Έκτακτη σύνοδο Υπουργών Εσωτερικών και Εξωτερικών της ΕΕ προανήγγειλε με ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά την νέα κατακόμβη νεκρών στα νερά της Μεσογείου, την Κυριακή, ανάμεσα στην Ιταλία και στην Λιβύη. Στην ανακοίνωση η Κομισιόν δηλώνει «βαθιά συγκλονισμένη» από το νέο ναυάγιο που εικάζεται ότι έχει παρασύρει στο θάνατο μέχρι και 700 ανθρώπους και σημειώνει ότι η ΕΕ «στο σύνολό της έχει ηθική και ανθρωπιστική υποχρέωση να δράσει».
Σημειώνει ότι η Κομισιόν ήδη έχει χαράξει νέα στρατηγική για το μεταναστευτικό την οποία έχει προετοιμάσει για να υιοθετηθεί στα μέσα Μάη. Επιπλέον αυτής της στρατηγικής, όμως, υπογραμμίζεται «είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα. Όσο οι χώρες προέλευσης και οι χώρες διαμετακόμισης δεν λαμβάνουν μέτρα για να αποφευχθούν αυτοί οι απελπισμένοι διάπλοι, άνθρωποι θα συνεχίζουν να βάζουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Ένα μεγάλο μέρος της προσέγγισής μας έγκειται στη δουλειά με τις τρίτες χώρες».
«Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η πραγματικότητα είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στις ρίζες του» τονίζει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Όσο υπάρχει πόλεμος και κακουχίες στη γειτονιά μας, κοντά και μακριά, οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να αναζητούν ένα ασφαλές καταφύγιο στις ευρωπαϊκές ακτές. Και όσο οι χώρες προέλευσης και διέλευσης δεν λαμβάνουν μέτρα για να εμποδίσουν αυτά τα απελπισμένα ταξίδια, οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να θέτουν τις ζωές τους σε κίνδυνο».
Αν και δεν ανακοινώθηκε πότε ακριβώς θα γίνει η έκτακτη αυτή σύνοδος, πηγές στις Βρυξέλλες δήλωναν ότι λόγω των τραγικών εξελίξεων η πραγματοποίησή της αναμένεται μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Αναφέρεται επίσης ότι ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ζήτησε από τον αντιπρόεδρο Φρανς Τίμερμανς, την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι και τον επίτροπο Μετανάστευσης Δημήτρη Αβραμόπουλο να εργαστούν στενά πάνω στην Ευρωπαϊκή Ατζέντα Μετανάστευσης.
Σε μια απόπειρα να κατευναστούν τα πνεύματα, καθώς η οργή από τις άμεσα πληγείσες χώρες του νότου φουντώνει, η Ύπατη Αρμοστής Εξωτερικών Πολιτικής της ΕΕ, η Ιταλίδα Φεντερίκα Μογκερίνι, ενέταξε το θέμα στην ημερήσια διάταξη της συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών που πραγματοποιείται τη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο προαναγγέλοντας σειρά νέων προτάσεων. «Έχουμε πει πολλές φορές “φτάνει πια”. Είναι πλέον καιρός για την ΕΕ να αντιμετωπίσει το πρόβλημα χωρίς να περιμένει άλλο», τόνισε η Μογκερίνι, η οποία χαρακτήρισε το νέο ναυάγιο στη Μεσόγειο «απαράδεκτο» σε «μια ένωση βασισμένη στις αρχές της αλληλεγγύης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας για όλους».
Οι διαβεβαιώσεις των Βρυξελλών, πάντως, δεν πείθουν, προς το παρόν, τουλάχιστον τις χώρες υποδοχής των μεταναστών με τον Πρωθυπουργό της Ιταλίας Ματέο Ρέντζι, πλέον, να μην κρύβει τη δυσφορία του. η Ευρώπη είναι μάρτυρας μιας «συστηματικής σφαγής στη Μεσόγειο». «Πώς μπορούμε να παραμείνουμε απαθείς, όταν βλέπουμε πληθυσμούς ολόκληρους να πεθαίνουν σε μια εποχή που τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε τα πάντα;» τόνισε ο Ρέντζι ο οποίος άφησε επίσης αιχμές για ολιγωρίες και αδιαφορία από πλευράς ΕΕ για το μεταναστευτικό το οποίο επωμίζονται οι χώρες του νότου κυρίως. Ο Ρέντζι αφού συνομίλησε και με τον Γάλλο Πρόεδρο Ολάντ, ζήτησε να γίνει και έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ άμεσα και να ληφθούν το γρηγορότερο αποφάσεις.
Σε ανάλογο μήκος κύματος και ο Πρωθυπουργός της Μάλτας Τζόζεφ Μασκάτ ο οποίος τόνισε ότι «μια τραγωδία εκτυλίσσεται στη Μεσόγειο και, αν η ΕΕ και ο κόσμος συνεχίσουν να κλείνουν τα μάτια, θα κριθούν με τον χειρότερο τρόπο, όπως κρίθηκαν και στο παρελθόν όταν έκλεισαν τα μάτια τους σε γενοκτονίες, όταν οι βολεμένοι δεν έκαναν τίποτε».
Ανακοίνωση εξέδωσε, στην Αθήνα, και ο ΣΥΡΙΖΑ στην οποία υπογραμμίζει ότι «η νέα τραγωδία στην Λαμπεντούζα αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι η πολιτική της ΕΕ για το μεταναστευτικό έχει ολέθρια αποτελέσματα» και ζητά «επειγόντως διαφορετική προσέγγιση του μεταναστευτικού». «Τη στιγμή που η Βόρεια Αφρική και η Μέση Ανατολή φλέγονται, απαιτείται άμεσα μια αλλαγή της ευρωπαϊκής πολιτικής, στη βάση των αρχών του δικαίου και της ανθρωπιάς. Τα συνεχή ναυάγια πλοιαρίων που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες συνιστούν ντροπή για τον πολιτισμό μας. Χρειαζόμαστε επειγόντως μια διαφορετική προσέγγιση του μεταναστευτικού, ώστε να σταματήσουν οι πρόσφυγες να αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες, αλλά και μια συνολική λύση του ζητήματος, που να μην επιβαρύνει μονομερώς τις χώρες της Μεσογείου, ιδίως την Ελλάδα και την Ιταλία» καταλήγει η ανακοίνωση, που απηχεί τις θέσεις που έχει διατυπώσει πολλάκις η κυβέρνηση.
Παρέμβαση έκανε και ο Πάπας Φραγκίσκος ο οποίος κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει την Ιταλία να αντιμετωπίσει το αυξημένο κύμα μεταναστών που φτάνουν στο έδαφός της. «Εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου για την υπόσχεση που δίνει η Ιταλία να καλωσορίσει τους πολλούς μετανάστες που -ρισκάροντας τις ζωές τους- ζητούν να γίνουν δεκτοί» δήλωσε ο Πάπας Φραγκίσκος. «Είναι φανερό ότι το μέγεθος του φαινομένου απαιτεί πολύ μεγαλύτερη εμπλοκή» τόνισε. Δεν πρέπει ποτέ να κουραστούμε να ζητάμε μεγαλύτερη δέσμευση από την Ευρώπη και από τη διεθνή κοινότητα, σημείωσε ο Πάπας.
Η διπλωματική αυτή κινητικότητα καταγράφεται ενώ βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη η γιγάντια επιχείρηση διάσωσης που άρχισε τα ξημερώματα της Κυριακής περίπου 190 μίλια ανοιχτά της Λαμπεντούζα για τον εντοπισμό περίπου 700 μεταναστών που αγνοούνται μετά από ανατροπή του σκάφους στο οποίο επέβαιναν και είχε αποπλεύσει από την Λιβύη με προορισμό την Ιταλία. Μέχρι στιγμής, έχουν περισυλλεγεί 49 ζωντανοί μετανάστες και έχουν εντοπιστεί 23 σοροί, που έχουν μεταφερθεί στην Κατάνη της Σικελίας. Οι έρευνες συνεχίζονται καθώς η θερμοκρασία της θάλασσας δεν είναι πολύ χαμηλή και θα μπορούσε, υπό συνθήκες, να υπάρχουν επιζώντες. Οι επιχειρήσεις διάσωσης συντονίζονται από την ιταλική Ακτοφυλακή με τη συμμετοχή δυο πλοίων με σημαία Μάλτας, ενώ συνολικά 20 πλοία και τρία ελικόπτερα παίρνουν μέρος στις επιχειρήσεις.
«Προς το παρόν φοβόμαστε ότι πρόκειται για μια τραγωδία τεράστιων διαστάσεων», σχολίασε η Καρλότα Σάμι εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) μιλώντας στο ιταλικό τηλεοπτικό δίκτυο SkyTG24. Αν επιβεβαιωθεί, η τραγωδία αυτή θα είναι η χειρότερη που έχει σημειωθεί ποτέ στη νότια Μεσόγειο και θα ανεβάσει τον αριθμό των νεκρών μεταναστών από την αρχή του έτους σε 1.500. Η νέα αυτή τραγωδία στη Μεσόγειο σημειώνεται έπειτα από δύο ναυάγια την περασμένη εβδομάδα, το ένα από τα οποία είχε 400 και το άλλο περισσότερους από 40 αγνοουμένους, όπως αφηγήθηκαν επιζώντες στο Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις.