Το σύστημα έκτακτης ειδοποίησης «112», «λειτούργησε εξαιρετικά καλά και μας επέτρεψε να εκκενώσουμε με τον κατάλληλο τρόπο περιοχές με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τις πυρκαγιές των τελευταίων ημερών, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο δίκτυο CNN.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως η λειτουργία του «112», το οποίο ενεργοποιήθηκε πλήρως από την κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2020, αποτελούσε «προσωπική δέσμευσή» όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση το 2019, κι ενώ η Ελλάδα είχε βιώσει την τραγωδία στο Μάτι έναν χρόνο νωρίτερα.
Ο Fareed Zakaria από την πλευρά του αναγνώρισε πως «ένας από τους λόγους που δεν είχατε σχεδόν ούτε μία απώλεια είναι διότι έχετε θεσπίσει ένα ιδιαίτερα καινοτόμο τεχνολογικό σύστημα προειδοποίησης», προσθέτοντας ότι το αποτέλεσμα είναι «πραγματικά ιδιαίτερα εντυπωσιακό».
«Αντιμετωπίσαμε 4 megafires ταυτόχρονα»
Αναφερόμενος στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φετινής αντιπυρικής περιόδου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι ξέσπασε ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός φωτιών σε μικρό χρονικό διάστημα, τη στιγμή που η χώρα βίωνε παρατεταμένο καύσωνα και πολύ υψηλές θερμοκρασίες, με συνέπεια η χώρα να βρεθεί αντιμέτωπη με τέσσερις πολύ μεγάλες πυρκαγιές την ίδια στιγμή.
«Έπρεπε να αντιμετωπίσουμε σχεδόν 600 πυρκαγιές οι οποίες ξέσπασαν σε διάστημα μίας εβδομάδας. Κατορθώσαμε να σβήσουμε σχεδόν όλες τις φωτιές, αλλά δυστυχώς λίγες από αυτές πήραν πολύ μεγάλες διαστάσεις. Επομένως, σε κάποιο σημείο βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τέσσερις “megafires” ταυτόχρονα», είπε ο Πρωθυπουργός.
«Η Ελλάδα στην πρώτη γραμμή»
Υπό τη σκιά των καταστροφικών πυρκαγιών σε πολλές χώρες της μεσογειακής λεκάνης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι «η κλιματική κρίση επιτίθεται εδώ και τώρα», ξεκαθαρίζοντας πως «δεν πρόκειται απλώς για ένα Ελληνικό πρόβλημα» αλλά για ζήτημα που απαιτεί άμεσα δράση από όλους.
Υπογράμμισε ότι στόχος του είναι η Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως συνέβη όταν ανακοίνωσε την απόφαση για απολιγνιτοποίηση.
«Η Ελλάδα βρισκόταν εκ των προτέρων στην πρώτη γραμμή σε ό,τι αφορά τη διακοπή χρήσης άνθρακα. Το 2019 ανακοίνωσα ότι σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό πλαίσιο θα κλείσουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Έχουμε εργαστεί πολύ σκληρά, μαζί με τις τοπικές κοινωνίες, ώστε να διασφαλίσουμε ότι αυτή η μετάβαση θα είναι ευεργετική για αυτές και ότι θα δημιουργήσουμε περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που θα χαθούν», είπε ο Πρωθυπουργός.
«Αλλά πρέπει να εξηγήσουμε στους πολίτες ότι πρόκειται για μονόδρομο, ότι η κρίση αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ευγενείς διακηρύξεις, ότι πρέπει να “μιλήσουμε” με έργα, αξιοποιώντας τα χρήματα που έχουμε. Και πρόθεσή μου, αναμφίβολα, είναι η Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή σε αυτήν την προσπάθεια», τόνισε ο Πρωθυπουργός.
Ολόκληρη η συνέντευξη του πρωθυπουργού στον Fareed Zakaria για το CNN
Fareed Zakaria: Τα στατιστικά στοιχεία από τις πυρκαγιές στην Ελλάδα είναι εντυπωσιακά. Περισσότερες από 500 πυρκαγιές σε μία χώρα που έχει περίπου το μέγεθος της Πενσιλβέινια. Περισσότερες από 20 χώρες έχουν στείλει βοήθεια. Και πάνω από το ήμισυ του δεύτερου μεγαλύτερου νησιού της Ελλάδας, η Εύβοια, έχει ήδη καεί.
Εν τω μεταξύ, φαίνεται πως η Ευρώπη κατέγραψε την υψηλότερη θερμοκρασία στην Ιστορία της, σχεδόν 48,89 βαθμούς Κελσίου στη Σικελία. Ο καύσωνας είναι αποτέλεσμα ενός αντικυκλώνα που, όπως αρμόζει, επονομάστηκε «Lucifer». Τμήματα της νότιας Ευρώπης έμοιαζαν πραγματικά με την κόλαση αυτήν την εβδομάδα. Θα συνομιλήσουμε τώρα με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Πρωθυπουργέ, καλώς ορίσατε. Πρώτον, να σας εκφράσω τα συλλυπητήριά μου. Πώς έφτασε σε αυτό το σημείο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σε ευχαριστώ για την πρόσκληση Fareed. Αντιμετωπίσαμε ένα άνευ προηγουμένου κύμα καύσωνα. Επί περίπου 10 ημέρες οι θερμοκρασίες ξεπερνούσαν τους 43 βαθμούς Κελσίου, προσέγγιζαν τους 45 βαθμούς. Δεν έχουμε βιώσει τόσο σφοδρό κύμα καύσωνα εδώ και πολλές δεκαετίες.
Και έπρεπε να αντιμετωπίσουμε σχεδόν 600 πυρκαγιές οι οποίες ξέσπασαν σε διάστημα μίας εβδομάδας. Κατορθώσαμε να σβήσουμε σχεδόν όλες τις φωτιές, αλλά δυστυχώς λίγες από αυτές πήραν πολύ μεγάλες διαστάσεις. Επομένως, σε κάποιο σημείο βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τέσσερις «megafires» ταυτόχρονα.
Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε, εκκενώσαμε περιοχές με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Ευτυχώς καταφέραμε να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές, είχαμε μόνο μία απώλεια. Άρα η Πολιτική Προστασία από αυτή την άποψη έκανε εξαιρετική δουλειά. Ασφαλώς όμως βρισκόμαστε ενώπιον μίας μεγάλης περιβαλλοντικής καταστροφής, σημαντικός αριθμός δασών έχει καταστραφεί.
Και φοβάμαι ότι αυτή θα είναι η πραγματικότητα που περιοχές όπως η Μεσόγειος θα αντιμετωπίζουν εφεξής. Δεν πρόκειται απλώς για ένα Ελληνικό πρόβλημα. Αναφέρθηκες στις πυρκαγιές στη Σικελία, την Αλγερία, την Τουρκία. Η κλιματική κρίση επιτίθεται εδώ και τώρα. Και πραγματικά έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου όλοι μας να σοβαρευτούμε απολύτως όσον αφορά το τι πρέπει να κάνουμε γι’ αυτό.
Fareed Zakaria: Ένας από τους λόγους που δεν είχατε, είναι πραγματικά ιδιαίτερα εντυπωσιακό, σχεδόν ούτε μία απώλεια, έναν πυροσβέστη, είναι διότι έχετε θεσπίσει ένα ιδιαίτερα καινοτόμο τεχνολογικό σύστημα προειδοποίησης. Εξηγήστε μας τι κάνατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως πιθανότατα θυμάσαι, το 2018 βιώσαμε μία πραγματική καταστροφή. Μία πυρκαγιά κοντά στην Αθήνα -δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη αλλά κινούνταν πολύ, πολύ γρήγορα- προκάλεσε τον θάνατο περισσότερων από 100 ανθρώπων επειδή τότε δεν υπήρχε η ικανότητα, δεν υπήρχε η τεχνολογική υποδομή, να απομακρυνθούν με τον κατάλληλο τρόπο.
Μία από τις προσωπικές μου δεσμεύσεις όταν ανέλαβα τη διακυβέρνηση της χώρας, πριν από δύο χρόνια, αφορούσε τη συγκρότηση ενός συστήματος που θα χρησιμοποιούσε τον διεθνή αριθμό έκτακτης ανάγκης, το «112». Μπορεί να στέλνει μηνύματα SMS με ηχητική ειδοποίηση σε όλα τα κινητά τηλέφωνα σε μία προκαθορισμένη περιοχή, με πολύ σαφείς οδηγίες για το τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες. Έτσι μπορούμε να τους προειδοποιούμε, μπορούμε να τους δώσουμε οδηγίες εκκένωσης. Είναι πολύ διαπεραστικός ο ήχος που ακούς όταν καταλαβαίνεις ότι θα λάβεις μήνυμα από την Πολιτική Προστασία, που πρέπει να του δώσεις μεγάλη προσοχή.
