της Αναστασίας Κουκα
Μια σκοτεινή πλευρά της ελληνικής Ιστορίας που η συλλογική μνήμη έχει απωθήσει, τις τραγικές συνέπειες που είχε ο Εμφύλιος Πόλεμος για χιλιάδες παιδιά τα οποία αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν βίαια τα σπίτια τους, «φωτίζει» ο Διονύσης Γρηγοράτος μέσα από τη νέα του ταινία «Fils De Grece» («Οι γιοι της Ελλάδας» – Παιδομάζωμα ή Παιδοσώσιμο), η οποία αναμένεται να βγει στις κινηματογραφικές αίθουσες μέσα στον Φλεβάρη.
O τίτλος είναι δανεισμένος από τη δραματική έκκληση συναδέλφωσης που είχε απευθύνει με τηλεβόα στον Εθνικό Στρατό ο Γάλλος ποιητής Πολ Ελιάρ για τα παιδιά του Εμφυλίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια της μυθιστοριματικής ανάβασής του στον Γράμμο το 1949.
Πρόκειται για μια ταινία μυθοπλασίας, η οποία ωστόσο στηρίζεται σε πλούσιο αρχειακό υλικό, μέρος του οποίου παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Οπως, για παράδειγμα, τα ντοκουμέντα από την παρουσία του Ελιάρστον Γράμμο, αλλά και οι σκηνές από το μαρτυρικό οδοιπορικό κάποιων από τα 60.000 παιδιά που οδηγήθηκαν σε Ιδρύματα Πολιτικών Προσφύγων σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης ή στις «Παιδοπόλεις» που ίδρυσε, εντός της χώρας, η βασίλισσα Φρειδερίκη.
Μέσα από τα οδοιπορικά αυτά διαφαίνονται τα σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα που απέκτησαν τα παιδιά αυτά, τα οποία στην ουσία δεν έζησαν την παιδική τους ηλικία και που σήμερα, λόγω της κρίσης, στερούνται και ένα ακόμη κομμάτι της ζωής τους, την τρίτη ηλικία.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως δύο από τους κεντρικούς ήρωες της ταινίας είναι υπαρκτά πρόσωπα τα οποία έχουν βιώσει όλα αυτά τα τραγικά γεγονότα και θέλουν να μιλήσουν για την ιστορία τους. Η παρουσία τους ωστόσο εντάσσεται στη μυθοπλασία και δεν έχει μορφή συνεντεύξεων.
«Η ταινία δεν έχει καμία σχέση με ντοκιμαντέρ. Ακόμη και τα ντοκουμέντα με τα υπαρκτά πρόσωπα -κάποια από τα οποία γνωστά πολιτικά πρόσωπα- έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο της εξέλιξης της πλοκής», ξεκαθαρίζει ο Διονύσης Γρηγοράτος, ο οποίος δούλεψε σκληρά για επτά ολόκληρα χρόνια, μελετώντας ιστορικά αρχεία, αναζητώντας ντοκουμέντα, γράφοντας και κάνοντας γυρίσματα για να μπορέσει να πραγματοποιήσει αυτό το νέο κινηματογραφικό του όνειρο.
«Πληροφορήθηκα αυτή την ιστορία σε μεγάλη ηλικία και το θέμα της με ιντρίγκαρε πολύ. Αποφάσισα λοιπόν μόνος μου, βήμα βήμα, να κάνω ένα καινούργιο πράγμα στο ελληνικό σινεμά ενσωματώνοντας το αρχειακό υλικό στη μυθοπλασία ως άρρηκτο κομμάτι της. Σε αυτό βέβαια με βοήθησε πολύ το γεγονός ότι βρήκα αρχειακό υλικό το οποίο διαθέτει και δραματικές πτυχές», μας λέει ο ίδιος.
Ιδού λοιπόν η πλοκή της ιστορίας: Αθήνα 2008. Στο κατασκότεινο πάρκο, το περιπολικό της Αστυνομίας, που ψάχνει για ένα κοριτσάκι, θύμα απαγωγής, εντοπίζει στην παιδική χαρά μια γιαγιά πεσμένη κάτω από τις κούνιες, σε ημικωματώδη κατάσταση. Αργότερα, στο νοσοκομείο, ο γιος και η εγγονή της που καταφτάνουν φωτίζουν κάπως τα πράγματα όταν εξηγούν στην Αστυνομία και την Αντιτρομοκρατική πως πρόκειται για πολιτική πρόσφυγα από την πρώην Σοβιετική Ενωση που εδώ και χρόνια βρίσκεται σε κώμα ή σε «συνειδητή» κατάσταση να κοιμάται και να μη μιλάει.
