…Tαξίδι στον χρόνο μαγικό. Μαντάτα φέρνω ένα σωρό!…
Κρατώντας στα χέρια το πρώτο παιδικό βιβλίο του Γιάννη Πολίτη, εξώφυλλο και οπισθόφυλλο σε προετοιμάζουν για ένα παραμύθι αλλιώτικο από τα άλλα. Στο άνοιγμα δε, των πλούσιων σε εικονογράφηση σελίδων του, διαπιστώνει κανείς ότι δεν πρόκειται για μία τυχαία διήγηση, αλλά για την βιωματική ιστορία του συγγραφέα με πρωταγωνιστές από την λαϊκή παράδοση της χώρας. Όπως η μορφή της μητέρας του Γιάννη Πολίτη να καλωσορίζει πρώτη τον αναγνώστη, αποτυπωμένη από την νεαρή και ταλαντούχα θεατρολόγο, δραματουργό και ζωγράφο Ευφροσύνη Γιαννάκενα, η οποία υπογράφει για πρώτη φορά βιβλίο με το όνομά της, καθότι γνωστή ως CineMairon.
Πρωταγωνιστής του παιδικού βιβλίου “Ένα παραμύθι στις ειδήσεις των 9” από τις Εκδόσεις “Υδροπλάνο” είναι ο νεαρός πραματευτής που, μαζί με τον Στάμο το γαϊδουράκι του, γυρνά τα χωριά της Λευκάδας για να απλώσει την πραμάτεια του στις πλατείες των χωριών πάνω σε μεγάλες κουβέρτες.
Και κάπως έτσι ξετυλίγεται η ιστορία με το τέλος της να αφορά στον μαγικό κόσμο της ενημέρωσης. Μία ιστορία, την οποία, όσοι βρέθηκαν στην αίθουσα του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΕΗΑ το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου, είχαν την χαρά να ακούσουν μέσα από την αφήγηση του Λευκαδίτη Ηλία Λογοθέτη και της Μαρίας Ζαχαρή.
Η ενημέρωση ήταν προσωποποιημένη σε “μεγάλες” κυρίες της ενημέρωσης, την Σία Κοσιώνη, την Νίκη Λυμπεράκη και την Μαρία Σαράφογλου, οι οποίες μίλησαν κάθε μία τον δικό της ξεχωριστό τρόπο για το βιβλίο. Το πάνελ συμπλήρωναν η Πρόεδρος του Αθήνα 9,84 Νίκη Αραμπατζή, καθώς και η “καλή νεράιδα” του παραμυθιού, η Αναστασία Λιάπη, η συμβολή της οποίας ήταν καταλυτική για το αποτέλεσμα της έκδοσης.
Η βραδιά της παρουσίασης του παραμυθιού θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως μυσταγωγία υπό τους ήχους της παραδοσιακής λύρας, με τον κόσμο να πλημμυρίζει ασφυκτικά την αίθουσα, και με πλήθος Λευκαδιτών να παρίσταντο για να τιμήσουν τον Λευκαδίτη -εκ Μεγανησίου- συγγραφέα.
Το έντονο άρωμα Λευκάδας όμως διαπερνούσε ηχηρά και το πάνελ, καθότι όλοι αναφέρθηκαν στο όμορφο νησί, είτε μέσα από βιωματικές εμπειρίες είτε με αφορμή την ιστορία του πραματευτή ο οποίος μεταφέρθηκε με μαγικό τρόπο από τις πλατείες των χωριών στον θαυμαστό χώρο της ενημέρωσης, με τη βοήθεια μιας “μαγικής μαντίλας”.
Ειδικότερα, η Σία Κοσιώνη άνοιξε την εκδήλωση με τα λόγια της δημοσιογράφου Μαρίας Χούκλη, ως μία εισαγωγή στο πρώτο εγχείρημα του Γιάννη Πολίτη για τους μικρούς του φίλους.
Παρουσιάζοντας το βιβλίο, οι τρεις κυρίες της ενημέρωσης, αναφέρθηκαν σε βιωματικές ιστορίες, στα βαθύτερα νοήματα του παραμυθιού αλλά και στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο σημερινός “πραματευτής”-δημοσιογράφος.
Η διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου για ενημέρωση
Για ένα “βιβλίο γεμάτο αλήθειες για τη φύση της δουλειάς του δημοσιογράφου” έκανε λόγο η Σία Κοσιώνη, δίνοντας έμφαση στη διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου “να γνωρίζει, να πληροφορείται, να τροφοδοτείται με γνώση, να συζητά και να προβληματίζεται”. Με έναυσμα την ιστορία του πρωταγωνιστή-πραματευτή και τις στεναχώριες που του προκάλεσε η μαγική μαντίλα δίνοντάς του μεν εύκολο χρήμα αλλά και από την άλλη για το ότι οι κάτοικοι των χωριών δεν τον άκουγαν πια, στάθηκε στην χαρά του δημοσιογράφου για το “πόσο θα σε κερδίσει και όχι απλά για το πόσο θα κερδίσει”. Συνοψίζοντας, η δημοσιογράφος επεσήμανε την δυνατότητα επιλογής στην δημοσιογραφία, ενώ απευθυνόμενη στον συγγραφέα ανέφερε “φίλε μου κατάφερες να κάνεις κάτι μοναδικό, να γράψεις ένα παραμύθι χωρίς να γίνεις παραμυθάς”.
Ο συνεκτικός ρόλος της ενημέρωσης για μία κοινωνία
Την τρυφερή πλευρά του Γιάννη Πολίτη ξεδίπλωσε κατά την ομιλία της η Νίκη Λυμπεράκη, δίνοντας στο κοινό εικόνες από το Κατοχώρι και το Μεγανήσι Λευκάδας, τόπους καταγωγής της ίδιας και του συγγραφέα αντίστοιχα. “Είμαι σε θέση να γνωρίζω τον πρωταγωνιστή της ιστορίας μέσα από αφηγήσεις, και είναι πολύ συγκινητικό για έναν άνθρωπο που γνωρίζει την ιστορία να τη διαβάζει μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου” τόνισε η δημοσιογράφος. Η Νίκη Λυμπεράκη προχώρησε στην αφήγηση των γεγονότων όπως τα έχει ζήσει και η ίδια στην παιδικής της ηλικία, με όλο το χωριό να αναμένει την έλευση του πραματευτή που έφερνε και την πραμάτεια του αλλά και την ενημέρωση από τα γύρω χωριά. “Ερχόταν και σταματούσε μπροστά στο καφενείο, με τους άντρες να θέλουν επίσης να μαθαίνουν τα νέα κι ας μη το έδειχναν”, υπογράμμισε η δημοσιογράφος, θέλοντας έτσι να σταθεί στον ρόλο της ενημέρωσης ως δύναμη συνοχής σε κάθε κοινωνία. Επιπρόσθετα, η Λευκαδίτισσα δημοσιογράφος εστίαση στο πόσο απαραίτητη είναι η ενημέρωση αλλά και στον μαρασμό στον οποίο οδηγεί η απουσία της, με το τελευταίο να αποτελεί και το δίδαγμα του παραμυθιού.
Πέραν των δικών της βιωμάτων, η Νίκη Λυμπεράκη αποκάλυψε στο κοινό της αίθουσας της ΕΣΗΕΑ, τα όσα άκουγε από την γιαγιά της για τον μικρό Γιάννη Πολίτη, ένα παιδί με τρομερό πάθος στο να ακούει ιστορίες. “Ένας ταλαντούχος ακροατής που ήξερε και αγαπούσε να ακούει” ανέφερε χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος, προσθέτοντας: “Όπως μου είχε πει κάποτε ένας μεγάλος δημοσιογράφος, το χαρακτηριστικό ενός καλού δημοσιογράφου είναι το να ακούει”.
