Ο θρύλος του Μεγάλου Ιεροεξεταστή είναι ένα κεφάλαιο από τους «Αδελφούς Καραμάζοφ» του Ντοστογιέφσκι.
Παρουσιάζεται ως ένα ποίημα του δεύτερου από τους τρεις αδελφούς Καραμάζοβ, του πιο φιλοσοφημένου, του Ιβάν. Ο Ιβάν το παρουσιάζει στον μικρότερο αδελφό, Αλιόσα, τον πιο θρησκευόμενο, εκείνη τη στιγμή δόκιμο μοναχό.
Η ιστορία, που μεταφέρει ο Ιβάν στον αδελφό του Αλιόσα, διηγείται την επιστροφή του Χριστού στην γη, και συγκεκριμένα στην Σεβίλλη του 15ου αιώνα. Πλήθος ανθρώπων τον υποδέχεται παραληρώντας από συγκίνηση, ώσπου περνά από εκεί ο Μέγας Ιεροεξεταστής ο οποίος, τον συλλαμβάνει. Την νύχτα πηγαίνει να τον επισκεφτεί στο κελί του.
Ο Μέγας Ιεροεξεταστής αποδεικνύει στον Ιησού με επιχειρήματα ότι αυτό που έφερε στη Γη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Κι αυτό γιατί ο Χριστός παρεξήγησε τη φύση των ανθρώπων και, στην προσπάθειά του να κάνει καλό, έκανε κακό. Για μεγάλο χρονικό διάστημα πιστεύεις ότι έχει δίκιο. Σταδιακά, όμως, μπορεί να δει κανείς την αδυναμία των επιχειρημάτων, που είναι και η αδυναμία κάθε δικτατορίας- είτε αυτή είναι θρησκευτική είτε κοινωνικής φύσεως- κι έτσι, άμα ακολουθήσεις την πολύ δομημένη σειρά των επιχειρημάτων του έργου μπαίνεις στην καρδιά αιώνιων ερωτημάτων που κυριαρχούν στον κόσμο, σήμερα περισσότερο από ποτέ.
Ο πυρήνας του μύθου είναι διαχρονικός. Αναφέρεται σε κάθε είδος και μορφή εξουσίας. Πρόκειται για μιαν εκπληκτική ανατομία της ανθρώπινης προσωπικότητας – τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο – όσον αφορά το ερώτημα «εξουσία ή ελευθερία;»
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι:
Ο Φ. Ντοστογιέφσκι γεννήθηκε στην Μόσχα την 30η Οκτωβρίου του έτους 1821 και πέθανε στην Πετρούπολη την 28η Ιανουαρίου του έτους 1881, σε ηλικία 60 ετών. Έχει επηρεάσει κατά καιρούς διάφορα ρεύματα, όπως την διαλεκτική θεολογία, την υπαρξιακή φιλοσοφία και την αναλυτική ψυχολογία.
Οι «Αδελφοί Καραμάζοβ» είναι το τελευταίο του έργο. Η «γενική εξομολόγησή του». Η «τελευταία λέξη» του. Το «κύκνειο άσμα» του. Είναι «το απόγειο», «ο δραματικός επίλογος μιας ζωής». Αποτελεί «ένα απ’ τα μεγαλύτερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας». Συγκεφαλαιώνει σ’ αυτό όλες τις ιδέες του. Πρόκειται για ένα «πολύπλοκο αριστούργημα». Το έγραψε όταν ήταν 60 χρόνων. Δημοσιεύθηκε στα 1880.
Τα τρία παιδιά του Καραμάζοβ εξέφραζαν τα τρία ρεύματα
( «στοιχειακή Ρωσία», «ευρωπαϊκός πολιτισμός», «λαϊκές ρίζες» ) που κυριαρχούσαν στην Ρωσία την εποχή του Ντοστογιέφσκι. Τα τρία αυτά ρεύματα συνδέονται με το ερώτημα «ευτυχία ή ελευθερία;» που βάζει ο Ντοστογιέφσκι στο στόμα ενός άλλου ήρωά του, του Μεγάλου Ιεροεξεταστή. Αυτά τα τρία σημεία, που είναι βασικά στη σκέψη του μεγάλου αυτού Ρώσου λογοτέχνη, αποτελούν και την νοοτροπία του σύγχρονου κόσμου, και είναι η βάση των κοινωνικών, αλλά και οικονομικών προβλημάτων που μας απασχολούν τον τελευταίο καιρό. Γι αυτό, το έργο καθρεπτίζει την σύγχρονη κοινωνία μας.
μετάφραση Άρης Αλεξάνδρου
επεξεργασία κειμένου Ματίνα Μόσχοβη
σκηνοθεσία Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος
Ιβάν – ΙΕΡΟΕΞΕΤΑΣΤΗΣ Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος
βοηθοί σκηνοθέτη Κωστής Σαββιδάκης – Άννυ Ζερβού
φωτογραφίες Κλεοπάτρα Σάρλη
επεξεργασία ήχου studio 19 – Κώστας Μπώκος
είδος: μονόλογος
διάρκεια: 60΄
διάλειμμα: όχι
video https://www.youtube.com/watch?v=cBT4Dz37PcY
Είσοδος: 15 ευρώ, μειωμένα 12, προπώληση 10 ευρώ
ΜΟΝΟ για 3 παραστάσεις: 21 – 22 – 23 Μαΐου 2018
Δευτέρα ώρα 9:00 μ.μ.
Τρίτη ώρα 9:00 μ.μ.
Τετάρτη ώρα 8:00 μ.μ.
Στο θέατρο: ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ: Ακαδημίας 3, Αθήνα – τηλ: 2103636144 – 2103625520
VIVA.GR – η προπώληση ξεκίνησε…
https://www.viva.gr/…/theatro-tzeni-…/o-megas-ieroexetastis/