Οταν, μετά 7 μέρες, ξαναφέρνουν τη γιαγιά σπίτι, συνδεδεμένη μέσω ενός λάπτοπ με τον εγκεφαλογράφο του νοσοκομείου -κατά σύσταση του νεαρού γιατρού που φλερτάρει την εγγονή- βγαίνουν στην επιφάνεια πολλά, που της πυροδοτούν την επιθυμία να μάθει περισσότερα. Και για το «Παιδομάζωμα» ή «Παιδοσώσιμο» γενικά και για την περιπέτεια της γιαγιάς.
Επηρεασμένη και από τη δουλειά της ως επεξεργαστής αρχειακού υλικού, διαλέγει να μπει στην μπλογκόσφαιρα ?με κείμενα και αρχειακό υλικό? επιδιώκοντας επαφές και πληροφορίες. Και δεν πέφτει έξω. Σχεδόν αμέσως καταφτάνουν δύο σχόλια.
Από έναν πανεπιστημιακό που κάνει διατριβή στο θέμα και από έναν άλλο που οργανώνει παράσταση για την επέτειο των 60 χρόνων. Ο οποίος, μάλιστα, προτείνει και συνεργασία με τη μέθοδο «work in progress».
Πράγμα που υλοποιείται άμεσα, μετά την επιτυχία της εγγονής να εντοπίσει δύο παιδιά από τους τρεις φίλους της γιαγιάς. Την Ολυμπία που είχε οδηγηθεί εκτός Ελλάδος κι έφτασε να γίνει χορεύτρια και χορογράφος στα Μπολσόι και τον Γιώργο που είχε κλειστεί στις «Παιδοπόλεις» και κατέληξε εναερίτης – ηλεκτρολόγος. Η «work in progress» αρχίζει, με πρωταγωνιστές-υποβολείς την Ολυμπία και τον Γιώργο, αλλά και τη γιαγιά -με την εύγλωττη σιωπή της στο Laptop-Εγκεφαλογράφο-, αλλά και τη διακριτική παρακολούθηση της Αντιτρομοκρατικής. Σιγά σιγά, μέσα από το σασπένς της έρευνας και το θρίλερ της απόκτησης κρυμμένων στοιχείων, φωτίζεται το οδοιπορικό των παιδιών στη γενικότητά του, αλλά και των τεσσάρων παιδιών ατομικά.
Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Τζένη Σταυροπούλου και Πέτρος Γιασεμής.
Η μαζική μετακίνηση και οι Παιδοπόλεις
Το 1948 60.000 παιδιά απομακρύνονται μαζικά από τις εστίες τους, στις περιοχές όπου μαίνεται ο Εμφύλιος πόλεμος. Περίπου 30.000 απ’ αυτά οδηγούνται από τον Δημοκρατικό Στρατό εκτός Ελλάδας, σε ιδρύματα των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ άλλα τόσα μεταφέρονται από τον Κυβερνητικό Στρατό στις 52 «Παιδοπόλεις» που στήνονται αιφνιδιαστικά εντός Ελλάδας, με αμερικανική βοήθεια. Τα παιδιά αυτά ζουν εκεί από το 1948 έως το 1953 με πολλά προβλήματα τόσο στον τομέα της εκπαίδευσής τους όσο και ψυχολογικά.
Αναμόρφωση
Από το 1953 έως το 1960 κλείνουν σταδιακά όλες οι «Παιδοπόλεις» και οι «φιλοξενούμενοί» τους προωθούνται σε τεχνικές σχολές μετά από πολιτική αναμόρφωση. Κατά τη δεκαετία 1955?1965 τα παιδιά αυτά, με τη βοήθεια του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και της Οργάνωσης των Ελλήνων Πολιτικών Προσφύγων του Εμφυλίου Πολέμου, αναζητούν τους γονείς τους στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν.
Ακολουθούν οι προσπάθειές τους να αποκατασταθούν επαγγελματικά, οι δυσκολίες όμως που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι πολλές. Οσοι βρίσκονται έξω δεν έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στην πατρίδα τους για πολιτικούς λόγους. Αλλά και εκείνοι που μεγάλωσαν στις ελληνικές «Παιδοπόλεις» θα βρίσκονται για χρόνια υπό επιτήρηση. Το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου δυστυχώς δεν φέρνει τη λύτρωση γι’ αυτά τα παιδιά που έχουν πλέον μεγαλώσει. Οι πληγές τους είναι πολύ βαθιές για να κλείσουν…
Πηγή: ΕΘΝΟΣ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22800&subid=2&pubid=64104630