Στη συνέχεια, η Νίκη Λυμπεράκη, παρουσίασε στο κοινό τη δική της ανάγνωση για το παραμύθι του Γιάννη Πολίτη, και το οποίο σχετίζεται με “το νήμα που συνδέει την παιδική μας ύπαρξη με αυτό που καταλήγουμε να κάνουμε στη ζωή”. “Ο Γιάννης έχει βρει αυτό το νήμα που συνδέει εκείνο το παιδάκι που μεγάλωσε σε μια δύσκολη εποχή με τον πετυχημένο δημοσιογράφο μετά από τα χρόνια της αθωότητας” ανέφερε η δημοσιογράφος. “Το “παραμύθι στις ειδήσεις των 9″ μπορεί κάποιος να το διαβάσει ως μία τρυφερή αφήγηση που συνδέει την παιδική μας ύπαρξη με αυτό που τελικώς καταλήξαμε στη ζωή” είπε κλείνοντας η Νίκη Λυμπεράκη, δηλώνοντας βαθιά συγκινημένη από την εικονογράφηση της Μαρίας Γιαννάκενα, και ιδίως από την “δωρικότητα της μορφής της θείας Ρηνιώς”, της μητέρας του Γιάννη Πολίτη.
Οι σύγχρονες προκλήσεις της δημοσιογραφίας και η πραγματική δύναμη μέσα από την επιλογή
Αναλύοντας το “παρθενικό ταξίδι του Γιάννη Πολίτη στον κόσμο της παιδικής λογοτεχνίας, η Μαρία Σαράφογλου τόνισε την δυσκολία ενός τέτοιου εγχειρήματος καθότι ο συγγραφέας καλείται να αποτυπώσει “με τον πιο απλό τρόπο τα πιο σύνθετα μηνύματα” όπως είπε. Ο Γιάννης μας μιλά για την διαχρονική αξία της πληροφορίας αφού κοινωνία χωρίς πληροφορία δεν γίνεται, και όλα αυτά μέσα από τον ήρωά του, αφήνοντας παράλληλα ένα αίσθημα αισιοδοξίας που ωθεί τα παιδιά να προχωρούν μπροστά” υπογράμμισε η δημοσιογράφος. “Παράλληλα, με έναν πολύ εύστοχο τρόπο προσδιορίζει και οριοθετεί τον ρόλο ενός δημοσιογράφου που δεν είναι άλλος από το να ανταποκρίνεται με επάρκεια και ισορροπία στον ρόλο του κάθε μέρα” συνέχισε, παραλληλίζοντάς τον με τον πραματευτή-πρωταγωνιστή που ακούει, μαθαίνει και μετά μοιράζεται τα νέα με τους χωριανούς.
Εστιάζοντας στις προκλήσεις της σημερινής εποχής στον τομέα της ενημέρωσης, στην άνθηση των fake news αλλά και στις ανάγκες για εκσυγχρονισμό που προκύπτουν από την τεχνητή νοημοσύνη, η Μαρία Σαράφογλου στάθηκε στην ευθύνη της επιλογής από το κοινό, ως το σημαντικότερο μήνυμα που θέλει να περάσει ο συγγραφέας. “Σίγουρα ο κάθε επαγγελματίας στο χώρο μας θέλει να κοιμάται ήσυχος τα βράδια, αλλά από την άλλη, το κοινό πρέπει να μπει να μπει στη διαδικασία που τον καλεί ο Γιάννης. Από μικρή ηλικία θα πρέπει να παιδιά να τα βάζεις να σκεφτούν τις επιλογές τους και να συνειδητοποιήσουν ότι η πραγματική δύναμη είναι στα χέρια τους μέσω της επιλογής, όταν π.χ. το κοινό επιλέγει τι θα δει”.
Η δημοσιογράφος κλείνοντας τόνισε το τι η ιστορία του πραματευτή αποτελεί μία ευκαιρία για προβληματισμό και για την ανάγκη στροφής στην ποιοτική δημοσιογραφία, αναφερόμενη μάλιστα στην αξιοπιστία που έχασε το επάγγελμα την περίοδο της κρίσης, το οποίο όπως χαρακτηριστικά είπε θυσιάστηκε με πολλή ευκολία στον βωμό της πολιτικής σκοπιμότητας. Ενώ μιλώντας για τον σύγχρονο πραματευτή αναφέρθηκε στους καθημερινούς αγώνες του δημοσιογράφου, τους οποίους το κοινό σπανίως ίσως αντιλαμβάνεται.
Το ιδεολογικό πλαίσιο παλαιότερων εποχών και η εξελικτική πορεία της ενημέρωσης
Τη σκυτάλη από τις τρεις δημοσιογράφους, έλαβε η δικηγόρος και Πρόεδρος του Αθήνα 9,84 Νίκη Αραμπατζή, η οποία μίλησε για τα λαογραφικά στοιχεία που διακατέχουν το παιδικό βιβλίο του Γιάννη Πολίτη αλλά και για την εξελικτική πορεία της ενημέρωσης όπως περιγράφεται και από την ζωή του πραματευτή. Η Νίκη Αραμπατζή αναφέρθηκε στα παραπάνω βιωματικά, καθότι όσα διαδραματίζονται στο παραμύθι, συνέβαιναν στην πραγματικότητα έξω από το καφενείο του πεθερού της, όπως αποκάλυψε ο Γιάννης Πολίτης. Οι εικόνες παραπέμπουν σε μέρη που έχω γνωρίσει τα τελευταία χρόνια ως νύφη στο χωριό από το οποίο κατάγεται ο Γιάννης Πολίτης, ανέφερε η δικηγόρος, αναφερόμενη στις αντιλήψεις και τα έθιμα του στενού επαρχιακού περιβάλλοντος. “Η είδηση διογκώνεται, τα ψεύδη και οι υπερβολές διογκώνουν την αλήθεια, την οποία δύσκολα μπορείς να διακρίνεις από τον μύθο” ανέφερε η Νίκη Αραμπατζή, τονίζοντας την διπλή αποστολή του πραματευτή: την πώληση των προικιών και την μεταφορά και λήψη μαντάτων. Τα λαογραφικά στοιχεία συνίσταντο και στην εκφώνηση ιστοριών από τον πραματευτή με αντικείμενο την αγάπη των νέων και τον καημό της ξενιτιάς, ανέλυσε η Πρόεδρος του 9,84. Στην ομιλία της επισήμανε επίσης το ομηρικό στοιχείο που διακατέχει το παραμύθι του Γιάννη Πολίτη το οποίο συναντάμε στις ραψωδίες, και δεν είναι άλλο από την ανθρωπομορφική ιδιότητα που λαμβάνει η μαντίλα με τις υπερφυσικές της ιδιότητες. Ως βασικό συμπέρασμα από το “παραμύθι στις ειδήσεις των 9” η Νίκη Αραμπατζή εντοπίζει την εξελικτική πορεία του ντελάλη στον επαγγελματία εκφωνητή ειδήσεων και δημοσιογράφο, θέτοντας στο ίδιο πλαίσιο το θαύμα της τεχνολογικής προόδου που έχει οδηγήσει στη διάχυση της πληροφορίας και μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα.
Η νεράιδα του παραμυθιού…
Και επειδή παραμύθι χωρίς νεράιδα δεν υπάρχει, όπως ανέφερε η Σία Κοσιώνη, η “παραμυθού-μαντίλα” του παραμυθιού δεν είναι άλλη από την Αναστασία Λιάπη, η οποία μετέτρεψε με τον “μαγικό” της τρόπο το αφήγημα που συνέγραψε ο Γιάννης Πολίτης ώστε να λάβει τη μορφή παραμυθιού. Οι ήρωες του παραμυθιού είναι πρόσωπα υπαρκτά τα οποία μου επέτρεψαν να δημιουργήσω πάνω τους” είπε η Αναστασία Λιάπη. “Στόχος μας είναι να γνωρίσουν τα παιδιά το παρελθόν σαν παραμύθι το οποίο θα τους συντροφεύει στο μέλλον σαν μια καλή ανάμνηση”, είπε κλείνοντας.
Στοιχεία της δημοκρατίας η ενημέρωση και η δυνατότητα επιλογής της
Αυτόν τον σκοπό ανέλυσε στην ομιλία του ο Γιάννης Πολίτης, υπογραμμίζοντας ότι “χωρίς την Αναστασία δεν θα υπήρχε παραμύθι”. Όπως περιέγραψε ο δημοσιογράφος, το βιβλίο θα μοιραστεί σε σχολεία του Δήμου Αθηναίων ύστερα από υπόδειξη του Δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη, με στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών για τον τομέα της ενημέρωσης.
“Χωρίς ενημέρωση δεν υπάρχει κοινωνία. Χωρίς ενημέρωση δεν υπάρχει δημοκρατία. Πρέπει να προσπεράσουμε την κακή περίοδο της δημοσιογραφίας τα τελευταία χρόνια. Ήταν μία κακή περίοδος και για τη δημοσιογραφία και για την πολιτική. Αυτό είναι ένα θέμα ανάλυσης πολλών ημερών και φταίμε όλοι μας γι’ αυτό. Αλλά να μην πυροβολούμε τον αγγελιαφόρο. Χωρίς αγγελιαφόρους η κοινωνία καταρρέει. Όπως επιλέγεις του πολιτικούς επιλέγεις και την ενημέρωση. Η δυνατότητα επιλογής είναι στοιχείο της δημοκρατίας. Σήμερα δεν είναι ένας ο πραματευτής, αλλά πολλοί. Ψήφος είναι και η επιλογή καναλιού από το τηλεκοντρόλ, ψήφος είναι και η αγορά μιας εφημερίδας κ.οκ. Για όλα αυτά θέλω να μιλήσω στα παιδιά, να τους μιλήσω για την μαγεία της ενημέρωσης” είπε μεταξύ άλλων. “Εφήμερες ιστορίες καταγράφω. Δεν θέλω να γίνω συγγραφέας ούτε πολιτικός. Θα συνεχίσω αυτό που κάνω, μεταφέροντας στις νεότερες γενιές την ίδια αγάπη”, τόνισε ο Γιάννης Πολίτης, με την ίδια θέρμη που τον διακατέχει πάντα όταν αναφέρεται στα παιδιά.
Όπως εξήγησε, τα έσοδα από τις πωλήσεις θα πάνε αποκλειστικά στην εκτύπωση νέων αντιτύπων του βιβλίου, τα οποία σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Υδροπλάνο και τον Δήμο Αθηναίων, θα μοιραστούν σε δημοτικά σχολεία της Αθήνας, ώστε ο συγγραφέας να μεταφέρει τα μηνύματά του στις τρυφερές αυτές ηλικίες.
“36 χρόνια ακούω με πολύ σεβασμό κ προσοχή ιστορίες ανθρώπων και τις αναπαράγω. Επωνύμων και ανώνυμων, καλών κ κακών, δεν νομίζω ότι έχω αδικήσει πολλούς. Παραμύθια δεν ήξερα να γράφω. Αυτήν την ιστορία την έζησα βιωματικά και καθόρισε τη ζωή μου. Η κόρη του πραματευτή, η Ρούλα η γιατρός, είναι σήμερα εδώ μαζί μας. Ο πατέρας της, Χρήστος Τσάμπας, μας άφησε πριν από ένα χρόνο… Έλεγε λοιπόν τις ιστορίες του, οι οποίες αποτελούσαν και την βασική πηγή ενημέρωσης ενός περίεργου παιδιού. Μάζευα τα νέα του χωριού και τα έλεγα το πρωί στο σχολείο. Και ο δάσκαλος με έλεγε “εφημερίδα”. Έτσι μου εντυπώθηκε το να γίνω δημοσιογράφος. Ο πραματευτής ήταν η βασική πηγή μου, ήταν ο ήρωάς μου. Την ιστορία αυτή λοιπόν την κρατώ όλη μου τη ζωή διότι είναι και αυτή η οποία καθόρισε την πορεία μου και την λέω κάθε χρόνο στους φοιτητές μου στο πρώτο μάθημα στο πανεπιστήμιο. Φέτος την είπα πρώτη φορά σε ένα συνέδριο στο Ναύπλιο. Και είπα: εάν εσάς σας φαίνεται για παιδικό παραμύθι, εμένα είναι κομμάτι της ζωής μου. Ήμασταν δύο μέρες με την Μαρία στο συνέδριο και είχα γράψει ήδη την ιστορία. Ήταν αφήγημα όμως και όχι παραμύθι. Έτσι πήγα στην ειδικό, την “νεράιδα” όπως την αποκαλώ. Εμπνεύστηκε την μαγική μαντίλα και έτσι έγινε η μεγάλη παιδική ανατροπή”.
