Η μεγάλη αγωνία του Ταγίπ Ερντογάν, ενόψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι να μην υπάρξει καν αναφορά, ή προαναγγελία σε κυρώσεις που θα μπορούσαν να πλήξουν την ήδη βαριά κλονισμένη, τουρκική λίρα.
Η μεγάλη αγωνία της Άνγκελα Μέρκελ, από την άλλη είναι να πετύχει συμφωνία απεμπλοκής για το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο κρατά, μέχρι στιγμής, όμηρο το βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας.
“Ρυθμιστής” της συνόδου κορυφής ο Όρμπαν
Ενώπιον αυτών των δύο, εξίσου κρίσιμων, εκκρεμοτήτων για την Ελλάδα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν εμφανίζεται αιφνιδίως ως ο δυνάμει μεγάλος ρυθμιστής.
Και επιπροσθέτως, όπως επισημαίνουν έμπειροι διπλωματικοί παράγοντες, το «παζάρι» του με την Μέρκελ για το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα και στις τελικές αποφάσεις για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Τρία βασικά δεδομένα μέχρι στιγμής:
Πρώτον, μέχρι χθες το βράδυ τόσο ο Όρμπαν, όσο και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι έμεναν αμετακίνητοι στο βέτο για το Ταμείο Ανάκαμψης λόγω της σύνδεσης των χρηματοδοτήσεων με την τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου.
Βουδαπέστη και Βαρσοβία, δηλαδή, απειλούν να εκτροχιάσουν το ύψους 1,8 τρισ. ευρώ πακέτο, το οποίο θεωρητικά τουλάχιστον, αποτελούσε το ιστορικό επίτευγμα της γερμανικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Brexit και το “ευχαριστώ” της Ουγγαρίας στην Τουρκία
Δεύτερον, το θρίλερ της διαπραγμάτευσης για το Brexit και τις εμπορικές σχέσεις της Βρετανίας με τις Βρυξέλλες μετά την 1η Ιανουαρίου του 2021 περιπλέκει δραματικά τις διαβουλεύσεις των Βρυξελλών, φορτώνει περαιτέρω την ατζέντα της συνόδου, και βάζει ντε φάκτο σε δεύτερη μοίρα το ζήτημα της Τουρκίας.
Τρίτον, η Ουγγαρία εμφανίζεται μεν απέναντι στην Γερμανία στο Ταμείο Ανάκαμψης, είναι όμως – μαζί με την Πολωνία – από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές της «πολιτικής κατευνασμού» της Μέρκελ προς τον Ερντογάν και της ήπιας προσέγγισης του τουρκικού ζητήματος.
Μόλις χθες, ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σαγιάρτο όχι μόνον απένειμε εύσημα στην Τουρκία ενώπιον του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά δήλωσε κυνικά ότι η Ευρώπη «πρέπει να ευχαριστεί την Τουρκία για το μεταναστευτικό».
«Αρέσει, δεν αρέσει, κατά μεγάλο βαθμό η ασφάλεια της ΕΕ είναι στα χέρια της Τουρκίας», δήλωσε.
Το “Plan B” και το παζάρι της Άνγκελα Μέρκελ
Κοινώς, η Άνγκελα Μέρκελ έχει τον Όρμπαν σύμμαχο στο θέμα της Τουρκίας και αντίπαλο στο θέμα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ως προς το τελευταίο, οι υπόλοιποι ισχυροί της Ένωσης – με πρώτες την Ιταλία και την Ολλανδία – εισηγούνται σκληρή στάση έναντι της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, ακόμη και με την υιοθέτηση Plan B που θα υπερκεράσει τα βέτο, αφήνοντας εκτός χρηματοδοτήσεων την Βουδαπέστη και την Βαρσοβία.
Παραμένει άγνωστο εάν πρόκειται για ρεαλιστική απειλή, με δεδομένες και τις νομικές περιπλοκές που υπάρχουν, ή για μπλόφα «εκφοβισμού» της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Επιπροσθέτως, είναι γνωστή η… ιστορική προσήλωση της Μέρκελ στους μεγάλους συμβιβασμούς και όχι στις επιθετικές λύσεις.
Και εδώ είναι ενδεικτικές οι πληροφορίες που μεταδίδει το Bloomberg επικαλούμενο γερμανικές πηγές «με γνώση του τρόπου που σκέφτεται η Μέρκελ». Σύμφωνα με αυτές της πηγές, η Γερμανίδα καγκελάριος προσπαθεί να μπει στη θέση του “αντιπάλου” της, να ανακαλύψει το αδύνατο σημείο του και πάνω σε αυτό να προτείνει έναν συμβιβασμό.
Το διαπραγματευτικό χαρτί των “μη κυρώσεων”
Τούτων δοθέντων, οι ίδιοι διπλωματικοί κύκλοι δεν αποκλείουν εντός αυτού του πλαισίου συμβιβασμού, μεταξύ Μέρκελ και Όρμπαν, να προσμετρηθεί και η κατηγορηματική θέση της Ουγγαρίας υπέρ της Τουρκίας.
Εν ολίγοις, εάν η Μέρκελ αποσπάσει μια συμβιβαστική λύση από την Ουγγαρία για το Ταμείο Ανάκαμψης, η μη επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας θα μπορούσε – με βολικό για την Γερμανία τρόπο – να ενταχθεί στα ανταλλάγματα που αξίωσε ο Όρμπαν. Και με αυτό τον τρόπο να «πωληθεί» η συμφωνία και στους υπόλοιπους εταίρους.