Στα γραφεία της τουρκικής προεδρίας στο πάλαι ποτέ ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ, στην Κωνσταντινουπολη, ξεκίνησε λίγο μετά τις 10 το πρωί ο 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας, έπειτα από σχεδόν πέντε χρόνια και μετά από σωρεία προκλήσεων από την τουρκική πλευρά, εναντίον της ελληνικής, τον τελευταίο χρόνο.
Οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών, θα πιάσουν το νήμα των συζητήσεων από τον 60ό γύρο των διερευνητικών επαφών που διεξήχθησαν στην Αθήνα την 1η Μαρτίου του 2016.
Από χτες το βράδυ, όπως μετέδωσε ο ΣΚΑΪ η τουρκική προεδρία αναβάθμισε αυτή τη συνάντηση, καθώς στις διερευνητικές συμμετέχει και ο εκπρόσωπος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν.
Υποδοχή από τον Ιμπραήμ Καλίν στο παλάτι του Βοσπόρου
Ο Καλίν, ο no2 ισχυρός άντρας της Τουρκίας, “τα αυτιά και τα μάτια” του Τούρκου προέδρου, ήταν μάλιστα εκείνος που αυτοπροσώπως υποδέχτηκε την ελληνική αποστολή στο Ντολμά Μπαχτσέ, πάνω στο Βόσπορο.
Η ελληνική πλευρά διαμηνύει σταθερά, όπως ανέφερε ο Μανώλης Κωστίδης, πως «οι διερευνητικές επαφές δεν είναι διαπραγματεύσεις».
Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία στις διαπραγματεύσεις που τυχόν ακολουθήσουν τις διερευνητικές, οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κείμενο συνυποσχετικού, το οποίο στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Της ελληνικής αποστολής ηγείται ο διπλωμάτης Παύλος Αποστολίδης ο οποίος ασχολείται με το θέμα από το 2010. Μαζί του και ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού ο οποίος στο παρελθόν έχει ηγηθεί της αρμόδιας Δ/νσης του ΥΠΕΞ για την Τουρκία.
Στην τουρκική αποστολή βρίσκονται ο Σεντάτ Ονάλ, υφυπουργός Εξωτερικών και ο Τσαγατάι Έρτζιγιες, διευθυντής αεροναυτιλιακών του τουρκικού ΥΠΕΞ.
Αντικείμενο των επαφών, η διερεύνηση σημείων σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις αναφορικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Μόνο ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα» ξεκαθαρίζει η Ελλάδα
Η ελληνική κυβέρνηση, εμμένει στη σταθερή και αδιαπραγμάτευτη στάση της και όπως έχει τονίσει κατ΄’ επανάληψη, για την ελληνική πλευρά στις διερευνητικές επαφές, δεν τίθεται καν, ούτε βεβαίως συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών.
Η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται οποιοδήποτε θέμα αφορά στην εθνική κυριαρχία. Η θέση της χώρας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση για την επέκταση των χωρικών υδάτων αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας. Έχει καταστήσει σαφές πως διατηρεί στο ακέραιο το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια οπουδήποτε και οποτεδήποτε.
Η Ελλάδα έχει διαμηνύσει με σαφήνεια ότι προσέρχεται στον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών με αυτοπεποίθηση, «καλή τη πίστει», μηδενική αφέλεια, πνεύμα συνεργασίας, εποικοδομητικό κλίμα και την ελπίδα οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και η τουρκική πλευρά να προσέλθει με αντίστοιχο πνεύμα.
Όσα διαμηνύει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας
Ο Νίκος Δένδιας τόνισε ότι στον 61ο γύρο των διερευνητικών δεν πρόκειται να συζητηθεί θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, ούτε άλλο θέμα που αφορά την εθνική κυριαρχία μας.
Το μόνο που θα τεθεί θα είναι το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Σε συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε χαρακτηριστικά: «Θέλω να είμαι ξεκάθαρος: το ζήτημα των ενδεχόμενων μελλοντικών διαπραγματεύσεων θα είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και πώς μπορεί να επιτευχθεί.
Δεν συζητείται θέμα που αφορά την εθνική κυριαρχία
Εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία σε διαπραγματεύσεις, που τυχόν ακολουθήσουν τις διερευνητικές, οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κείμενο συνυποσχετικού που θα υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Θέλω να επισημάνω, επίσης, ότι στις διερευνητικές δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Δεν συζητείται θέμα που αφορά την εθνική κυριαρχία.
»Εμείς προσερχόμαστε καλή τη πίστει στις επαφές αυτές. Με εποικοδομητικό πνεύμα. Και, κυρίως, δεν προκαλούμε. Δεν επιθυμούμε την κλιμάκωση. Ούτε προσπαθούμε να δυναμιτίσουμε τις διερευνητικές με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Αντιθέτως, ευελπιστούμε ότι οι επαφές αυτές θα οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση. Αυτό, εξάλλου, έχει υπογραμμίσει και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν αναφερόταν στην «ομαλή συνέχιση» των διερευνητικών επαφών.
Ελπίζω ότι και η τουρκική πλευρά θα προσέλθει στις επαφές αυτές με αντίστοιχο πνεύμα».
Αναφορικά με ενδεχόμενη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του, ο κ. Δένδιας απάντησε απλά: «Όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και υπάρξει το κατάλληλο κλίμα που θα επιτρέψει σε μια τέτοια συνάντηση να είναι εποικοδομητική».
Η ελληνική αποστολή
Επικεφαλής της ελληνικής διπλωματικής ομάδας στις διερευνητικές επαφές θα είναι ο πρέσβης ε.τ. Παύλος Αποστολίδης, που έχει ηγηθεί στους περισσότερους γύρους των διερευνητικών συνομιλιών και θα συνοδεύεται από τον πολύπειρο εν ενεργεία διπλωμάτη, Αλέξανδρο Κουγιού.
Απέναντι τους βρίσκονται ο υφυπουργός εξωτερικών της Τουρκίας, Σεντάτ Ονάλ, αλλά και το υψηλόβαθμο στέλεχος της τουρκικής διπλωματίας, Τσαγατάι Ερτσίγιες.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο διάλογος κατά τις διερευνητικές επαφές δεν είναι δεσμευτικός, ωστόσο θα αποβεί κρίσιμος για τη συνέχεια αφού θα δείξει πόσο μεγάλη είναι η διάσταση θέσεων μεταξύ των δύο πλευρών επί της αρχής, δηλαδή όσον αφορά τα θέματα που δέχεται κάθε χώρα να θέσει υπό διαπραγμάτευση.
Με απλά λόγια οι διερευνητικές είναι άτυπη προετοιμασία για διαπραγμάτευση. Κατά τη διάρκειά τους οι εμπλεκόμενοι δεν αναλαμβάνουν υποχρεώσεις. Δεν είναι δεσμευτικές. Δεν έχουν συμφωνημένα πρακτικά και δεν μετέχει τρίτη πλευρά. Ούτε γίνονται ενημερώσεις στα ΜΜΕ.
Για το ΣΕΥ και διμερείς επαφές στις Βρυξέλλες ο Ν. Δένδιας
Εν τω μεταξύ, στις Βρυξέλλες μεταβαίνει σήμερα Δευτέρα, 25 Ιανουαρίου ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας προκειμένου να συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ενώ στη συνέχεια θα πραγματοποιήσει μια σειρά διμερών επαφών.
Συγκεκριμένα, ο κ. Δένδιας θα συναντηθεί διαδοχικά με τον Επίτροπο αρμόδιο για θέματα Γειτονίας και Διεύρυνσης Όλιβερ Βάρελι (Oliver Varhelyi), τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις (Valdis Dombrovskis), τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά και τον υψηλό Εκπρόσωπο/Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέπ Μπορέλ (Josep Borrell), σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.
Αύριο Τρίτη 26 Ιανουαρίου προβλέπεται να συναντηθεί διαδοχικά με τη Βελγίδα Υπουργό Εξωτερικών Σοφί Βιλμές (Sophie Wilmes) και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ (Jens Stoltenberg).
Αναλυτικά το πρόγραμμα των συναντήσεων έχει ως εξής (σε ώρα Ελλάδος):
Δευτέρα 25 Ιανουαρίου:
Συνάντηση με τον Όλιβερ Βάρελι (ακριβής ώρα δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί).
Συνάντηση με τον Βάλντις Ντομπρόβσκις (στις17.00).
Συνάντηση με τον Μαργαρίτη Σχοινά (στις 18.30).
Συνάντηση με τον Ζοζέπ Μπορέλ (στις 20.30).
Τρίτη 26 Ιανουαρίου
Συνάντηση με τη Σοφί Βιλμές (στις 11.00).
Συνάντηση με τον Γενς Στόλτενμπεργκ (στη 13.00).