Κλείνοντας, ευχαριστώντας το πάνελ και το πολυπληθές κοινό, ο δημοσιογράφος ανάφερε ότι οι νεότερες γενιές δημοσιογράφων είναι πολύ καλύτερες από τις παλαιότερες. Ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο σταθμό Αθήνα 9,84, επισημαίνοντας ότι η παρουσία της Προέδρου στο πάνελ συμβολίζει το γεγονός ότι μπορεί στο παρελθόν ο σταθμός να έγινε αντικείμενο πολιτικών αντιδικιών, ποτέ όμως δεν εγκατέλειψε το μέτρο στην ενημέρωση.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης μαζί με την αδερφή του Αλεξία, η Ευρωβουλευτής της ΝΔ Ελίζα Βόζεμπεργκ, ο βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών ΝΔ Θεόδωρος Ρουσόπουλος, η βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών ΝΔ Ζωή Ράπτη, η βουλευτής Μαγνησίας ΝΔ Ζέττα Μακρή, Ο Ευρωβουλευτής ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, ο πρ. Υπουργός και πρώην Πρόεδρος της ΚΣ του ΟΑΣΕ Πέτρος Ευθυμίου, ο Εκπρόσωπος Κοινοβουλευτικού Έργου Κινήματος Αλλαγής Κώστας Καρανικόλας, ο πρ. υπουργός Δικαιοσύνης, υφυπ. Αθλητισμού και πρ. βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Σταύρος Κοντονής, ο πρ. βουλευτής Επικρατείας ΝΔ Θεόδωρος Φορτσάκης, ο πρ. υπουργός Γιώργος Βουλγαράκης, ο Αντιπεριφερειάρχης για θέματα Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας Αττικής. και πρ. Δήμαρχος Αγίας Παρασκευής Βασίλης Γιαννακόπουλος, η δικηγόρος και πολιτεύτρια ΝΔ Ιωάννα Γκελεστάθη, ο Ποινικολόγος και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων Θεόδωρος Μαντάς, o Διευθυντής Άντλησης Πόρων του Eυρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (ΕPLO) Θάνος Νιφόρος, ο οικονομολόγος-Φοροτεχνικός Χρήστος Μελάς, οι δημοσιογράφοι Πάνος Σόμπολος, Θοδωρής Καλούδης, Γιώργος Κουβαράς, Γιώργος Πιέρρος, Αντώνης Λιάρος, Σωτήρης Ξενάκης, Κατερίνα Γκαγκάκη, και πολλοί άλλοι. “Σύσσωμη” και η Λευκάδα με παρουσίες όπως εκείνη του πρ. βουλευτής Λευκάδας και πρ. Διοικητής ΟΓΑ Ξενοφώντα Βεργίνη, και πολλών φίλων και συμπατριωτών του Γιάννη Πολίτη, ενώ από δίπλα του δεν έφυγαν η σύζυγός του Μαρία και οι δυο του γιοι, Λάμπρος και Σωτήρης.
Πριν την παρουσίαση του βιβλίου το κοινό είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί στους χώρους του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ επί της οδού Ακαδημίας 20, από την Πρόεδρο Μαρία Αντωνιάδου.
Ρεπορτάζ-Φωτογραφίες: Αθηνά Κοροβέση