμαστε.
Μέσα στο ύφασμα της ηλεκτρικής κουβέρτας βρίσκεται μονωμένη καλωδίωση η οποία ζεσταίνεται καθώς τροφοδοτείται με ηλεκτρική τάση, με τρόπο παρόμοιο με αυτό των ηλεκτρικών καλοριφέρ, ήτοι με αντιστάσεις. Η μόνωση προστατεύει από την ηλεκτροπληξία ενώ η θέρμανση εκπέμπεται, ζεσταίνοντας το περιβάλλον.
Οι πιο μοντέρνες κουβέρτες χρησιμοποιούν ίνες άνθρακα (carbon fibres) οι οποίες είναι πιο διακριτικές, ελαφριές και ανθεκτικές από άλλα πιο παραδοσιακά μέταλλα.
Ο σημαντικότερος κίνδυνος από την χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας ήταν μέχρι πριν λίγα χρόνια η εκδήλωση φωτιάς. Παλαιότερης τεχνολογίας κουβέρτες ήταν επισφαλείς ως προς αυτό και κυρίως κουβέρτες που είχαν ήδη σημειώσει μεγάλη διάρκεια ζωής (πάνω από δέκα χρόνια).
Από το 2001 και έπειτα, οι ηλεκτρικές κουβέρτες κατασκευάζονται με ενσωματωμένα συστήματα ασφαλείας, με μηχανισμό αυτόματης διακοπής τροφοδοσίας ανάλογα με την επιθυμητή θερμοκρασία (θερμοστάτη) ή τον χρόνο λειτουργίας (χρονοδιακόπτη) ή και τα δύο.
Ο κίνδυνος της ηλεκτροπληξίας επίσης είναι υπαρκτός, για αυτό θα πρέπει κατά την αγορά μιας κουβέρτας (αλλά και κατά περιόδους) να ελέγχουμε διεξοδικά την επιφάνεια για τυχόν εκδορές ή φθορές. Οι σύγχρονες κουβέρτες βέβαια έχουν πολύ ισχυρή μόνωση και αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι είναι πλενόμενες, και μάλιστα και στο πλυντήριο.
Όσον αφορά στην χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας, έχουν εκφραστεί επιφυλάξεις σχετικά με τις επιπτώσεις της στην υγεία.
Οι επιφυλάξεις αυτές αφορούν την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ακτινοβολία εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας. Η χρήση του ηλεκτρισμού έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Το 1996, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ξεκίνησε το Διεθνές Πρόγραμμα Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων (Ιnternational EMF Project) για να διερευνήσει τους πιθανούς κινδύνους υγείας που σχετίζονται με τις τεχνολογίες που εκπέμπουν EMF. Τα εξωτερικά ELF μαγνητικά πεδία επάγουν ηλεκτρικά πεδία και ρεύματα στο σώμα που, στις πολύ υψηλές εντάσεις πεδίων, προκαλούν νευρική και μυϊκή διέγερση, όπως και αλλαγές στη δυνατότητα διέγερσης των νευρικών κυττάρων στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ένα μεγάλο μέρος της επιστημονικής έρευνας που εξετάζει τους μακροπρόθεσμους κινδύνους από την έκθεση σε ELF μαγνητικά πεδία έχει εστιάσει στην παιδική λευχαιμία. Τα στοιχεία σχετικά με την παιδική λευχαιμία δεν είναι αρκετά ισχυρά, ώστε να θεωρηθούν αιτιώδη.
Πάντως είναι σκόπιμο ευπαθείς κατηγορίες ανθρώπων όπως βρέφη, μικρά παιδιά, διαβητικοί, καρδιοπαθείς και ηλικιωμένοι να μην κοιμούνται με την ηλεκτρική κουβέρτα στην πρίζα, αλλά να την χρησιμοποιούν για να ζεστάνουν το κρεβάτι πριν ξαπλώσουν.
