Πώς θα γίνουν τα ρομπότ πιο ανθρώπινα και ηθικά, μαθαίνοντας να διακρίνουν καλύτερα το καλό από το κακό; Διαβάζοντας παραμύθια. Αυτή την πρωτότυπη ιδέα είχαν ερευνητές στις ΗΠΑ και την έχουν βάλει σε εφαρμογή, αναπτύσσοντας ένα λογισμικό, το Quixote (Κιχώτης), που επιτρέπει στα ρομπότ να διαβάζουν ιστορίες και να βγάζουν το ηθικό νόημα από αυτές.
Οι ερευνητές της Σχολής Διαδραστικής Υπολογιστικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια (George Tech) στην Ατλάντα, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Μαρκ Ριντλ, έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο για την τεχνητή νοημοσύνη στην Αριζόνα. Η έρευνά τους -και αυτό είναι αξιοσημείωτο- χρηματοδοτείται από την πανταχού παρούσα Υπηρεσία Προωθημένων Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων (DARPA) του αμερικανικού Πενταγώνου και από το Γραφείο Ερευνών του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.
Στόχος των ερευνητών είναι -μέσα και από τα παραμύθια- να δώσουν στα ρομπότ τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται με τον καλύτερο δυνατό και ταιριαστό για κάθε περίσταση τρόπο, όταν έρχονται αντιμέτωπα με τις ποικίλες ανθρώπινες συμπεριφορές.
Όπως είπε ο κ. Ρίντλ, «τα παραμύθια σε όλους τους πολιτισμούς διδάσκουν στα παιδιά να συμπεριφέρονται με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους. Πιστεύουμε ότι η κατανόηση των παραμυθιών από τα ρομπότ θα βοηθήσει, ώστε να εξαλείψει τυχόν ψυχωτικού τύπου συμπεριφορές τους και, αντίθετα, θα ενισχύσει επιλογές τους που δεν θα βλάπτουν τους ανθρώπους».
Το λογισμικό «Κιχώτης» αποτελεί εξέλιξη ενός προηγούμενου ανάλογου προγράμματος με την χαρακτηριστική ονομασία «Σεχραζάντ». Οι αλγόριθμοι τέτοιων προγραμμάτων επιτρέπουν στις μηχανές τεχνητής νοημοσύνης να αναγνωρίζουν πρότυπα κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς μέσα στα παραμύθια. Έτσι, όταν στην καθημερινότητα το ρομπότ έρχεται αντιμέτωπο με διλήμματα του τύπου «αυτό να κάνω ή εκείνο; Τι είναι πιο σωστό;», θα είναι καλύτερα προετοιμασμένο να δώσει μόνο του την απάντηση.
Για παράδειγμα, αν το ρομπότ προγραμματισθεί να «σηκώσει» γρήγορα χρήματα από την τράπεζα, δεν θα πρέπει να του μπει η ιδέα να την κλέψει για να πετύχει το στόχο του. Αντίθετα -με τη βοήθεια και της ηθικής των παραμυθιών- θα πρέπει να περιμένει υπομονετικά στην ουρά του ΑΤΜ (θα συμβεί κι αυτό στο μέλλον!). Αν, πάλι, είναι βράδυ και λάβει την εντολή να φέρει φάρμακα όσο γίνεται πιο γρήγορα, δεν θα πρέπει να κλέψει το κοντινότερο φαρμακείο για να εκτελέσει σωστά την αποστολή του, αλλά να ψάξει για το κοντινότερο διανυκτερεύον φαρμακείο.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, εφόσον δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο και μοναδικό «εγχειρίδιο χρήσης» για τους ανθρώπους, όσο κι αν ένα ρομπότ προγραμματισθεί εκ των προτέρων με ηθικούς κανόνες, πάντα θα έρχεται αντιμέτωπο με ηθικά διλήμματα, πράγμα που εγκυμονεί κινδύνους. Ίσως, λοιπόν, διαβάζοντας παραμύθια, να καταλάβει καλύτερα ποιος είναι ο «κακός λύκος» στην πραγματική ζωή…