Η διαχρονική, επιστημονική διαμάχη στον κύκλο των αρχαιολόγων και των συντηρητών αρχαιοτήτων, για το αν ένα μνημείο πρέπει να αναστηλώνεται με τα εναπομείναντα αυθεντικά του τμήματα ή να ανακατασκευάζεται εξαρχής, λαμβάνει νέες σημαντικές διαστάσεις στο ζήτημα της Παλμύρας στην Συρία. Η DW εξετάζει κάποιες από αυτές.
Το Ισλαμικό Κράτος έχει καταστρέψει πολύ σημαντικά τμήματα της αρχαίας πόλης Παλμύρας στη Συρία. Επιστήμονες αναζητούν λύσεις για να αποκατασταθούν κάποια μέρα οι κατεστραμμένες αρχαιότητες.
Η Παλμύρα είναι ένα από τα σπουδαιότερα σύμβολα πολιτιστικής κληρονομιάς στη Συρία. Για δεκαετίες αποτελούσε πόλο έλξης για τουρίστες από ολόκληρο τον κόσμο. Τι απέμεινε σήμερα από τα ερείπια της κάποτε κοσμοπολίτικης εμπορικής ρωμαϊκής πόλης παραμένει άγνωστο. Από τον περασμένο Μάιο, η τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος ελέγχει την αρχαία πόλη. Κατέστρεψαν μέχρι σήμερα ναούς, αψίδες, τάφους.
Μια καταστροφή που συγκλονίζει τους επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο. «Η Παλμύρα είναι ένας μοναδικός τόπος, διότι είναι σύμβολο για έναν κόσμο ανοιχτό, πολυπολιτισμικό, υπήρξε τμήμα ενός δρόμου εμπορίου που περνούσε μέσα από την Κίνα και την Περσία και έφθανε μέχρι τη Μεσόγειο» λέει ο Μάρκους Χίλγκερτ, από το Μουσείο Ασιατικού Πολιτισμού στο Βερολίνο. «Για εμάς ήταν μια μεγάλη απώλεια διότι ήταν απίστευτα καλά διατηρημένη. Για το λόγο αυτό η απώλεια αυτής της όμορφης πόλης είναι ιδιαίτερα επώδυνη».
Στις αρχές της εβδομάδας οι τζιχαντιστές ανατίναξαν την Αψίδα του Θριάμβου που χρονολογείται από την εποχή του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.) και βρισκόταν στην αρχή της περίφημης οδού με τους κίονες. Ο Μάρκους Χίλγκερτ φοβάται πως το Ισλαμικό Κράτος θα προχωρήσει και σε νέες καταστροφές. Ωστόσο τα μνημεία ήταν πολύ καλά μελετημένα και υπάρχουν λεπτομερείς καταγραφές και φωτογραφίες. «Κάποια μέρα θα είμαστε σε θέση να δούμε καθαρά ποια είναι η έκταση της καταστροφής, ποια τμήματα λείπουν και ποια διασώθηκαν».
Η αναστήλωση του μνημείου μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αυθεντικά κομμάτια που διασώθηκαν. Ή θα μπορούσε να γίνει μια πλήρης ανακατασκευή, όπως συνέβη με τα Ανάκτορα των Χόεντσολερν στο Βερολίνο. Σύμφωνα με τον Γερμανό επιστήμονα πάντως κάτι τέτοιο πάντως προϋποθέτει πολιτική σταθερότητα στην περιοχή.
Επιστήμονες εξετάζουν το ενδεχόμενο από τις αποτυπώσεις δυο διαστάσεων να προχωρήσουν στην κατασκευή τρισδιάστατων μοντέλων. Επίσης υπάρχει η σκέψη να χρησιμοποιηθούν τρισδιάστατοι εκτυπωτές. Η τεχνολογία πάντως υπάρχει. «Θα πρέπει όμως να προσαρμοστεί στις ανάγκες των αρχαιολόγων».
Ο Γερμανός επιστήμονας πιστεύει πως η τεχνολογία αυτή θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες περιοχές της Εγγύς Ανατολής, όπου έχουν καταστραφεί σημαντικά μνημεία πολιτισμού.
Ο Μάρκους Χίλγκερτ τονίζει πως σήμερα υπάρχουν τα μέσα που θα συνέβαλαν στην αποκατάσταση των μνημείων στην Παλμύρα και τονίζει πως δεν έχουν μόνο επιστημονικό καθήκον να το κάνουν αλλά και ηθικό, στον βαθμό που οι επιστήμονες στη Δύση οφείλουν στους Σύρους συναδέλφους τους τη γνώση του αρχαίου πολιτισμού της περιοχής. Τώρα είναι η ώρα να τους ανταμείψουν προσφέροντας τη δική τους τεχνογνωσία.
Πηγή: DW