Εικόνες ενός πολιτισμένου πολιτικού διαλόγου, παρά τα δηλητηριώδη σχόλια και τις έντονες αιχμές, από όλους εναντίον όλων, ανέδειξαν οι έξι υποψήφιοι αρχηγοί με την παρουσία τους στο πρώτο και τελευταίο ντιμπέιτ, πριν από τον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ στις 6 Οκτωβρίου.
Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό το ενδιαφέρον κρατήθηκε αμείωτο, με τα «επίδικα» ζητήματα να τίθενται ουκ ολίγες φορές και χωρίς περιστροφές από τους ίδιους τους υποψήφιους , που εμφανίστηκαν αποφασισμένοι: αφενός να φωτίσουν τα δικά τους συγκριτικά πλεονεκτήματα και αφετέρου να πλήξουν την «αχίλλειο πτέρνα» των βασικών τους αντιπάλων στο στούντιο της δημόσιας τηλεόρασης.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης κατηγορήθηκε ανοιχτά σχεδόν απ’ όλους για την «πλημμελή» λειτουργία των κομματικών οργάνων, για αποφάσεις που δεν συζητήθηκαν στην κοινοβουλευτική ομάδα και για ευκαιρίες που χάθηκαν με αποτέλεσμα το ΠΑΣΟΚ να μην κερδίσει τον διακηρηγμένο του στόχο για τη δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές.
Ο Παύλος Γερουλάνος ρωτήθηκε για το πως μπορεί να υποστηρίζει ότι ο επόμενος πρόεδρος πρέπει να είναι κοινοβουλευτικός, ενώ ο ίδιος δεν ήταν βουλευτής, όταν το 2021 διεκδίκησε για πρώτη φορά την ηγεσία.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου βρέθηκε εκ νέου μπροστά στη «μομφή» για το ότι έθεσε θέμα ηγεσίας από το βράδυ των ευρωεκλογών και κλήθηκε να απαντήσει αν το μετάνιωσε.
Το 13% είναι η αφετηρία και ο στόχος μας είναι να είμαστε πρώτο κόμμα. Το ΠΑΣΟΚ θα ενσωματώσει ξανά το κέντρο και την κεντροαριστερά, αλλά για να το κάνει πρέπει να μιλήσει για τη νέα εποχή.
Μεγαλώνουμε το ΠΑΣΟΚ, Δυναμώνουμε την Κοινωνία #NaiGinetai #MeTinAnna#pasok… pic.twitter.com/kGH7yrFueG
— Anna Diamantopoulou (@adiamantopoulou) September 24, 2024
Η Άννα Διαμαντοπούλου δέχθηκε σφυροκόπημα από τους κ.κ. Ανδρουλάκη, Δούκα και Κατρίνη για δηλώσεις της σχετικά με τα Τέμπη, τις υποκλοπές και το επιτελικό κράτος του Κ. Μητσοτάκη και απάντησε ότι διαστρεβλώνουν συνειδητά τις θέσεις της.
Ο Χάρης Δούκας επικρίθηκε έντονα για «τα δυο καρπούζια που θέλει να χωρέσει σε μια μασχάλη» διεκδικώντας ως Δήμαρχος την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και πρόταξε το μοντέλο της συλλογικής λειτουργίας και ο Μιχάλης Κατρίνης που τάσσεται υπέρ της αλλαγής σελίδας άκουσε το ερώτημα για το αν όντας πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας είχε διαφωνήσει κάποιες φορές με το Νίκο Ανδρουλάκη, αλλά προτίμησε στο όνομα της ενότητας να μην δημοσιοποιήσει τις ενστάσεις του.
Στέκομαι μπροστά σας γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων ζει μέσα στην ανασφάλεια. Και αυτό πρέπει να αλλάξει.
Στέκομαι μπροστά σας γιατί ο κόσμος δεν αισθάνεται το κράτος δίπλα του και αυτό πρέπει να αλλάξει.
Δεν συμβιβάζομαι όταν οι καλές ημέρες είναι μόνο στις αφηγήσεις… pic.twitter.com/eCGaeckLGh
— Haris Doukas (@h_doukas) September 24, 2024
Το χρονικό και οι ατάκες
Όλοι προσπάθησαν να εμφανίσουν το ΠΑΣΟΚ σαν τον πόλο της αντιπολίτευσης και την κυβερνητική εναλλακτική απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ και στόχευσαν στην προσέλκυση πολιτών για τον α΄γύρο των εσωκομματικών εκλογών στις 6 Οκτωβρίου 2024.
