Ερώτηση στην Κομισιόν για την ανυπαρξία στην Ελλάδα ανεξάρτητου και μόνιμου φορέα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων κατέθεσε η Ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, υπό το βάρος της ανείπωτης τραγωδίας του πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.
Την ερώτηση συνυπογράφει σύσσωμη η Ευρωομάδα ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, η Έλενα Κουντουρά, συντονίστρια της LEFT στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού TRAN, ο Δημήτρης Παπαδημούλης, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Κώστας Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Πέτρος Κόκκαλης και Στέλιος Κούλογλου.
Ειδικότερα, το άρθρο 22 της Οδηγίας 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων ορίζει ότι κάθε κράτος-μέλος εξασφαλίζει ότι τα ατυχήματα και τα συμβάντα διερευνώνται από μόνιμο φορέα, ανεξάρτητο από διάφορους παράγοντες στο ενωσιακό σιδηροδρομικό σύστημα και από οποιονδήποτε τρίτο με συμφέροντα αντικρουόμενα με τα καθήκοντα που ανατίθενται στον φορέα διερεύνησης. Επιπλέον, είναι λειτουργικά ανεξάρτητος από την εθνική αρχή ασφάλειας, από τον Οργανισμό και από οποιονδήποτε ρυθμιστικό φορέα για σιδηρόδρομους.
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει σήμερα ανεξάρτητος και μόνιμος φορέας όπως ορίζει η Οδηγία 2016/798, καθώς νομοθετήθηκε η σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) τον Ιανουάριο του 2023 με τον νόμο 5014/2023, αλλά ο φορέας αυτός δεν έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία.
Παράλληλα, με τον ίδιο νόμο, η ελληνική κυβέρνηση κατάργησε την Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων (ΕΔΙΣΑΣ), την οποία είχε ορίσει με τον νόμο 4632/2019 ως τον αρμόδιο φορέα διερεύνησης ατυχημάτων, κατά την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας.
Σημειώνεται ότι μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη σύσταση “Ειδικής Επιτροπής” για τη διερεύνηση των αιτιών που προκάλεσαν τη τραγωδία.
Με βάση τις ενέργειες στις οποίες προέβη η ελληνική κυβέρνηση, οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ρωτούν την Κομισιόν καταρχάς εάν είχε ενημερωθεί από την ελληνική κυβέρνηση για την κατάργηση της ΕΔΙΣΑΣ και μάλιστα, πριν καταστεί λειτουργικός ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αυτή τη στιγμή μόνιμος και αξιόπιστος φορέας διερεύνησης δυστυχημάτων, όπως αξιώνει η Οδηγία.
Ζητούν επίσης να απαντήσει η Κομισιόν εάν διασφαλίζεται η ορθή εφαρμογή της Οδηγίας, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μόνιμος και αξιόπιστος φορέας διερεύνησης ατυχημάτων.
Επιπλέον, ζητούν η Κομισιόν να ενημερώσει εάν οι ελληνικές αρχές έχουν ζητήσει τη συνδρομή της και του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ε.Ε. για την παροχή εμπειρογνωμοσύνης ή/και τη διενέργεια τεχνικών επιθεωρήσεων, αναλύσεων ή/και αξιολογήσεων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης
Θέμα: Εγγυήσεις ορθής, πλήρους και αξιόπιστης εφαρμογής της Οδηγίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων
Σε συνέχεια του τραγικού και πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου στα Τέμπη (1), η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη σύσταση ‘Ειδικής Επιτροπής΄ για τη διερεύνηση των αιτιών που προκάλεσαν τη τραγωδία των Τεμπών (2).
Το άρθρο 22 της Οδηγίας 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (Οδηγία) (3) ορίζει ότι κάθε κράτος-μέλος εξασφαλίζει ότι τα ατυχήματα και τα συμβάντα διερευνώνται από μόνιμο φορέα, ο οποίος πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις ανεξαρτησίας.
Στην Ελλάδα, η Οδηγία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο τον Οκτώβριο του 2019, με τον ν.4632/2019 (4). Στον εν λόγω νόμο ορίζεται ως φορέας διερεύνησης ατυχημάτων η Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων (ΕΔΙΣΑΣ).
Τον Ιανουάριο του 2023, με τον ν.5014/2023 (5), καταργήθηκε η ΕΔΙΣΑΣ και συστήθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), ο οποίος δεν είναι σήμερα λειτουργικός.
Η Επιτροπή ερωτάται:
Είχε ενημερωθεί από την ελληνική κυβέρνηση για την κατάργηση της ΕΔΙΣΑΣ και μάλιστα πριν καταστεί λειτουργικός ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μόνιμος και αξιόπιστος φορέας διερεύνησης δυστυχημάτων όπως αξιώνει η Οδηγία;
Ελλείψει μόνιμου και αξιόπιστου φορέα διερεύνησης ατυχημάτων, θεωρεί ότι διασφαλίζεται η ορθή εφαρμογή της Οδηγίας;
Έχει ζητηθεί από τις ελληνικές αρχές η συνδρομή της Επιτροπής και του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ για την παροχή εμπειρογνωμοσύνης ή/και τη διενέργεια τεχνικών επιθεωρήσεων, αναλύσεων ή/και αξιολογήσεων;
Την ερώτηση υπογράφοιυν οι βουλευτές Έλενα Κουντουρά, Δημήτριος Παπαδημούλης, Κωνσταντίνος Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Πέτρος Κόκκαλης και Στέλιος Κούλογλου.