Λίγοι δρόμοι με τη σημασία και το αστικό βάθος της οδού Σταδίου υπέφεραν τόσο πολύ στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης. Από το άγος της δολοφονικής επίθεσης στο υποκατάστημα της Marfin (2010) μέχρι τις καταστροφικές μολότοφ στο ιστορικό συγκρότημα του Ερνέστου Τσίλλερ, που έθεσαν εκτός λειτουργίας τους κινηματογράφους «Αττικόν» και «Απόλλων» (2012), και την εμπορική απαξίωση, η Σταδίου έχει σφραγίσει τη σημερινή αβέβαιη και κατακερματισμένη ταυτότητα του κέντρου της πρωτεύουσας.
Αυτή η Σταδίου μπαίνει από τις 26 Οκτωβρίου στο «μικροσκόπιο» της Μπιενάλε της Αθήνας.
Στην έκτη της διοργάνωση, κι έχοντας πάντα στο DNA της την έννοια ενός ανοιχτού αστικού εργαστηρίου, η Μπιενάλε του 2018 με τίτλο «ΑΝΤΙ» θα απλωθεί σε τέσσερα κτίρια της ευρύτερης περιοχής της Σταδίου, υπό την επιμέλεια των Stefanie Hessler, Κωστή Σταφυλάκη και Poka-Yio. Κατ’ αρχάς, στο ιστορικό κτίριο Τηλεπικοινωνιών (μετέπειτα ΟΤΕ) λίγο μετά την πλατεία Κολοκοτρώνη, όψιμο έργο του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά, το οποίο θα φιλοξενήσει τον κύριο εκθεσιακό χώρο. Αγοράστηκε πρόσφατα από εταιρεία του ομογενούς επιχειρηματία Θεόδωρου Δουζόγλου, για να μετασκευαστεί σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων.
Το Esperia Palace Hotel στη συμβολή με την οδό Εδουάρδου Λω άνοιξε το 1963 ως ένα από τα καλύτερα κεντρικά ξενοδοχεία στην Αθήνα, γνωστό για το δημοφιλές και πολύβουο εστιατόριό του. Σταμάτησε τη λειτουργία του το 2010, αλλά πριν από λίγες ημέρες προκηρύχθηκε από τον ΕΦΚΑ πλειοδοτικός διαγωνισμός για την εκμίσθωσή του, αυτή τη φορά ως ξενοδοχείου πέντε αστέρων. Η ιστορική Μπενάκειος Βιβλιοθήκη (Ανθίμου Γαζή 2), ιδιοκτησίας της Βουλής των Ελλήνων, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του κτιρίου της Παλαιάς Βουλής και παραμένει ανενεργός από το 2004, όταν οι πολύτιμες συλλογές της μεταφέρθηκαν προσωρινά στο Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, με σκοπό να προχωρήσουν κάποια στιγμή τα έργα αποκατάστασης του κτιρίου. Τo κτιριακό σύμπλεγμα της φετινής Μπιενάλε συμπληρώνει το κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 4, το οποίο στέγαζε μέχρι πρόσφατα το ΤΣΜΕΔΕ και παραχωρείται (όπως και το Esperia) από το υπουργείο Εργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ανάκτηση των ακινήτων του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας – Αξιοποίηση με όρους κοινωνικής ανταπόδοσης».
Αλλά γιατί η Σταδίου; ρωτάω τον Poka-Yio, τον έναν από τους τρεις επιμελητές, τον άνθρωπο που έχει συνδέσει το όνομά του με τον θεσμό από την πρώτη του μέρα. «Στις τρεις προηγούμενες εκδόσεις της Μπιενάλε εστιάσαμε στην περιοχή γύρω από την Ομόνοια, εκεί όπου καθαρά μπορεί να ζήσει κάποιος όλες τις κοινωνικές ζυμώσεις που συντελούνται σήμερα, συχνά με τον πιο βίαιο τρόπο. Όμως παράλληλα με το, θεωρητικό έστω, τέλος της κρίσης, μια βαθιά πολιτισμική αλλαγή συντελείται και στην περιοχή γύρω από το Σύνταγμα. Η πλαστική, διεθνοποιημένη, airbnb, νέα κουλτούρα εκτοπίζει την παλιά, κουρασμένη και ημιθανή Αθήνα και τα αστικά της τοπόσημα. Το συνεχές έχει διακοπεί βίαια. Τα σύμβολα μιας εποχής, όπως το κτίριο του ΟΤΕ ή το Esperia, είναι έτοιμα να περάσουν σε μια νέα εποχή, στην οποία το μέλλον θα ξαναγράψει και το παρελθόν τους. Ένας από αυτούς που καλείται να αφηγηθεί αυτή τη μετάβαση, αυτό το άλμα, τη βίαιη και δραστική κοινωνική και εθνογραφική αλλαγή είναι και η Μπιενάλε της πόλης».
Η 6η Μπιενάλε της Αθήνας, σε συνδιοργάνωση με τον δήμο της Αθήνας και υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ, θα διαρκέσει από τις 26 Οκτωβρίου μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου.
Πραγματοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αττική 2014-2020» του ΕΣΠΑ και σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση.
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ζαβός