Έτσι καλό είναι να ενεργοποιείται η ηλεκτρική κουβέρτα στην ανώτερη σκάλα λίγες ώρες προτού πέσετε για ύπνο, αρκετές για να αποθηκευτεί η ζέστη στο στρώμα και στα σκεπάσματα. Πριν πέσετε για ύπνο μπορείτε είτε να την κλείσετε, είτε να την ρυθμίσετε στην χαμηλότερη σκάλα, ανάλογα με την προτίμηση σας.
Τι πρέπει να προσέχουμε κατά την χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας:
•Δεν πρέπει να ενεργοποιούμε την ηλεκτρική κουβέρτα ενόσω είναι ακόμα διπλωμένη.
•Δεν πρέπει να ενεργοποιούμε την ηλεκτρική κουβέρτα αν έχει φθορές και χτυπήματα
•Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε δοχεία με ζεστά νερά ταυτόχρονα με την ηλεκτρική κουβέρτα
•Δεν πρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με την κουβέρτα με βρεγμένα χέρια ή πόδια
•Δεν πρέπει να καρφώνουμε την ηλεκτρική κουβέρτα στο κρεβάτι με καρφιά.
•Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ηλεκτρική κουβέρτα σε πτυσσόμενα κρεβάτια και αν το κάνουμε αυτό θα πρέπει να φροντίζουμε να μην υπάρχει κίνδυνος να μπλεχτεί ή τσαλακωθεί το καλώδιο τροφοδοσίας.
•Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ηλεκτρική κουβέρτα σε κρεβάτια ανήμπορων ανθρώπων, βρεφών, ή ανθρώπων που πάσχουν από κάποιο πρόβλημα που τους καθιστά υπερευαίσθητους στην θερμότητα.
•Δεν πρέπει να επιτρέπουμε την χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας σε μικρά παιδιά
•Δεν πρέπει να επιτρέπουμε την ολονύχτια χρήση από ανθρώπους που έχουν βηματοδότη.
Επίσης:
•Διεξάγουμε τακτικούς οπτικούς ελέγχους για να βεβαιωθούμε ότι η ηλεκτρική κουβέρτα είναι σε καλή κατάσταση.
•Αν η κουβέρτα που έχετε είναι παλαιότερη από δέκα ετών, ίσως είναι καλύτερα να την αντικαταστήσετε.
Κατά την αποθήκευση:
•Ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή.
•Δεν χρησιμοποιούμε χημικά για προστασία από το σκόρο ή άλλη αιτία.
•Δεν τοποθετούμε πάνω στην ηλεκτρική κουβέρτα βαριά αντικείμενα.
Ηλεκτρική κουβέρτα και εγκυμοσύνη
Οι περισσότεροι άνθρωποι ανησυχούν ότι η χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, προκαλώντας έτσι αποβολή. Μια άλλη λογική που δίνεται συχνά είναι ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα παράγει ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που οδηγεί σε γενετικές ανωμαλίες ή αποβολή του μωρού.
Ο φόβος ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός σας είναι αβάσιμη. Έρευνα σχετικά με την ασφάλεια της ηλεκτρικής κουβέρτας αποκαλύπτει ότι είναι εξαιρετικά απίθανο ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός. Γενικά, αποβολή ή βλάβη στο νωτιαίο νεύρο μπορεί να συμβεί μόνο όταν η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται σημαντικά πάνω από τους 39 βαθμούς Κελσίου που δεν είναι δυνατή από την χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας.
Με τις σύγχρονες ηλεκτρικές κουβέρτες, η ασφάλεια βελτιώνεται πολύ περισσότερο καθώς συνοδεύονται από σύστημα ελέγχου θερμοκρασίας. Αυτό τις καθιστά πολύ πιο ασφαλείς στη χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και εξαλείφει ακόμη και τις δυνατότητες σύλληψης φωτιάς ή καύσης του σώματός σας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Αν και το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που παράγεται από ηλεκτρικές κουβέρτες δεν προκαλεί καμία βλάβη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, υπάρχουν ορισμένα πλεονεκτήματα καθώς και κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση της σε διάφορα στάδια της εγκυμοσύνης. Παρόλο που το αποτέλεσμα ερευνών δεν ήταν απολύτως σαφές, επιβεβαίωσε ότι όταν οι έγκυες γυναίκες που χρησιμοποίησαν ηλεκτρική κουβέρτα με πολύ υψηλές ρυθμίσεις, υπήρχε αυξημένος κίνδυνος αποβολής ειδικά κατά τις πρώτες επτά εβδομάδες της κύησης.
Οι γιατροί προτείνουν ότι μια έγκυος γυναίκα πρέπει να αποφεύγει τη χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας, ειδικά κατά τις πρώτες επτά εβδομάδες της εγκυμοσύνης της όταν οι πιθανότητες αποβολής και του καρκίνου του ενδομητρίου λόγω του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου είναι αυξημένες.
Οι ειδικοί συμβουλεύουν τη χρήση ενός επιπλέον χονδρού παπλώματος ή μπουκάλι ζεστού νερού για να κρατήσει το σώμα ζεστό αντί της ηλεκτρικής κουβέρτας.
Ηλεκτρική κουβέρτα και εγκυμοσύνη
Οι περισσότεροι άνθρωποι ανησυχούν ότι η χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, προκαλώντας έτσι αποβολή. Μια άλλη λογική που δίνεται συχνά είναι ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα παράγει ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που οδηγεί σε γενετικές ανωμαλίες ή αποβολή του μωρού.
Ο φόβος ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός σας είναι αβάσιμη. Έρευνα σχετικά με την ασφάλεια της ηλεκτρικής κουβέρτας αποκαλύπτει ότι είναι εξαιρετικά απίθανο ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός. Γενικά, αποβολή ή βλάβη στο νωτιαίο νεύρο μπορεί να συμβεί μόνο όταν η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται σημαντικά πάνω από τους 39 βαθμούς Κελσίου που δεν είναι δυνατή από την χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας.
Με τις σύγχρονες ηλεκτρικές κουβέρτες, η ασφάλεια βελτιώνεται πολύ περισσότερο καθώς συνοδεύονται από σύστημα ελέγχου θερμοκρασίας. Αυτό τις καθιστά πολύ πιο ασφαλείς στη χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και εξαλείφει ακόμη και τις δυνατότητες σύλληψης φωτιάς ή καύσης του σώματός σας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Αν και το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που παράγεται από ηλεκτρικές κουβέρτες δεν προκαλεί καμία βλάβη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, υπάρχουν ορισμένα πλεονεκτήματα καθώς και κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση της σε διάφορα στάδια της εγκυμοσύνης. Παρόλο που το αποτέλεσμα ερευνών δεν ήταν απολύτως σαφές, επιβεβαίωσε ότι όταν οι έγκυες γυναίκες που χρησιμοποίησαν ηλεκτρική κουβέρτα με πολύ υψηλές ρυθμίσεις, υπήρχε αυξημένος κίνδυνος αποβολής ειδικά κατά τις πρώτες επτά εβδομάδες της κύησης.
Οι γιατροί προτείνουν ότι μια έγκυος γυναίκα πρέπει να αποφεύγει τη χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας, ειδικά κατά τις πρώτες επτά εβδομάδες της εγκυμοσύνης της όταν οι πιθανότητες αποβολής και του καρκίνου του ενδομητρίου λόγω του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου είναι αυξημένες.
Οι ειδικοί συμβουλεύουν τη χρήση ενός επιπλέον χονδρού παπλώματος ή μπουκάλι ζεστού νερού για να κρατήσει το σώμα ζεστό αντί της ηλεκτρικής κουβέρτας.
Της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr