Συνολικά 125 έργα 50 Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων του Γιάννη Τσαρούχη, του Τάσσου και του Αλέκου Φασιανού, συνθέτουν την πρωτότυπη Έκθεση «Ρεμπέτικο», που διοργανώνει ο Δήμος Αθηναίων μέσω του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝΔΑ), από τις 10 Φεβρουαρίου έως τις 3 Απριλίου, σε τρεις χώρους του: Στην Πινακοθήκη, στο Κέντρο Τεχνών και στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας».
Πρόκειται για μία έκθεση σύγχρονης τέχνης για την αγάπη, τη φυγή́, αλλά και για κάθε άλλη έννοια που συνοδεύει αυτό́ το «μεγάλο νεοελληνικό́ πολιτιστικό́ γεγονός», όπως έχει χαρακτηρίσει το ρεμπέτικο ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης. Η έκθεση, που απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες και ιδιαίτερα σε εκείνους που αγαπούν την παραδοσιακή μουσική, έχει στόχο να εικονοποιήσει το ρεμπέτικο και τη μυθολογία του μέσα από́ μια σύγχρονη οπτική.
Εκείνο που, κυρίως, εξετάζεται είναι ο τρόπος με τον οποίο «συνομιλεί» η σύγχρονη τέχνη με το ρεμπέτικο, και ο τρόπος με τον οποίο οι σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες το προσεγγίζουν και το ερμηνεύουν. Επίσης, το πώς ένας σύγχρονος εικαστικός μπορεί να συνδεθεί συναισθηματικά́ και να αποδώσει μέσα από́ εικόνες τα ρεμπέτικα τραγούδια, που, σύμφωνα με τον μελετητή του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού Ηλία Πετρόπουλο, είναι «τα άσματα των πληγωμένων, απλών, αγνών και αισθαντικών ψυχών της Ελλάδος».
Με αφορμή την έναρξη της έκθεσης, στις 10 Φεβρουαρίου, ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, σε δήλωσή του τονίζει: «Στηρίζουμε συστηματικά τον κόσμο του Πολιτισμού, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα. Τα περισσότερα έργα για το «Ρεμπέτικο», αποτελούν αναθέσεις που έγιναν από τον Δήμο Αθηναίων σε Έλληνες καλλιτέχνες, προκειμένου να ενταχθούν στην πρωτότυπη αυτή έκθεση. Μέσα από αυτά, εικαστικοί της σύγχρονης εποχής, συναντούν τους μεγάλους τους δασκάλους, δίνοντάς μας την ευκαιρία να απολαύσουμε την εικονοποίηση της λαϊκής αστικής μας παράδοσης, που πλέον ανήκει επίσημα στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO».
Έργα ζωγραφικής, χαρακτικής, βίντεο και φωτογραφίες
Στο άκουσμα των λέξεων ρεμπέτικο και εικαστικά́, ο νους συχνά πηγαίνει στα σχέδια του Αλέκου Φασιανού́ για τα βιβλία του Ηλία Πετρόπουλου, στα χαρακτικά του Τάσσου για τα εξώφυλλα δίσκων της Μπέλλου, ή στους χορευτές του ζεϊμπέκικου που ζωγράφιζε με απαράμιλλο ζήλο ο Τσαρούχης. Η έκθεση «Ρεμπέτικο» έρχεται να εμπλουτίσει την εικονολογία που σχετίζεται με το ρεμπέτικο, αλλάζοντας ριζικά́ την οπτική́ του πρόσληψη. Αυτή η έκθεση, αποδεικνύει ότι το ρεμπέτικο όχι μόνο ανήκει στο παρόν, αλλά́ ενδύεται και νέες μορφές.
Από́ τα διεθνούς απήχησης έργα που δημιούργησαν οι καλλιτέχνες, διακρίνει κανείς συγκλίσεις, ομοιότητες έως και κοινά́ μοτίβα, όπως την «καρέκλα», η οποία εμφανίζεται σε πολλά́ έργα. Στην έκθεση, η ζωγραφική έχει την τιμητική της, ωστόσο περιλαμβάνει και άλλα μέσα έκφρασης, όπως είναι η φωτογραφία, η χαρακτική, το βίντεο, η ηχητική εγκατάσταση, η περφόρμανς και το βιβλίο ως έργο τέχνης.
Το «Ρεμπέτικο» συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο, ο οποίος περιλαμβάνει κείμενα των συμμετεχόντων καλλιτεχνών, προσκεκλημένων συγγραφέων (Νίκη Γιάνναρη, Χρήστος Δερμεντζόπουλος, Μάκης Μαλαφέκας, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Θεόφιλος Τραμπούλης), καθώς και μελετητών του ρεμπέτικου, όπως ο Κώστας Βλησίδης, η Gail Holst-Warhaft, ο Tony Klein, ο Γιώργος Κοντογιάννης και η Gaia Zaccagni. Όλα τα κείμενα εστιάζουν στη σημασία του ρεμπέτικου σήμερα.
Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες:
Βαγγέλης Αβραμόπουλος, Σώτος Αλεξίου, Γιάννης Βαρελάς, Φίλιππος Βασιλείου, Αντώνης Βολανάκης, Βασίλης Γεροδήμος, Φοίβη Γιαννίση, Απόλλωνας Γλύκας, Κατερίνα Ζαχαροπούλου, Γιάννης Θεοδωρόπουλος, Ανέστης Ιωάννου, Γιώργος Ιωάννου (1926-2017), Γιώργος Κόντης, Αλέξανδρος Κορογιαννάκης(1906-1966), Πάνος Κουτρουμπούσης (1936-2019), Σταμάτης Λαζάρου (1916-1988), Εσθήρ Λέμη, Ανδρέας Λόλης, Μαρία Λουίζου, Δημήτρης Μεράντζας, Ειρήνη Μπαχλιτζανάκη, Κώστας Μπέζος(1905-1943), Χρόνης Μπότσογλου, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Λάμπρος Ορφανός(1916-1995), Άγγελος Παπαδημητρίου, Νίκος Παπαδόπουλος, Ηλίας Παπαηλιάκης, Ρένα Παπασπύρου, Τάσος Παυλόπουλος, Γιώργος Σικελιώτης(1917-1984), Ηλίας Σιψάς, Σπύρος Στάβερης, Άσπα Στασινοπούλου(1935-2017), Τάσσος (1914-1985), Πέτρος Τουλούδης, Νίκος Τρανός, Μαρία Τσάγκαρη, Γιάννης Τσαρούχης(1910-1989), Κώστας Τσώλης, Αλέκος Φασιανός (1935-2022), Πάνος Χαραλάμπους, Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, Μάριος Χατζηπροκοπίου σε συνεργασία με τον Μιχάλη Αλεξανδράτο, Θάλεια Χιώτη, Κώστας Χριστόπουλος, Αλέξανδρος Ψυχούλης, Cacao Rocks, The Callas, Charles Howard (1936-2021)
Επιμέλεια έκθεσης:
Χριστόφορος Μαρίνος, Επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ
Βοηθός επιμελήτρια:
Εβίτα Τσοκάντα
Σχεδιασμός καταλόγου:
Studio Lialios Vazoura
Κείμενα και φωτογραφίες σε υψηλή ανάλυση μπορείτε να κατεβάσετε εδώ.
Διάρκεια έκθεσης:
Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου – Κυριακή 3 Απριλίου 2022
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων (κτίριο Μεταξουργείου): Λεωνίδου & Μυλλέρου, Πλ. Αυδή. Πληροφορίες: 210 5202420
Ωράριο: Τρίτη – Σάββατο 11:00 – 19:00, Κυριακή 10:00 – 16:00, Δευτέρα κλειστά
Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων: Βασ. Σοφίας, Πάρκο Ελευθερίας
Πληροφορίες: 210 7232604, 210 7224028, στάση Μετρό: Μέγαρο Μουσικής
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 11:00 – 19:00 Σάββατο – Κυριακή 10:00 – 15:00, Δευτέρα κλειστά.
Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»
Ακαδημίας 59, Πληροφορίες: 210 3642540
Ωράριο λειτουργίας:
Τρίτη – Παρασκευή 11:00 – 19:00
Σάββατο – Κυριακή 10:00 – 15:00
Δευτέρα κλειστά
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ)
Γιώργος Μανουσακάκης