Τα νομοσχέδια για την «ρύθμιση θεμάτων της αγοράς εργασίας» και για τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και την αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, στο επίκεντρο της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της οποίας έγινε και παρουσίαση από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Θεόδωρο Σκυλακάκη της πορείας προετοιμασίας και βασικών παραμέτρων του ελληνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, το προσχέδιο του οποίου αναμένεται να κατατεθεί στις 15 Νοεμβρίου, ενώ η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διαρκέσει ως τις 15 Ιανουαρίου 2021 και το σχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στο Κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο 2021.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, το σχέδιο νόμου «Ρύθμιση θεμάτων της αγοράς εργασίας», που παρουσίασε ο κ. Βρούτσης «προωθεί διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στην αλλαγή νοοτροπίας, την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, διατηρεί και ενισχύει το ευρωπαϊκό κεκτημένο, υιοθετεί τις συστάσεις του International Labour Organization (ILO) και είναι κοινωνικά και οικονομικά φιλελεύθερο».
Στόχος είναι:
-Να διευκολύνει τους εργαζομένους στην αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, τις δε υγιείς επιχειρήσεις στην οργάνωση της παραγωγής κατά τρόπο που να επιτρέπει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ενώ συγχρόνως αίρει βασικά αντικίνητρα κατά της πρόσληψης γυναικών.
-Να βάλει τάξη στην αγορά εργασίας να καταπολεμήσει τη «μαύρη εργασία», τις αδήλωτες υπερωρίες και τις οργανώσεις – φαντάσματα, και να εξασφαλίσει ότι τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα της εργασίας, της απεργίας και της συλλογικής διαπραγμάτευσης θα γίνονται σεβαστά από όλους.
-Να εκσυγχρονίσει το εργατικό μας δίκαιο, επιλύοντας προβλήματα που διαπιστώθηκαν τα τελευταία 38 χρόνια (συνδικαλιστικός νόμος).
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου:
«Το ΜΕΡΟΣ Ι επιφέρει μια ψηφιακή επανάσταση με το «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ», καταργείται πλήθος εγγράφων. Θεσπίζεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας για την on-line παρακολούθηση του πραγματικού ωραρίου των εργαζομένων, την καταπολέμηση της «μαύρης εργασίας» και των απλήρωτων υπερωριών και τη διευκόλυνση της διευθέτησης του ωραρίου.
Το ΜΕΡΟΣ ΙΙ ενσωματώνει την Οδηγία περί ισορροπίας προσωπικής-επαγγελματικής ζωής με: Άδεια τοκετού στον πατέρα 14 εργάσιμες. Πρόσθετη 6μηνη γονική άδεια έως ότου το παιδί γίνει 8 ετών για όλους τους πατέρες και όσες μητέρες δεν λαμβάνουν ήδη την 6μηνη παροχή προστασίας μητρότητας. Από τους 6 μήνες, οι 2 πρώτοι πληρώνονται από τον ΟΑΕΔ με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό. Άδεια φροντίδας ανήμπορου γονέα, παιδιού, αδελφού, συζύγου ή συντρόφου: 5 εργάσιμες ετησίως. Άδεια ανώτερης βίας (για παρόμοιο λόγο): 2 εργάσιμες ετησίως. Διευκολύνσεις στους γονείς και φροντιστές με ανάγκη που τις ζητούν (τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο κλπ). Ειδικές ρυθμίσεις για γονείς διδύμων, τριδύμων κλπ και για μονογονεϊκές οικογένειες. Προστασία των νέων πατέρων κατά της απόλυσης, επί 2 μήνες από τον τοκετό για το 1ο παιδί, 4 για το 2ο και 6 για κάθε επόμενο.
Το ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ παρεμβαίνει στον συνδικαλιστικό νόμο, τον αναδιατάσσει και καταπολεμά χρόνιες υπερβολές του συνδικαλιστικού κινήματος. Ανάμεσα στ’ άλλα, α) καθίσταται προϋπόθεση για την άσκηση συνδικαλιστικού δικαιώματος, η απογραφή στο ήδη νομοθετημένο Γενικό Μητρώο, β) η Γ.Σ. των συνδικαλιστικών οργανώσεων πρέπει να παρέχει πραγματική πρακτική δυνατότητα συμμετοχής και ψήφου εξ αποστάσεως, ηλεκτρονικώς, ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας, στην προειδοποίηση για απεργία θα πρέπει να αναφέρονται και τα αιτήματα και οι λόγοι που τα θεμελιώνουν, γ) το προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας, που πρέπει να εξακολουθεί να εργάζεται σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο, στο δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ, ορίζεται σε τουλάχιστον 40%, δ) αν εκπρόσωπος εργοδότη παραλείψει να κάνει όλα όσα πρέπει για να καθοριστεί το προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας, τελεί ποινικώς κολάσιμη πράξη, ε) απαγορεύονται οι καταλήψεις χώρων και εισόδων και η άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής βίας. Αν λάβουν χώρα, η απεργία καθίσταται παράνομη. Όσοι μετέχουν σε κατάληψη ή βιαιοπραγούν, τελούν ποινικώς κολάσιμη πράξη.
Το ΜΕΡΟΣ ΙV ανάμεσα στα άλλα προβλέπει ότι: α) οι Μεσολαβητές – Διαιτητές του ΟΜΕΔ γίνονται αποκλειστικής απασχόλησης και πιστοποιούνται, β) η συμφιλίωση συλλογικών διαφορών αφαιρείται από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας και ανατίθεται στον ΟΜΕΔ, γ) δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης αναγνωρίζεται μόνο στις οργανώσεις που έχουν εγγραφεί στα νομοθετημένα ψηφιακά Μητρώα, δ) η αμφισβήτηση της συλλογικής αντιπροσωπευτικής ικανότητας κλπ των οργανώσεων επιλύεται πριν από την προσφυγή στον ΟΜΕΔ, ε) θεσμοθετείται ειδική επιτροπή εκ των προτέρων ελέγχου της πληρότητας των αιτήσεων μεσολάβησης και διαιτησίας, στ) ορίζεται αναγκαίο περιεχόμενο όλων των αιτήσεων προς τον ΟΜΕΔ, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η στοιχειοθέτηση και η τεκμηρίωσή τους, ζ) καταργείται ο β΄ βαθμός διαιτησίας, η) αναγνωρίζονται οι ΣΣΕ υποκλάδου, θ) προβλέπεται ταχεία διαδικασία δικαστικού ελέγχου των προσβαλλόμενων διαιτητικών αποφάσεων.
Το ΜΕΡΟΣ V ανάμεσα στα άλλα προβλέπει: i) κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, επιχειρήσεις θα μπορούν να απασχολούν εργαζομένους ως 10 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός του ίδιου 6μήνου εξοφλούν τις ώρες με αντίστοιχη μείωση ωρών ή ρεπό ή ημέρες άδειας, ii) αύξηση των ωρών των νόμιμων υπερωριών, iii) προσθήκη επιχειρήσεων και εργασιών στη λίστα που ήδη επιτρέπει την εργασία την Κυριακή, iv) προσθήκη της 1ης Ιανουαρίου και της 28ης Οκτωβρίου στις υποχρεωτικές αργίες, v) κατάργηση της αναχρονιστικής διάκρισης αποζημιώσεων απόλυσης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών, vi) θεσμοθέτηση δικαιώματος, μετά την προειδοποίηση για απόλυση και μέχρι αυτήν, ο εργοδότης να δικαιούται να αξιώσει να μην προσέρχεται ο εργαζόμενος στην εργασία, αλλά βεβαίως να μισθοδοτείται.
Ρυθμιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων
Όπως αναφέρεται στην ίδια ανακοίνωση, οι υπουργοί Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής και Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, παρουσίασαν το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και την αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων.
«Σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων βασικοί άξονες της τροποποίησης είναι:
α) Επιτάχυνση, απλοποίηση και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων με μείωση της γραφειοκρατίας. Χωρίς εκπτώσεις σε όρους διαφάνειας και ίση μεταχείριση των επιχειρήσεων. Εξάλειψη παρωχημένων διαδικασιών ανάθεσης και αντικατάστασή τους με ηλεκτρονικές διαδικασίες. Επιτάχυνση των διαδικασιών προδικαστικής και δικαστικής επίλυσης διαφορών, που ανακύπτουν κατά τις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων.
Στα βασικά σημεία μεταρρυθμίσεων (κυρίως για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών) περιλαμβάνονται:
α) Αξιολόγηση προσφορών για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών σε ένα μόνο στάδιο όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η βέλτιστη οικονομική προσφορά. Προώθηση των διαδικασίας της διαβούλευσης με την αγορά πριν από την προκήρυξη διαγωνισμών σημαντικής αξίας. Πρόβλεψη δυνατότητας δημιουργίας Ενιαίων Τεχνικών Προδιαγραφών για τις προμήθειες του Δημοσίου και για την επέκταση των εργαλείων e-procurement με τη χρήση συστήματος ηλεκτρονικών καταλόγων. Μείωση ύψους εγγυήσεων καλής εκτέλεσης προμηθειών αγαθών και υπηρεσιών από 5% σε 4% προκειμένου να διευκολυνθεί, περαιτέρω, η πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις. Πρόβλεψη που θα καθιστά τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό υποχρεωτική διαδικασία ανάθεσης για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες.
β) Ζητήματα διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων κάτω των ορίων της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ. Κατάργηση της διαδικασίας του συνοπτικού διαγωνισμού. Αύξηση των ορίων της απευθείας ανάθεσης στις 30.000 ευρώ για προμήθεια αγαθών, υπηρεσιών και μελετών και στις 60.000 ευρώ για δημόσια έργα. Πρόβλεψη απευθείας ανάθεσης μέσω ηλεκτρονικών καταλόγων (e–marketplace) με ανώτατο όριο τις 40.000 ευρώ ανά είδος αγαθού. Κατάργηση της διαδικασίας των ενστάσεων για τις διαδικασίες της απευθείας ανάθεσης με απευθείας προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια. Υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών εργαλείων από τις αναθέτουσες Αρχές σε όλες τις διαδικασίες ανάθεσης με αντικείμενο άνω των 30.000 ευρώ (από 60.000 ευρώ σήμερα). Αναθέσεις συμβάσεων αξίας 2.500 ευρώ απευθείας με εξόφληση σχετικού φορολογικού παραστατικού.
γ) Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στη διαδικασία προδικαστικής επίλυσης διαφορών από την ΑΕΠΠ (Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών) κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων. Αρμοδιότητα της ΑΕΠΠ για διαφορές, που ανακύπτουν, κατά τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων πάνω από τα όρια της απευθείας ανάθεσης. Μονομελή Κλιμάκια της ΑΕΠΠ για διαφορές κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων κάτω των 100.000 ευρώ.
δ) Αποτελεσματικότερη και ταχύτερη δικαστική προστασία. Ενιαίο ένδικο βοήθημα για προσωρινή και οριστική δικαστική προστασία με προθεσμία άσκησης 10 ημέρες από τη κοινοποίηση της απόφασης της ΑΕΠΠ. Εκδίκαση της υπόθεσης μέσα σε σύντομη προθεσμία με έκδοση διατακτικού 15 ημέρες μετά τη συζήτηση.
Σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών οι προωθούμενες αλλαγές αποβλέπουν στον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου εκτέλεσης των έργων και μελετών για τη δημιουργία έργων ποιοτικότερων, με σύντμηση του χρόνου εκτέλεσης.
Εισάγονται αλλαγές που – μεταξύ άλλων – αφορούν:
i την ενίσχυση του συστήματος μελέτη –κατασκευή, ii) τις εγγυήσεις, iii) τις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, iv) τον διαχωρισμό επίβλεψης από Διευθύνουσα Υπηρεσία και την εισαγωγή της ιδιωτικής επίβλεψης, v) την ταύτιση της μελέτης με το τελικό κατασκευασθέν έργο, vi) το ψηφιακό αρχείο βαθμολόγησης, vii) την ψηφιοποίηση διαδικασιών και την εισαγωγή ηλεκτρονικού ημερολογίου, viii) τις προκαταβολές, ix) την εισαγωγή του δηλωτικού συστήματος αντί του ελεγκτικού, x) την ίδρυση Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΙΜ-ΤΕΜ), xi) την παραλαβή του έργου σε ένα στάδιο, xii) την εισαγωγή της διαιτησίας, σε έργα μέχρι 10 εκατ. ευρώ, xiii) τη δημιουργία Τεχνικού Συμβουλίου Εποπτευομένων Φορέων και την ενίσχυση του υφιστάμενου με περισσότερα κλιμάκια, καθώς και τη μεταβολή των προβλέψεων κρίσης επί ένστασης.
Σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Άμυνας βασική επιδίωξη είναι η βελτίωση της διοικητικής διαδικασίας σε όλες τις φάσεις συμβάσεων στρατιωτικού εξοπλισμού με σκοπό την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων, στο πλαίσιο που προσδιορίζεται από τις σύγχρονες συνθήκες της αγοράς, το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο και τις απαιτήσεις ελέγχου και διαφάνειας.
Ειδικότερα, προτείνονται: α) τροποποίηση του ορίου της απευθείας ανάθεσης από 20.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ,
β) μη ανασταλτικό αποτέλεσμα της προδικαστικής προσφυγής ή ένστασης,
γ) μείωση του ποσοστού της συμπληρωματικής εγγύησης καλής εκτέλεσης (από 5% επί του ποσού της αύξησης χωρίς Φ.Π.Α. σε 4%), που υποχρεούται να καταθέσει ο ανάδοχος σε περίπτωση τροποποίησης της σύμβασης η οποία συνεπάγεται αύξηση της συμβατικής αξίας.
Ταμείο Ανάκαμψης
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης παρουσίασε την πορεία προετοιμασίας και βασικών παραμέτρων του ελληνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης
Τα βασικά στοιχεία αφορούν:
– Τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία. Ενδεικτικά έργα & προγράμματα: Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.
Διασύνδεση δικτύων μεταφοράς και διανομής.
Φράγματα και αντιπλημμυρικά έργα.
Ηλεκτροκίνηση (E-mobility).
Διαχείριση και επεξεργασία στερεών αποβλήτων και λυμάτων.
Χωροταξική μεταρρύθμιση. στρατηγικές αστικές αναπλάσεις.
Κρίσιμες περιβαλλοντικές παρεμβάσεις.
Προστασία από καταστροφές.
– Τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ενδεικτικά έργα & προγράμματα:
Γρήγορα δίκτυα /Διάδρομοι 5G.
Έξυπνες Πόλεις.
Ψηφιακός μετασχηματισμός των δημόσιων υπηρεσιών.
Ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων.
Υπερ-αποσβέσεις επενδύσεων για ψηφιοποίηση.
– Την απασχόληση, δεξιότητες, κοινωνική συνοχή.
Ενδεικτικά έργα & προγράμματα:
Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης.
Αναβάθμιση δεξιοτήτων και ψηφιακών ικανοτήτων.
Εκσυγχρονισμός και ψηφιοποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Αναβάθμιση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Εκσυγχρονισμός και ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας.
Εξορθολογισμός και ενίσχυση κοινωνικών επιδομάτων.
– Τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας.
Ενδεικτικά έργα & προγράμματα:
Ψηφιοποίηση διαδικασιών απονομής δικαιοσύνης,
Ενίσχυση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων. Απλοποίηση φορολογίας και ψηφιακή καταπολέμηση φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής.
Ενίσχυση έρευνας και καινοτομίας. Ενίσχυση της εξωστρέφειας/εξαγωγών.
Κρίσιμες αναπτυξιακές υποδομές.
Κλαδικές παρεμβάσεις (αγροδιατροφή, τουρισμός, πολιτισμός).
– Τα χρονοδιάγραμμα προετοιμασίας και υποβολής του Πλάνου Ανάκαμψης.
Κατάθεση προσχεδίου: 15/11/2020 Δημόσια διαβούλευση: 25/11-31/12/2020. Αναλυτική αξιολόγηση έργων και προγραμμάτων & διαβούλευση με Ευρωπαϊκή Επιτροπή: 1/11/2020-15/1/2021 Παρουσίαση στο Κοινοβούλιο: Ιανουάριος 2021. Κατάθεση Σχεδίου: Φεβρουάριος 2021.
– Την τελική φάση αξιολόγησης και επιλογής έργων για το Πλάνο Ανάκαμψης.
Η πρώτη φάση με κατάθεση έργων και μεταρρυθμίσεων (περιγραφή πρωτοβουλίας, ενδεικτικοί προϋπολογισμοί, στόχοι και ορόσημα), έχει σχεδόν ολοκληρωθεί με υπερκάλυψη -εύλογη- 65% σε ό,τι αφορά τις επιδοτήσεις.
Η δεύτερη και τελική φάση αξιολόγησης και επιλογής έργων & προγραμμάτων θα γίνει με βάση τα εξής χαρακτηριστικά: Ωριμότητα, ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, πολύ ισχυρή πιθανότητα επίτευξης ποσοτικών στόχων Επιλεξιμότητα με βάση εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους Ισχυρό αναπτυξιακό και κοινωνικό αποτύπωμα, κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων. Συνάφεια με πράσινη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό (επίτευξη των ελάχιστων απαιτούμενων στόχων για το σύνολο του πλάνου – 37% πράσινο, 20% ψηφιακό).