Την «έντονη καταδίκη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα «μονομερή βήματα της Τουρκίας και τις απαράδεκτες ανακοινώσεις» των Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Ερσίν Τατάρ αναφορικά με το περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων, εκφράζει με ανακοίνωσή του εκ μέρους της ΕΕ ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Ο επικεφαλής διπλωματίας της ΕΕ επαναλαμβάνει ότι οι αρμόδιοι υπουργοί θα αξιολογήσουν την κατάσταση, και παράλληλα διαμηνύει:
Στις 25 Μαρτίου οι ηγέτες των κρατών-μελών είχαν εκφράσει την αποφασιστικότητά της ΕΕ «σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων και μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων και των συμφερόντων των κρατών-μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας».
Ειδικότερα, η ανακοίνωση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ αναφέρει:
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδικάζει έντονα τα μονομερή βήματα της Τουρκίας και τις απαράδεκτες ανακοινώσεις του Τούρκου προέδρου και του ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας στις 20 Ιουλίου 2021 σχετικά με το περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων».
Η ΕΕ χαιρετίζει τη δήλωση του προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εκ μέρους του Συμβουλίου στις 23 Ιουλίου 2021, και ιδίως την καταδίκη του Συμβουλίου Ασφαλείας και την έκφραση βαθιάς λύπης για τις μονομερείς ενέργειες στα Βαρώσια που έρχονται σε αντίθεση με τα προηγούμενα ψηφίσματα και δηλώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η ΕΕ ζητεί εξίσου την άμεση αντιστροφή αυτών των ενεργειών και την αντιστροφή όλων των βημάτων που έγιναν στα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020.
Η ΕΕ εξακολουθεί να καθοδηγείται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα Βαρώσια, ιδίως το ψήφισμα 550 (1984) και το ψήφισμα 789 (1992), τα οποία θεωρούν απαράδεκτες τις προσπάθειες να κατοικηθεί οποιοδήποτε μέρος των Βαρωσίων από ανθρώπους εκτός των κατοίκων της, και που απαιτούν τη μεταφορά τής περιοχής αυτής στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών.
Δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια που δεν είναι σύμφωνες με αυτές τις αποφάσεις. Ο πλήρης σεβασμός και η εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ απαιτούν επίσης άμεσο τερματισμό των περιορισμών που επιβάλλονται στην ελεύθερη κυκλοφορία της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP) στην περιοχή των Βαρωσίων. Η ΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί την κυβέρνηση της Τουρκίας υπεύθυνη για την κατάσταση στα Βαρώσια».
Παράλληλα, ο Ζοζέπ Μπορέλ επισημαίνει ότι «η ΕΕ υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την ανάγκη αποφυγής μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και των ανανεωμένων προκλήσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να θέσουν σε κίνδυνο τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για να βρεθεί κοινό έδαφος μεταξύ των μερών για μια διαρκή διευθέτηση του Κυπριακού, σύμφωνα με σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
«Η ΕΕ παραμένει πλήρως δεσμευμένη για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού βάσει μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές με βάση τις οποίες ιδρύθηκε η ΕΕ. Επαναλαμβάνει ότι είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμευτεί και να συμβάλει εποικοδομητικά στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια συνολική διευθέτηση, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών» επισημαίνει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης και καταλήγει:
«Οι υπουργοί θα εξετάσουν τις ενέργειες στην επόμενη συνεδρίασή τους, σε περίπτωση μη αντιστροφής των ενεργειών της Τουρκίας, αντίθετες με τις αποφάσεις 550/84 και 789/92 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε συνέχεια της δήλωσης των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021, η οποία επιβεβαίωσε αποφασιστικότητα της ΕΕ, σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων και μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων και των συμφερόντων των κρατών-μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας».
Αθήνα και Λευκωσία έχουν εκφράσει ικανοποίηση για τη δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με την οποία καταδικάζονται οι «μονομερείς ενέργειες» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας αναφορικά με το άνοιγμα τμήματος της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων.
Επόμενος «σταθμός» στον διπλωματικό συντονισμό έναντι των προκλήσεων της Τουρκίας είναι τώρα το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.