Επιστήμονες αποκαλύπτουν τι συμβαίνει στο εσωτερικό του εγκεφάλου των ανθρώπων που φτάνουν ένα βήμα πριν τον θάνατο. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε επιβάτες πτήσης, οι οποίοι γλίτωσαν από βέβαιο θάνατο, όταν το αεροπλάνο τους ξέμεινε από καύσιμα πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Σύμφωνα με τις έρευνες, ένα τέτοιου είδους τραυματικό συμβάν χαράσσεται στη μνήμη ανεξίτηλα. Η έρευνα, η οποία διενεργήθηκε από το «Baycrest Health Sciences Rotman Research Institute», εστίασε στους 293 επιβάτες της πτήσης 236 της Air Transat. Τον Αύγουστο του 2001 το αεροπλάνο πραγματοποίησε επείγουσα προσγείωση στις Αζόρες, ένα μικρό νησί που λειτουργεί ως στρατιωτική βάση, για να γλιτώσει τη βέβαιη πτώση στον ωκεανό, μετά από διαρροή καυσίμων.
Στο πρώτο στάδιο της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν από τους επιβάτες να ολοκληρώσουν ένα τεστ, ειδικά σχεδιασμένο, ώστε να εξετάσει την ποιότητα των αναμνήσεων που είχαν, τρία χρόνια μετά την πτήση. Τους ζητήθηκε, επίσης, να καταγράψουν τις αναμνήσεις τους σχετικά με την πτώση των διδύμων πύργων και σχετικά με ένα ακόμα ουδέτερο γεγονός. Τα αποτελέσματα του τεστ έδειξαν ότι οι επιβάτες μπορούσαν να θυμηθούν εξαιρετικά πολλές λεπτομέρειες της πτήσης της Air Transat, ανεξάρτητα με το αν υπέφεραν από μετατραυματικό στρες.
Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, οχτώ επιβάτες συμφώνησαν να συμμετέχουν στη δεύτερη φάση της μελέτης, η οποία επρόκειτο για για καταγραφή αντιδράσεων του εγκεφάλου μετά από προβολή πλάνων από τη δική τους πτήση, από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου και ενός ουδέτερου γεγονότος.
Κατά τη διάρκεια μαγνητικής τομογραφίας, καθένας από τους οχτώ επιβάτες θυμήθηκε τις λεπτομέρειες της τραυματικής εμπειρίας τους, ενώ παρακολουθούσαν τα αντίστοιχα πλάνα. Οι αναμνήσεις τους συσχετίστηκαν με ενεργοποίηση της περιοχής του εγκεφάλου που είναι γνωστή ως συναισθηματική μνήμη.
Οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν διαπίστωσαν ότι εγκέφαλοι των επιβατών παρουσίασαν αντίστοιχες αντιδράσεις σε σχέση με ένα πιο τραγικό, αλλά λιγότερο προσωπικό τραυματικό γεγονός – τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι οποίες σημειώθηκαν μόλις τρεις εβδομάδες μετά το περιστατικό της Air Transat.
Η αντίδραση αυτή των επιβατών είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, καθώς μπορεί να υποδεικνύει ότι το τραύμα που απέκτησαν μετά την πτήση της Air Transat άλλαξε τον τρόπο που επεξεργάζονται κάθε νέα πληροφορία.
Πιθανώς τους έκανε πιο ευαίσθητους σε άλλα αρνητικά γεγονότα, που μπορεί να μην έχουν συμβεί στους ίδιους. «Αυτό το τραυματικό συμβάν εξακολουθεί να στοιχειώνει τους επιβάτες, ανεξάρτητα από το αν έχουν διαταραχή μετατραυματικού στρες ή όχι», δήλωσε η Dr Daniela Palombo, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και κατέληξε λέγοντας ότι «θυμούνται το περιστατικό σαν να συνέβη χθες, όταν στην πραγματικότητα αυτό συνέβη πριν από μια δεκαετία. Άλλες, καθημερινές εμπειρίες, τείνουν να ξεθωριάζουν με το πέρασμα του χρόνου, αλλά το τραύμα αφήνει ένα μόνιμο ίχνος μνήμης».