Λειτούργησε εξαιρετικά καλά και μας επέτρεψε να εκκενώσουμε με τον κατάλληλο τρόπο περιοχές με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.
Fareed Zakaria: Αναφερθήκατε στην κλιματική κρίση. Γνωρίζετε ωστόσο ότι ακόμα και στην Ευρώπη, όπου η επίγνωση αυτού του θέματος είναι πολύ μεγαλύτερη, υπάρχει έντονη αντίσταση σε ό,τι αφορά την αποδοχή των επίπονων προσαρμογών που αναπόφευκτα συνοδεύουν τις σοβαρές προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» στην Γαλλία ήταν ουσιαστικά μία διαμαρτυρία έναντι φόρων στα καύσιμα.
Πιστεύετε ότι οι δασικές πυρκαγιές θα είναι ένα εγερτήριο κάλεσμα; Θα είναι πιο εύκολο για εσάς να περάσετε μέτρα που πραγματικά αντιμετωπίζουν την κλιματική κρίση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς, Fareed, σημειώνω ότι η Ευρώπη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Όπως γνωρίζεις έχουμε θέσει έναν πολύ φιλόδοξο στόχο, να μειώσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030, και ο σκοπός είναι να έχουμε κλιματικά ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών έως το 2050. Άρα, πρόκειται για πολύ φιλόδοξους στόχους. Και το καλό είναι ότι πλέον έχουμε και τα χρηματοδοτικά εργαλεία ώστε να υποστηρίξουμε τις σχετικές πολιτικές.
Βεβαίως, χρειαζόμαστε τους πολίτες στο πλευρό μας. Μπορώ να σου πω ότι η Ελλάδα βρισκόταν εκ των προτέρων στην πρώτη γραμμή σε ό,τι αφορά τη διακοπή χρήσης άνθρακα. Το 2019 ανακοίνωσα ότι σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό πλαίσιο θα κλείσουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Έχουμε εργαστεί πολύ σκληρά, μαζί με τις τοπικές κοινωνίες, ώστε να διασφαλίσουμε ότι αυτή η μετάβαση θα είναι ευεργετική για αυτές και ότι θα δημιουργήσουμε περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που θα χαθούν.
Αλλά πρέπει να εξηγήσουμε στους πολίτες ότι πρόκειται για μονόδρομο, ότι η κρίση αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ευγενείς διακηρύξεις, ότι πρέπει να «μιλήσουμε» με έργα, αξιοποιώντας τα χρήματα που έχουμε. Και πρόθεσή μου, αναμφίβολα, είναι η Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή σε αυτήν την προσπάθεια.
Θα είναι ένα εγερτήριο κάλεσμα, αυτή και άλλες καταστροφές. Πιστεύω ότι γίνεται πραγματικότητα, ειδικά για τη νέα γενιά, ότι πρέπει να αλλάξουμε δραστικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε ηλεκτρικό, χτίζουμε τα σπίτια μας, παράγουμε τρόφιμα, μετακινούμαστε. Αυτό πρέπει να γίνει και πρέπει να αρχίσουμε τώρα.
Fareed Zakaria: Έχω την αίσθηση ότι αυτό είναι ένα μέτωπο όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν πραγματική ηγετική θέση. Η Ευρώπη έχει πιο φιλόδοξους στόχους, πιο φιλόδοξες πολιτικές. Τι θέλετε να δείτε από την πλευρά των ΗΠΑ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω εκτενώς με τον ειδικό προεδρικό εκπρόσωπο για το κλίμα John Kerry και με χαροποιεί ότι αυτή είναι μία πολύ σημαντική ατζέντα για την νέα κυβέρνηση Biden. Άρα, πιστεύω ότι τα πράγματα στις ΗΠΑ είναι πολύ καλύτερα και πως η νυν διοίκηση αναγνωρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ηγηθούν σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ασφαλώς, καθότι οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, πιστεύω ότι θα είναι ένας χώρος όπου θα ευδοκιμήσει η καινοτομία. Διότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα χωρίς σημαντικές επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη και δίχως σημαντικές καινοτομίες.
Επομένως, είμαι πολύ πιο αισιόδοξος για τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ, όμως χρειαζόμαστε όλους τους μεγάλους παίκτες στο πλευρό μας, τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ινδία. Άπαντες πρέπει να κάνουν αυτό που τους αναλογεί.