Πέμπτη, ώρα 19.20 και το κυβερνητικό αεροσκάφος απογειώνεται με πέντε λεπτά καθυστέρηση από το αεροδρόμιο Αλ Αμπράκ στη Λιβύη για Αθήνα. Αμέσως μετά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον πρόεδρο της λιβυκής Βουλής στην Αλ Κάμπα και σε ένα σκηνικό που θύμιζε περισσότερο ταινία.
Με τον Νίκο Δένδια να μιλάει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ενώ το αεροπλάνο απογειώνεται για να ολοκληρώσει με την επιστροφή του στην Αθήνα ένα ταξίδι στην κόψη του ξυραφιού, με αφετηρία την προσγείωση στην Τρίπολη περίπου 12 ώρες πριν.
Και ένα διπλωματικό επεισόδιο που προκλήθηκε από την προσπάθεια της ΥΠΕΞ της κυβέρνησης Ντμπέιμπα, Νάιλα Μανγκούς, να νομιμοποιήσει την εξουσία της και την υπογραφή των τουρκολιβυκών μνημονίων. Με κάποιους να αναρωτιούνται γιατί και αν ήταν αναγκαίο ένα τέτοιο ταξίδι, σε αυτήν τη συγκυρία. Και γιατί αποφασίστηκε η πρώτη στάση να είναι στην Τρίπολη.
Για τον Δένδια ωστόσο τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Ακόμα και αν κάποιοι ίσως να θέλουν να μιλήσουν και για τα πολιτικά οφέλη στο εσωτερικό από αυτό το ταξίδι και την απόφαση το αεροσκάφος να κάνει αναστροφή και να κατευθυνθεί προς Βεγγάζη αποφεύγοντας την παγίδα της Μανγκούς.
Η κατάσταση στη Λιβύη είναι κρίσιμη. Η Τουρκία επιδιώκει διαρκώς νέα βήματα στην περιοχή και η Ελλάδα έχει ήδη πληρώσει ακριβά τη διστακτικότητά της να υπογράψει στο παρελθόν – όταν υπήρχε δυνατότητα – τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών με τη Λιβύη, αλλά και την υποτίμηση των ζητημάτων.
Στόχος, όπως φαίνεται, για την Αθήνα είναι να μην επιτρέψει τα κενά στις εξελίξεις στη Λιβύη, που θα δώσουν μία επιπλέον ευκαιρία στην Αγκυρα και τη χαριστική βολή στα συμφέροντα της Αθήνας. Ή έστω να προσπαθήσει.
Το διπλωματικό επεισόδιο στην Τρίπολη με ευθύνη της κυβέρνησης Ντμπέιμπα τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας από μια επίσκεψη που συνολικά είχε σημαντικά μηνύματα.
Γιατί τελικά η πρώτη στάση σας έγινε στην Τρίπολη;
Ο Μένφι μάς ζήτησε να πάμε στην Τρίπολη. Συμφωνήσαμε σαν προσωπική παραχώρηση σε αυτόν, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρχουν επίσημες επαφές ή επαφές με την προσωρινή κυβέρνηση. Θα πηγαίναμε, θα τον βλέπαμε, θα φεύγαμε. Το ότι εμφανίστηκε η Μανγκούς σημαίνει ότι δεν τηρήθηκε η συμφωνία.
Αλλες ξένες κυβερνήσεις μιλάνε με την κυβέρνηση της Λιβύης; Η Γαλλία, για παράδειγμα…
Βεβαίως μιλάνε με την κυβέρνηση της Λιβύης. Αλλά το θέμα είναι ότι για όλους ισχύει ότι έχει περιορισμένη εντολή, δεν μπορεί δηλαδή να υπογράφει συμφωνίες, αλλά τολμώ να πω και περιορισμένη χρησιμότητα. Και το δεύτερο είναι πως αυτές οι κυβερνήσεις δεν είναι υποχρεωμένες να αντιμετωπίσουν τη δική μας πραγματικότητα, που είναι το δεύτερο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Κακά τα ψέματα, η τοποθέτηση των Ηνωμένων Εθνών, ότι αυτή η κυβέρνηση δεν είναι εξουσιοδοτημένη να υπογράφει συμφωνίες, από εμάς προήλθε. Και εργαστήκαμε πάρα πολύ στο πλαίσιο των ΗΕ για να έρθει αυτό.
Επομένως, δεν είναι θέμα μόνο συμβολισμού, αλλά και ουσίας, η απόφασή σας για άμεση αναχώρηση από την Τρίπολη με αυτόν τον τρόπο;
Απολύτως και τα δύο. Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε. Και το άλλο είναι ότι υπάρχει μια κατανόηση με τους Αιγύπτιους.
Οι οποίοι δεν θέλουν επαφές με την κυβέρνηση Ντμπέιμπα;
Δεν θέλουν ουσιαστικές επαφές. Οχι δεν θέλουν. Λένε ότι η κυβέρνηση αυτή πρέπει να κάνει εκλογές. Και όχι μόνο δεν κάνει εκλογές, υφαρπάζει την παραμονή της, εκμεταλλευόμενη κατά το δοκούν τους πόρους της Λιβύης, και υπογράφει και με τους Τούρκους. Ε, δεν γίνεται.
Οι σχέσεις μας με τη Λιβύη ποιες θα είναι από εδώ και στο εξής;
Οι σχέσεις μας με τη Λιβύη θα παραμείνουν ως έχουν από τη δική μας πλευρά. Και αυτό υπό την έννοια ότι θα προσπαθήσουμε – και αυτός ήταν ο σκοπός της επίσκεψης – να διατηρήσουμε μια ισχυρή σχέση με την Ανατολική Λιβύη, άρα και με το κοινοβούλιο, άρα, στην πραγματικότητα, με ένα Σώμα που δίνει δύναμη στη θέση μας ενάντια στην αποδοχή και σύναψη παράνομων κειμένων με τους Τούρκους. Και από την άλλη, με τις μικρές μας δυνατότητες, γιατί θυμίζω ότι είναι μικρές οι δυνατότητές μας σε σχέση με τους άλλους, αφού θέλουμε χωρίς χρήματα και χωρίς στρατό να έχουμε επιρροή, να εμποδίσουμε την επέκταση των συμβατικών κατανοήσεων με την Τουρκία.
Τι σας είπαν ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Αγκίλα Σάλεχ και ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ;
Ο Σάλεχ και ο Χαφτάρ ήταν απολύτως στη γραμμή που εμείς θα θέλαμε να είναι. Τόνισαν ότι η τουρκική παρουσία είναι επιζήμια και απαράδεκτη. Είχε σημασία να δούμε τον Σάλεχ και τον Χαφτάρ, γιατί είχαν πάει στην Τουρκία. Τους είδε ο ίδιος ο Ερντογάν, είδε και τους λίβυους βουλευτές ο Ερντογάν, γι’ αυτό πήγα και στο κοινοβούλιο και τους εξήγησα τις θέσεις μας.
Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για εκλογές στη Λιβύη το επόμενο διάστημα;
Οχι. Νομίζω ότι έχει πάει πολύ πίσω το ενδεχόμενο διεξαγωγής τους, γι’ αυτό και πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε.