Μπορεί το φινάλε της Ανώνυμης Εταιρείας Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ), που διαχειριζόταν επί δεκαετίες τα πνευματικά διακαιώματα των δημιουργών, να ήταν άδοξο μιας και συνδέθηκε με ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο, το πλούσιο αρχείο της, ωστόσο, είναι ιστορικής αξίας. Το πολύτιμο αυτό περιεχόμενο επιχειρεί να προστατεύσει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μέσω του χαρακτηρισμού του αρχείου ως Νεώτερου Μνημείου.
Στο υπόγειο των κτιριακών εγκαταστάσεων της πρώην ΑΕΠΙ στο Μαρούσι φυλάσσονταν δεκάδες αντικείμενα που σχετίζονται με την ιστορία της ελληνικής μουσικής. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν η πρώτη ελληνική ηχογράφηση του 1906 μιας μικρασιάτικης καντάδας, ένας πολύ μεγάλος όγκος ηχογραφημάτων που καλύπτουν περί το 90% της ελληνικής μουσικής δημιουργίας, μουσικά όργανα και προσωπικά αντικείμενα γνωστών καλλιτεχνών, όπως το πιάνο του Κώστα Γιαννίδη, σπάνιοι δίσκοι 78 και 45 στροφών, κασέτες, μήτρες ηχογραφήσεων, παρτιτούρες σημαντικών μουσικών έργων, cd, dvd και ένα εξαιρετικά πλούσιο πληροφοριακό υλικό σχετικά με την μουσική από τον 19ο αιώνα κι έπειτα. Η ΑΕΠΙ εξάλλου ήταν για πάρα πολλά χρόνια ο Οργανισμός που διαχειριζόταν τα πνευματικά δικαιώματα της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων συνθετών και στιχουργών.
Η διοίκηση της πρώην ΑΕΠΙ είχε ζητήσει από τους συνεργάτες της να συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο αρχειακό υλικό προκειμένου ο χώρος του αρχείου να μεταμορφωθεί σε ένα επισκέψιμο μουσείο της ιστορίας της ελληνικής μουσικής. Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr. , είχε δοθεί το ποσό των 28 εκατομμυρίων δραχμών προκειμένου να αγοραστεί το εξαιρετικά πλούσιο προσωπικό μουσικό αρχείο ενός Έλληνα που ζούσε μόνιμα στην Αμερική.
Οι καταγγελίες για αδιαφάνεια και οι απίστευτες οικονομικές ατασθαλίες που ήρθαν στο φως μετά από έλεγχο που πραγματοποιήθηκε το 2017 – μεταξύ άλλων δεν είχαν πληρωθεί δικαιώματα στους δικαιούχους ύψους 42 εκ, ευρώ τη στιγμή που διευθύνων σύμβουλος εισέπραττε ως ετήσια αμοιβή περισσότερες από 600.000 ευρώ! – οδήγησαν στην απαγγελία κακουργηματικών κατηγοριών εναντίων μελών της οικογένειας Ξανθόπουλου, που ήταν οι ιδιοκτήτες της, και στην αναστολή της λειτουργίας της έναν χρόνο αργότερα, δημιουργώντας τεράστια αναστάτωση στους κόλπους των δημιουργών αλλά και της αγοράς.
Κατά το επόμενο χρονικό διάστημα ακολουθήθηκε η διαδικασία των πτώχευσης με τον σύνδικο να ζητά την εκποίηση όλων των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχεία της, μεταξύ των οποίων και το πλούσιο αρχείο το οποίο επρόκειτο να βγει στο σφυρί με τιμή λίγο πάνω από 400.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προφανώς και δεν καλύπτει την ανεκτίμητη ιστορική αξία του αρχείου αυτού.
Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη ζήτησε να εξεταστεί άμεσα το κατά πόσο είναι εφικτό να κηρυχθεί Νεώτερο Μνημείο η συλλογή. Για να συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία έχει αναλάβει να διερευνήσει η αρμόδια Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην οποία έχει κληθεί να διαβιβάσει την υπόθεση ο Γενικό Γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου.
Στο μεταξύ αναμένεται να ειδοποιηθεί άμεσα ο σύνδικος που διαχειρίζεται την πτώχευση της εταιρείας να μην προχωρήσει, προς το παρόν τουλάχιστον, στην εκποίηση των αντικειμένων του αρχείου της δεδομένου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η συγκεκριμένη πρωτοβουλία για την διάσωσή του από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Να σημειώσουμε επίσης πως εξαιρετικής σημαντικότητας είναι και το Αρχείο Τεκμηρίωσης της πρώην ΑΕΠΙ στο οποίο είναι πλήρως καταγεγραμμένα τα έργα των περισσότερων Ελλήνων δημιουργών, οι ημερομηνίες κυκλοφορίας τους αλλά και τα ποσοστά δικαιωμάτων του κάθε έργου. Το αρχείο αυτό, βεβαίως, δεν μπορεί να είναι προσβάσιμο στο ευρύ κοινό, δεδομένου ότι περιέχει προσωπικά δεδομένα, είναι ωστόσο απαραίτητο να διαφυλαχθεί και να εξασφαλιστεί η ορθή χρήση του από τους άμεσα ενδιαφερόμενους.