Η Αννα Διαμαντοπούλου, με την οποία αντιπαρατέθηκαν πιο έντονα όλοι οι ανθυποψήφιοί της, «χτύπησε» κατά του Νίκου Ανδρουλάκη για το ζήτημα του νόμου για τα πανεπιστήμια που η ίδια είχε φέρει και θεώρησε ότι ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν τον υπερασπίστηκε. Εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για το ότι δεν έφερε το ΠΑΣΟΚ στη βουλή το πλαίσιο του νόμου Διαμαντοπούλου-σημείωσε χαρακτηριστικά ότι έχει την αίσθηση ότι υπερασπίζεται μόνη της το νόμο της και το ΠΑΣΟΚ δεν έχει φέρει μια συνολική πρόταση για την Παιδεία. Από την πλευρά του ο Νίκος Ανδρουλάκης την κατηγόρησε για δηλώσεις της σχετικά με τις υποκλοπές που αντί να υπερασπίζεται το θύμα συνέπλεε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, σημειώνοντας ότι κακώς βάλλεται ο πρωθυπουργός για τις υποκλοπές. Όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης ρώτησε αν εξακολουθεί να το πιστεύει, η Αννα Διαμαντοπούλου απάντησε «όχι» και τόνισε ότι όταν υπήρξαν αποκαλύψεις από τη Δικαιοσύνη και εκείνη επανατοποθετήθηκε.
Θετική αντανάκλαση είχαν για τον Νίκο Ανδρουλάκη οι τοποθετήσεις του Παύλου Γερουλάνου. Είναι ενδεικτικό ότι τάχθηκε υπέρ του νυν προέδρου του ΠΑΣΟΚ αναφορικά με τον τρόπο που χειρίστηκε το ζήτημα των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων. Ο Παύλος Γερουλάνος υπογράμμισε ότι δεν θα έκανε τίποτα διαφορετικό από ό,τι έκανε ο Νίκος Ανδρουλάκης στην υπόθεση των υποκλοπών αν αφορούσε τον ίδιο και θα χειριζόταν όπως εκείνον μια τέτοια υπόθεση. Παράλληλα, ήταν δηκτικός , αν και ευγενής, προς την Αννα Διαμαντοπούλου κατηγορώντας την ότι έλειπε και δεν έδωσε τις σημαντικές μάχες σε δύσκολες εποχές για το ΠΑΣΟΚ. «Πού ήσουν», ρώτησε. Ή Αννα Διαμαντοπούλου ανέτεινε ότι ήταν σε όλες τις φάσεις τις δύσκολες, όπως το 2009-2012 και αποστασιοποιήθηκε για κάποιο διάστημα δίνοντας μάχες εκτός ΠΑΣΟΚ και για το ΠΑΣΟΚ…
Ενα πολύ επιθετικό πινγκ πογκ ερωτήσεων-τοποθετήσεων μεταξύ Χάρη Δούκα και Αννας Διαμαντοπούλου υπήρξε με επίκεντρο από τη μια το δήμο Αθηναίων και από την άλλη ζητήματα ιδιωτικοποιήσεων και νεοφιλελευθερων πολιτικών, αλλά και η τραγωδία των Τεμπών. Η Αννα Διαμαντοπούλου ρώτησε δηκτικά ποιο είναι το αποτέλεσμα «της συνεργασίας ΠΑΣΟΚ- ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο δήμο» για να απαντήσει ο Χάρης Δούκας ότι Δούκα ότι «δεν είπα ποτέ κάτι τέτοιο, εγώ πάντα ήμουν ΠΑΣΟΚ». Μάλιστα, σχετικά με το ποιου τις θέσεις εκφράζει στο δήμο ο Χάρης Δούκας σημείωσε ότι είναι θέσεις του ΠΑΣΟΚ . Παράλληλα, με ευθεία βολή κατά Διαμαντοπούλου για την απουσία της από τη Χαριλάου Τρικούπη, αντέτεινε ότι εκείνος ήταν γραμματέας στον τομέα Ενέργειας, «όταν εσύ δεν ήσουν στο ΠΑΣΟΚ», τάχθηκε κατά των ιδιωτικοποιήσεων σε κρίσιμους τομείς, όπως η ενέργεια και οι μεταφορές (ΔΕΗ, ΟΣΕ κλπ) ενώ αναφέρθηκε στο δικαίωμα των ανθρώπων στο δημόσιο χώρο.
Με αβρότητα αντιμετώπισε τον Παύλο Γερουλάνο ο Χάρης Δούκας, ευχαριστώντας τον μάλιστα για την στήριξή του στην εκλογή του στο δήμο Αθηναίων στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου 2023 όταν ο Χάρης Δούκας εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων. Πάντως ο Παύλος Γερουλάνος επέμεινε ότι ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι βουλευτής, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «είδαμε τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ να εξατμίζονται γιατί στις μεγάλες μάχες στη Βουλή ο κ. Ανδρουλάκης ήταν δι’ αντιπροσώπου».
Σχεδόν μισή ώρα από την έναρξη της τηλεμαχίας δόθηκε η πρώτη ερώτηση στον Χάρη Δούκα για το ποιος είναι ο συντελεστής με τον οποίο φορολογούνται τα υπερκέρδη και τι προτείνει ο ίδιος. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε αυτό το σημείο υπήρξε δημοσιογραφική παρατήρηση ότι δεν πήρε απάντηση σε αυτό που ρώτησε και επέλεξε να κάνει συμπληρωματική ερώτηση (follow up)! Το ίδιο έγινε και στην δημοσιογραφική ερώτηση προς τον Χάρη Δούκα για το αν θα προχωρούσε σε επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 μίλια στο Αιγαίο. Ο Χάρης Δούκας επεσήμανε ότι πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαρες γραμμές για τα εθνικά ζητήματα, για να επανέλθει σε μετέπειτα χρόνο, σε άλλη ερώτηση, και να συμπληρώσει ότι είναι δικαίωμα της Ελλάδας αναγνωρισμένο από το Διεθνές Δίκαιο η επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια και η επιλογή της ώρα να το υλοποιήσει.
Ο Χάρης Δούκας δέχτηκε επιθέσεις στη λογική των δυο καρπουζιών για το ότι είναι δύσκολο να διεκδικεί την προεδρία ενώ είναι και δήμαρχος. Μάλιστα για το θέμα αυτό σε συνδυασμό με το ζήτημα της ανανέωσης του κόμματος υπήρξε αντιπαράθεση του Χάρη Δούκα με το Νίκο Ανδρουλάκη ο οποίος σημείωσε ότι επένδυσε στην ανανέωση και χαρακτήρισε ευνοημένο τον Χάρη Δούκα . «Αν δεν σου είχα κάνει πρόταση δεν θα είχες εκλεγεί δήμαρχος», είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης.
Αμεσα ο Χάρης Δούκας του απάντησε ότι δεν του αρέσουν διατυπώσεις ευνοημένος και μη. Για να προσθέσει: «Έχω παλέψει και έχεις παλέψει. Δήλωσες ότι η τρίτη θέση στις ευρωεκλογές είναι πολιτική ήττα αλλά το ίδιο βράδυ εμφανίστηκες ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα και όσοι διατυπώσαμε άλλη άποψη απείλησες με διαγραφές. Μήπως εσύ τελικά έλεγες άλλα επτά πάρα πέντε και άλλα επτά και πέντε».
Ο Νίκος Ανδρουλάκης ανταπάντησε ότι μόνο ένα πρόσωπο στην πολιτική του σταδιοδρομία ως πρόεδρος, διέγραψε, την Εύα Καϊλή. Παράλληλα, έριξε βέλη κατά του Χάρη Δούκα για την επιλογή του αν και δημαρχος μόλις λίγων μηνών να διεκδικήσει και την προεδρία του ΠΑΣΟΚ λέγοντάς του ότι «δεν είσαι Μιτεράν, ευτυχώς ούτε Ερντογάν». Αυτό ήταν σημείο που έκανε τον Χάρη Δούκα να απευθυνθεί στο Νίκο Ανδρουλάκη σημειώνοντας ότι αυτό που έκανε είναι απρέπεια.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου δεν άφησε σε …χλωρό κλαρί τον Νίκο Ανδρουλάκη ενώ ήταν καυστική στο ζήτημα της κομματικής λειτουργίας , σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι επί αείμνηστης Φώφης Γεννηματά λειτουργούσαν τα κομματικά όργανα. Πάντως, στη δημοσιογραφική επισήμανση ότι συνεχώς εξέφραζε απόψεις κατά του Νίκου Ανδρουλάκη η Νάντια Γιαννακοπούλου δεν δέχτηκε ότι έχει κάτι ειδικά εναντίον του νυν προέδρου αλλά τοποθετείται προς όλους στη βάση των θέσεών της για τα πολιτικά ζητήματα.
Λίγο πριν από τη διεξαγωγή της τηλεμαχίας μεταξύ όλων των υποψηφίων, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο οποίος διεκδικεί εκ νέου την ηγεσία του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σκιαγράφησε την τηλεοπτική συζήτηση σαν έναν κρίκο στην ενωτική πορεία προς τις εσωκομματικές εκλογές, μετά τον εορτασμό της επετείου των 50 χρόνων από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και την παρουσίαση των υποψηφίων στη διευρυμένη συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής. Εμφανίστηκε να έχει ως επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ καίρια συμβολή σε αυτή την ήπια προεκλογική διαδρομή ενώ εμφάνισε ως επιλογή ενωτικής διάθεσης και απεμπλοκής του ΠΑΣΟΚ από μια παρατεταμένη εσωστρέφεια το ότι σήκωσε το γάντι μετά την εσωκομματική αμφισβήτηση και το ΠΑΣΟΚ οδηγήθηκε στην κάλπη για νέα ηγεσία.
Ο ίδιος επιχείρησε να εμφανιστεί χαλαρός στην πρώτη ερώτηση χρησιμοποιώντας μάλιστα ατάκες και εκφράσεις λιγότερο τυπικές για τον πιο συγκρατημένο συνήθως λεκτικά νυν πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.
«Είναι τζούσι ότι οι 11 βγήκαν απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη», σημείωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης σε ερώτηση σχετικά με τα κόκκινα δάνεια και την κοινοβουλευτική ερώτηση που κατέθεσαν οι 11 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, της λεγόμενης «λαϊκής Δεξιάς», εν είδει αντιπολίτευσης.
Ένα χαλαρό πινγκ πονγκ Ανδρουλάκη – Γερουλάνο εξελίχθηκε σε ανταλλαγή απόψεων ενώ αναφορά του Παύλου Γερουλάνου στην ανάγκη να υπάρχει δανειολόγιο και πρόσθετα μέτρα για τα κόκκινα δάνεια οδήγησε τον Νίκο Ανδρουλάκη να σημειώσει … διακριτικά ότι ήδη πολλά από όσα προτείνει είναι ήδη στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ. Από την πρώτη της τοποθέτηση η Αννα Διαμαντοπούλου θέλησε να εμφανιστεί ως γνώστρια επί οικονομικών θεμάτων με αριθμούς ενώ επιχείρησε να πείσει ότι συμβάλλει στην κοινή προσπάθεια για την ανέλιξη του κόμματος αλλά και για την ανασυγκρότηση της χώρας. Παράλληλα, προσπάθησε να προσεταιρισθεί στρώματα , οι ελεύθεροι επαγγελματίες, προτάσσοντας την ανάγκη μεταρρύθμισης .
Ο Χάρης Δούκας και η Νάντια Γιαννακοπούλου αντάλλαξαν απόψεις επί τοποθετήσεων για ζητήματα κοινωνικής πρόνοιας αλλά και πανεπιστημίων. Ο Χάρης Δούκας επεσήμανε ότι «όπως σωστά είναι η θέση του ΠΑΣΟΚ πρέπει να αναθεωρηθεί το άρθρο 16 για να μπούν όροι και κανόνες και για αυτά που λειτουργούν τώρα και για αυτά που θα έρθουν που τελικά δεν είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια Harvard και Οξφόρδη αλλά είναι funds». Επίσης, τόνισε ότι «στη δημόσια δωρεάν παιδεία, είμαστε στον πάτο στη χρηματοδότησή της και το λέω αυτό σαν καθηγητής Πολυτεχνείου. Πρέπει να την ενισχύσουμε και πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα και εμβληματική δράση και για το ΠΑΣΟΚ, την επόμενη μέρα».
Ο Μιχάλης Κατρίνης επιχείρησε να στριμώξει τον Νίκο Ανδρουλάκη θυμίζοντας τη θέση του για την κατάργηση του βέτο στην ΕΕ σε θέματα εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής. Ο Νίκος Ανδρουλάκης απάντησε ότι είναι άλλο το βέτο σε ευρωενωσιακά θέματα που δεν αλλάζει και άλλο ζητήματα οικονομικών και φορολογικών κανόνων, επιβολής προστίμων κ.ά. Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο ο Μιχάλης Κατρίνης επανήλθε άμεσα συνδέοντας μάλιστα με τις εξελίξεις στο Κυπριακό , θέλοντας ουσιαστικά να δείξει ότι η θέση Ανδρουλάκη δεν είναι σωστή. Η Νάντια Γιαννακοπούλου εντοπίζοντας διάσταση απόψεων για το ζήτημα του βέτο απηύθυνε «καρφί» προς τον Μιχάλη Κατρίνη για το αν όταν ήταν επικεφαλής της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ διατύπωνε δικές του απόψεις ή εκείνες του Νίκου Ανδρουλάκη… Ο Μιχάλης Κατρίνης επεσήμανε ότι το ζήτημα του βέτο στην ΕΕ δεν είχε τεθεί στην ΚΟ και ότι ο ίδιος κινήθηκε με γνώμονα τις αξίες του πατριωτικού ΠΑΣΟΚ και πάντα προς όφελος των ελλήνων πολιτών.
Μάλιστα είναι αξιοσημείωτο ότι η Νάντια Γιαννακοπούλου τοποθετήθηκε υπέρ στοχευμένων μέτρων για το μεταναστευτικό, με φύλαξη των συνόρων μας και την τήρηση των διεθνών κανόνων, αλλά και επαναπροσδιορισμό της στάσης της Ευρώπης. Ετσι, πήρε τη σκυτάλη ο Χάρης Δούκας για να τη ρωτήσει πόσες φορές συζητήθηκαν αυτά τα θέματα στο κόμμα και εκείνη τόνισε ότι δεν θυμάται να έχει γίνει τέτοια συζήτηση στο κόμμα, όπως και για άλλα μείζονα θέματα.
Ηταν εμφανές ότι ενοχλήθηκε από αυτές τις αναφορές ο Νίκος Ανδρουλάκης και ήρθε η σειρά του «έφαγε» χρόνο να απαντά ότι το μεταναστευτικό υπήρχε στο πρόαγραμμα του ΠΑΣΟΚ και δεν πρόλαβε να απαντήσει για το θέμα που αφορούσε η δημοσιογραφική ερώτηση. Η Αννα Διαμαντοπούλου, με επίκεντρο το μεταναστευτικό έκανε θετικές αναφορές προς τη Νάντια Γιαννακοπούλου.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου ανέβασε τους τόνους κατά του Νίκου Ανδρουλάκη, τον οποίο κατηγόρησε ουσιαστικά για διχαστική τακτική σημειώνοντας ότι πρέπει να αφήσει τα αρνητικά υπονοούμενα για υποψηφίους και να απεκδυθεί το ρόλο του αυτόκλητου υπερασπιστή του ΠΑΣΟΚ.
Ο Μιχάλης Κατρίνης επεσήμανε ότι υπάρχουν δύο Ελλάδες, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση έχει διαμορφώσει μια οικονομία που είναι για λίγες επιχειρήσεις με πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό σε αντίθεση με τις πολλές που δεν έχουν πρόσβαση. Αναφέρθηκε στο στεγαστικό ζήτημα ως μείζον κοινωνικό πρόβλημα, τονίζοντας ότι ο ίδιος προτείνει οργανισμό Εργατικής Κατοικίας που θα αξιοποιήσει δεκάδες, εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κυριότητα του Δημοσίου . Επέμεινε πάντως ότι το κύριο πρόβλημα είναι ότι υπάρχει ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο δεν δίνει δάνεια ούτε σε νέα ζευγάρια για να αγοράσουν σπίτι μα ούτε σε επιχειρήσεις. Όπως είπε, η αύξηση αντικειμενικών αξιών συμπαρέσυρε πάνω από 20 άλλους φόρους, τους οποίους πληρώνουν σήμερα οι Έλληνες πολίτες.
Σημαντική μεταξύ άλλων ήταν η παρέμβαση του Νίκου Ανδρουλάκη για συνταγματικές αλλαγές, ενώ για το ζήτημα εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας έδωσε έμφαση στο ότι η παράδοση θέλει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας να είναι από άλλο κόμμα, εννοώντας να μην προέρχεται από το κυβερνών.
Οι Νίκος Ανδρουλάκης, Παύλος Γερουλάνος, Νάντια Γιαννακοπούλου, Άννα Διαμαντοπούλου, Χάρης Δούκας και Μιχάλης Κατρίνης ανέπτυξαν τις θέσεις τους σε έξι θεματικές ενότητες: Οικονομία-Ανάπτυξη, Κοινωνικό κράτος-Νέα γενιά-Δημογραφικό, Εξωτερική πολιτική-Άμυνα- Ευρωπαϊκή Ένωση, Κράτος-Θεσμοί-Αυτοδιοίκηση, Κλιματική κρίση-Πολιτική προστασία-Ενεργειακή μετάβαση, ΠΑΣΟΚ: Επόμενη μέρα. Tις ερωτήσεις στους υποψηφίους υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ, Απόστολος Μαγγηριάδης και Γιώργος Κουβαράς.
Με πληροφορίες από Πρώτο Θέμα