Νέες απειλές εξαπέλυσε εναντίον της Ελλάδας ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, επιμένοντας στο αναθεωρητικό δόγμα περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.
«Δεν μπορείς να οπλίζεις τα νησιά, αλλά η Ελλάδα το έκανε» υπογράμμισε ο Ταγίπ Ερντογάν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου στη Μαδρίτη.
Ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε για άλλη μια φορά τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ότι αθέτησε όλα όσα είχαν συμφωνήσει στην Κωνσταντινούπολη και εξέφρασε την δυσφορία του για τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα.
«Η πρόσφατη στάση της Ελλάδας δεν ταιριάζει με την δική μας αντίληψη περί πολιτικής. Πρόσφατα έκανα μια προσφορά στον Μητσοτάκη στο γεύμα που του παρέθεσα στην Κωνσταντινούπολη. Του είπα ότι δεν πρέπει να φέρνουμε τρίτα πρόσωπα στα δικά μας θέματα. Φυσικά έσπασε αυτή την συμφωνία με την εμφάνισή του στο Κογκρέσο δυο με τρεις εβδομάδες αργότερα. Σε αυτές τις επισκέψεις ο Μητσοτάκης έκανε μια προσπάθεια για εξοπλισμούς.
Υπάρχει επίσης ένα θέμα με την ίδρυση αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα. Όταν ρωτάμε γι’ αυτό μας απαντούν ότι είναι εναντίον της Ρωσίας. Αλλά οι δικοί μου δεν το “καταπίνουν”. Δεν το βλέπουμε αυτό θετικά και το είπαμε στους ηγέτες στις διμερείς μας συναντήσεις», δήλωσε ο Ερντογάν.
Ο Ταγίπ Ερντογάν μίλησε για διπλωματική νίκη της Τουρκίας αναφερόμενος στην συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Φινλανδία και την Σουηδία και τόνισε ότι η Άγκυρα βλέπει την υπογραφή του μνημονίου με τη Φινλανδία και τη Σουηδία ως αναγνώριση της ευαισθησίας της για την τρομοκρατία και σημείωσε ότι αναμένει την έκδοση 73 «τρομοκρατών».
Για το θέμα της προμήθειας F-16 από τις ΗΠΑ, επισήμανε: «Οι ειλικρινείς προσπάθειες του κ. Μπάιντεν για αυτό το θέμα θα βρουν σοβαρή υποστήριξη. Θα στείλω αντιπροσωπεία στην Αμερική χωρίς καθυστέρηση».
Θετικός ως προς την πώληση F-16 στην Τουρκία εμφανίστηκε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Ειδικότερα, ο Τζο Μπάιντεν σημείωσε ότι είπε στον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν πως η Ουάσινγκτον «θα πρέπει να πουλήσει» μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία, αλλά για να το κάνει αυτό απαιτείται η έγκριση του Κογκρέσου.
Ο Μπάιντεν δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο τέλος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη ότι πιστεύει πως το Κογκρέσο θα δώσει το πράσινο φως για την πώληση των F-16.
«Θα πρέπει να τους πουλήσουμε F-16» αλλά «χρειάζομαι την έγκριση του Κογκρέσου γι’ αυτό και νομίζω ότι μπορώ να την λάβω», δήλωσε ο Μπάιντεν στους δημοσιογράφους, καθώς το θέμα της αγοράς μαχητικών αεροσκαφών δηλητηριάζει εδώ και χρόνια τις σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσινγκτον.
O Αμερικανός πρόεδρος αρνήθηκε ότι δίνει το «πράσινο φως» ως «αντάλλαγμα» στην άρση του τουρκικού βέτο για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
«Όπως θυμάστε είχα δηλώσει από τον Δεκέμβριο ότι θα πρέπει να τους πωλήσουμε μαχητικά F-16 και να τα αναβαθμίσουμε. Δεν είναι προς το συμφέρον μας να μην το κάνουμε αυτό» τόνισε ο Μπάιντεν.
Η Τουρκία έχει ζητήσει από τον Οκτώβριο από τις ΗΠΑ την πώληση 40 μαχητικών F-16 και την αναβάθμιση 80 από τα αεροπλάνα που ήδη κατέχει.
Την Τετάρτη, λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Τούρκο ομόλογό του στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωναν ότι ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν διαπραγματεύτηκε με την Τουρκία ανταλλάγματα προκειμένου να καμφθεί η άρνησή της στην επέκταση του ΝΑΤΟ με την ένταξη των δύο χωρών της Βαλτικής. Παράλληλα, ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος των ΗΠΑ είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους αργά την Τρίτη ότι η Τουρκία δεν έθεσε το θέμα των F-16 κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τη Σουηδία και τη Φινλανδία.
Ωστόσο, η Σελέστ Γουαλάντερ, βοηθός υπουργός Άμυνας ήταν ξεκάθαρη:
«Οι ισχυρές αμυντικές δυνατότητες της Τουρκίας συμβάλλουν στις ισχυρές αμυντικές δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ υποστηρίζει πλήρως τα σχέδια εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας».
Αμερικανοί αξιωματούχοι που επικαλούνται οι New York Times δήλωσαν ότι οι δύο πρόεδροι θα συζητούσαν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με τα αμοιβαία συμφέροντα και των δύο χωρών. Αλλά το σχόλιο της Σελέστ Γουαλάντερ υποδηλώνει ότι το τουρκικό αίτημα για F-16 ήταν πιθανό να είναι κορυφαία προτεραιότητα.
Το χρονοδιάγραμμα για οποιαδήποτε πιθανή συμφωνία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας για τα μαχητικά αεροσκάφη είναι ασαφές, ενώ η όποια απόφαση πρέπει να περάσει από την Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, της οποίας προεδρεύει ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ.
Η Επιτροπή θα μπορούσε να απορρίψει οποιαδήποτε εισήγηση της αμερικανικής κυβέρνησης για την Τουρκία. Είναι γνωστό ότι η άρνηση στο θέμα αυτό του του πανίσχυρου γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ είναι απόλυτη.
Μπάιντεν προς Ερντογάν: «Να διατηρηθεί η σταθερότητα στο Αιγαίο»
Πέραν του ζητήματος της πώλησης F-16 στην Τουρκία, πάντως, ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο πρόεδρο την Τετάρτη, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, διαμήνυσε στον Ταγίπ Ερντογάν ότι θα πρέπει να τερματιστεί η ένταση στο Αιγαίο.
Συγκεκριμένα, μετά το πέρας της συνάντησης, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Ο πρόεδρος Μπάιντεν καλωσόρισε την τριμερή συμφωνία της Τουρκίας με τη Φινλανδία και τη Σουηδία που ανοίγει τον δρόμο για τους Συμμάχους για την πρόσκλησή τους σε συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Οι ηγέτες συζήτησαν για τη διαρκή υποστήριξή τους στην Ουκρανία και την άμυνά της έναντι της ρωσικής επιθετικότητας, όπως και για τη σημασία να απομακρυνθούν τα ρωσικά εμπόδια για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών.
Επίσης, συζήτησαν για τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας στο Αιγαίο και τη Συρία. Ο πρόεδρος Μπάιντεν επανέλαβε την επιθυμία του να διατηρηθούν οι παραγωγικές διμερείς σχέσεις, και οι ηγέτες συμφώνησαν στη σημασία της διαρκούς στενής επικοινωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων»