Τριμερής συνάντηση με τη συμμετοχή Ελλάδας, Τουρκίας και Γερμανίας πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 13 Ιουλίου στο Βερολίνο.
Η συνάντηση έλαβε χώρα λίγα 24ωρα πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον απόηχο της απόφασης Ερντογάν για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Πραγματοποιήθηκε με γερμανική πρωτοβουλία και είναι ενδεικτική της πρόθεσης του Βερολίνου να μη διαρραγούν οι δίοδοι επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Άλλωστε η γερμανική διπλωματία είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προλειαίνοντας το έδαφος και για την τελευταία τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Μητσοτάκη – Ερντογάν στα τέλη Ιουνίου.
Στη συνάντηση συμμετείχαν η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν και ο σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής της Άνγκελα Μέρκελ, Γιαν Χέκερ.
Χθές, 13 Ιουλίου, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδίκασαν την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος, ωστόσο η απόφαση αυτή βρίσκεται ένα «βήμα» πίσω από τις θέσεις με τις οποίες προσήλθε η Ελλάδα για αυστηρό και ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία.
Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα έβαλε ίσως για πρώτη φορά στο τραπέζι του Συμβουλίου την προειδοποίηση ότι θα αντιδράσει απέναντι στην Τουρκία με κάθε μέσο, ζητώντας επί της ουσίας να αντιληφθούν οι Ευρωπαίοι εταίροι την κρισιμότητα της κατάστασης και ότι υπάρχει ενδεχόμενο οι εξελίξεις να οδηγήσουν σε σημείο που για την Ελλάδα θα είναι αναπόφευκτη μια στρατιωτική εμπλοκή.
Το μήνυμα που εδόθη ήταν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ότι: «εάν υπάρξει θερμό επεισόδιο, η Ελλάδα θα αντιδράσει και θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί το άρθρο 42 της Συνθήκης, δηλαδή να ενισχυθεί με απόφαση του Συμβουλίου η χώρα που δέχεται επίθεση».
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι στη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών η Ελλάδα τάχθηκε υπέρ των κυρώσεων κατά της Τουρκίας ανά τομείς, όπως ο τουρισμός, η οικονομία, οι τράπεζες κ.λπ. και όχι κατά προσώπων, με στόχο να παραλύσουν καθοριστικά την τουρκική οικονομία.
Η Αυστρία υπερθεμάτισε, ζητώντας ακόμη και την άρση του καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξης χώρας. «Είναι επιστημονική φαντασία να πιστεύουμε πως η Τουρκία είναι ευρωπαϊκή χώρα» φέρεται να είπε ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών. Κοντά στις ελληνικές θέσεις όσον αφορά τη λήψη μέτρων βρέθηκαν Γαλλία, Λουξεμβούργο, Εσθονία και Σλοβακία.
Η Γερμανική πλευρά ωστόσο, εμφανίστηκε συγκρατημένη και προσπάθησε να μην προκύψει από το σημερινό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων εξουσιοδότηση στον Ύπατο Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, για την άμεση κατάρτιση καταλόγου με μέτρα, αν η Τουρκία εντείνει την διεθνή παραβατικότητά της, αν ξεκινήσει π.χ. έρευνες και γεωτρήσεις σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που δεν της ανήκουν. Η γερμανική προεδρία είπε ότι θα συμφωνούσε με τη στάση αυτή αν προηγουμένως υπάρξουν προσπάθειες από τον κ. Μπορέλ για να γίνουν συζητήσεις με την τουρκική πλευρά.